Samenvatting artikelen BS:
Wie zijn mensen met een verstandelijke beperking
Criteria verstandelijke beperking volgens DSM-IV:
- Verstandelijk duidelijk onder gemiddelde functioneren: IQ van 70 of minder bij een
individueel toegepaste IQ-test.
- Gelijktijdige tekortkomingen in aanpassingsgedrag, dat wil zeggen of de betrokkene erin
slaagt te voldoen aan de normen die horen bij de leeftijd in vergelijking tot zijn of haar
culturele achtergrond, zoals sociale vaardigheden, communicatie, adl-niveau,
onafhankelijkheid en zelfredzaamheid.
- De achterstand is zichtbaar voor het 18e jaar
Criteria verstandelijke beperking DSM-V:
- Er moeten tekorten aanwezig zijn in het intellectuele functioneren, die moeten worden
vastgesteld door zowel een klinische beoordeling als een geïndividualiseerde,
gestandaardiseerde intelligentietest. De score wordt niet meer als leidraad genomen om de
mate van beperking vast te stellen.
- Beperkingen in adaptief functioneren.
Definitie verstandelijke beperking ICF:
- Als je één of meer noodzakelijke levensverrichtingen niet kunt.
Vijf punten die bepalend zijn voor het functioneren van een persoon met een beperking:
- Intelligentie (leervermogen: hoeveel kennis heeft men in vergelijking tot leeftijdsgenoten en
hoe goed kan men met deze kennis werken?) Wordt uitgedrukt in IQ, deling tussen gemeten
kennis en leeftijd (verschillen in verbaal en Performaal functioneren, maar ook specifieke
uitval op een van de testonderdelen zeggen meer dan alleen totaalscore.)
- Adaptief gedrag: gedrag waardoor je weet om te gaan met veranderingen in je omgeving.
- Sociale rollen, interactie en participatie: beperking op terrein sociaal vermogen.
- Gezondheid: mensen met een lagere intelligentie hebben vaak minder toegang tot of minder
de neiging tot het eten van gezonde voeding. Ook blijken mensen met een lagere
sociaaleconomische status meer stress te ondervinden, wat allerlei negatieve
gezondheidseffecten heeft.
- Context of omgeving: in een land waar geen geschreven taal bestaat, is het geen handicap
als je niet kunt lezen, maar in Nederland bijv. wel.
Harmonisch profiel: evenwichtige verdeling mogelijkheden van een mens
Disharmonisch profiel: onevenwichtige verdeling mogelijkheden van een mens
Niveau-indeling om de verschillen in ernst van een verstandelijke beperking aan te geven:
- Licht verstandelijke beperking
o IQ van 50/55 tot 70.
o Ontwikkelingsleeftijd varieert van 4 tot 12 jaar.
o Mensen met IQ van 71 tot 85 die problemen ervaren (zwakbegaafden).
o Moeite met lezen, schrijven, rekenen, klokkijken en omgaan met geld.
o Planning en kortetermijngeheugen zijn minder ontwikkeld.
, o Taalgebruik kinderlijker.
o Moeite met emotieregulatie en omgaan met anderen in sociale situaties.
o Sociale oordeelsvermogen minder goed ontwikkeld, waardoor risico groter is om in
verkeerde situaties terecht te komen.
o Risico op overvraging is groot, omdat beperking niet te zien is.
o Veel psychische problemen.
- Matige verstandelijke beperking
o IQ van 35 tot 50.
o Ontwikkelingsleeftijd van 2 tot 4 jaar.
o Taalontwikkeling verloopt langzamer.
o Leren vaardigheden zoals schrijven, lezen en rekenen vaak tot op basaal niveau.
o Dagelijkse ondersteuning nodig op alle gebieden.
o Lange leerperiode en dagelijkse ondersteuning.
- Ernstige verstandelijke beperking
o IQ van 20 tot 40.
o Ontwikkelingsleeftijd van 1 tot 2 jaar.
o Begrijpen weinig van geschreven taal of getallen.
o Weinig gesproken taal tot hun beschikking waardoor er vaak gebruikgemaakt wordt
van gebaren en/of pictogrammen.
o Ondersteuning nodig voor dagelijkse handelingen.
o Wel mogelijkheid tot sociale relaties.
- Zeer ernstige verstandelijke beperking
o IQ van 25 of lager
o Ontwikkelingsleeftijd van 1 tot 1.5 jaar.
o Sterk vertraagde ontwikkeling.
o Ondersteuning nodig bij heel veel dagelijkse vaardigheden.
o Behoefte aan een veilige en overzichtelijke omgeving, waarbij vooral zintuigelijke
stimulering, dus via voelen, zien, ruiken, proeven en horen, een belangrijke ingang is
voor ontwikkeling.
o Communicatie vaak moeizaam, non-verbaal. Goed letten op signalen die cliënt
afgeeft.
o Veel ook andere handicaps. Meervoudige, complexe handicap (ernstige motorische
beperking)
Oorzaken verstandelijke handicap:
- Infectie bij baby opgelopen voor de geboorte, tijdens de geboorte of vlak na de geboorte
(bijv. rodehond infectie of meningokokkeninfectie).
- Drugs-, alcohol-, en/of medicijngebruik van de moeder.
- Een gendefect bij de baby.
- Een chromosoomafwijking bij de baby (bijv. Downsyndroom).
o Meest voorkomende oorzaken.
AAIDD onderscheidt vier assen met oorzakelijke factoren (combinatie van factoren):
- Biomedische as: factoren die te maken hebben met het biologisch proces, zoals genetische
stoornissen en voeding.
