Hoorcollege 1 – Preventie van kindermishandeling en jeugddelinquentie
Preventie
Wat is preventie?
Goede preventie kan zorgen voor een gezonde, veilige en kansrijke opvoed- en opgroeiomgeving van jeugdigen
• Bevorderen normaal leven en positieve ontwikkeling
• Gericht nemen van beschermende maatregelen
• Belemmerende of risicovolle factoren voorkomen, signaleren, verkleinen en waar nodig bestrijden
Belang preventie KM
• Nationale prevalentiestudie mishandeling van kinderen: in 2017 zijn er tussen de
90.000-127.000 kinderen in Nederland mishandeld/verwaarloosd
• Focus op KM bij preventie
• Risico voor jeugdcriminaliteit
Impact KM en jeugdcriminaliteit
• Gevolgen tijdens de jeugd
• Gevolgen op volwassen leeftijd
• Gevolgen voor maatschappij
Preventie pyramide
!! selectief: groepen met verhoogd risico, geïndiceerd: individuen met verhoogd risico of beginnend probleem
NJI
De preventie strategie is het meest succesvol als:
• Het gevoel van competentie van ouders vergroot
• Ouders leert reële verwachtingen te hebben over de opvoeding
• De opvoedvaardigheden vergroot
Effectiviteit (preventieve) interventies – artikel Gelinck et al. (2018)
• Effectief
o Eerste aanwijzingen voor
o Goede aanwijzingen voor
o Sterke aanwijzingen voor
o Beoordeling door erkenningscommissie van effecten o.b.v. bewijskracht
• Goed onderbouwd
o Beoordeling door erkenningscommissie van basiscriteria en (theoretische) onderbouwing
• Goed beschreven
o Beoordeling door praktijkpanels van basiscriteria
• Uitvoerbaar
o Beoordeling op basis van beschreven uitvoeringsaspecten
Preventieve interventies voor KM in Nederland
• Parent-Child Interaction Therapy (PCIT)
• Parent Management Training Oregon (PMTO)
• Stevig ouderschap
• Voorzorg
Parent-Child Interaction Therapy (PCIT)
• Gericht op gedragsproblemen en opvoeding
• Leeftijd: 2-7 jaar
• Doel: verminderen problemen
, 2
• Methode: Gezinsgerichte aanpak → Mogelijk om 2e ouder te betrekken, gebeurt weinig in praktijk
• Locatie: In een instelling
• Recent studies die uitlichten dat het ook werkt bij kindermishandeling
• Effectief volgens eerste aanwijzingen
!! als een interventie effectief is in een ander land, hoeft dit niet per se het geval te zijn in Nederland
Parent Management Training Oregon (PMTO)
• Gericht op gedragsproblemen, gedragsstoornissen en opvoeding
• Leeftijd: 4-12 jaar
• Doel: verminderen problemen
• Methode: Individuele aanpak
• Locatie: In een instelling
• Uit studies komt dat ook effectief is voor preventie KM
• Effectief volgens eerste aanwijzingen
Stevig ouderschap
• Gericht op: kindermishandeling, opvoeding
• Leeftijd: 0-2 jaar
• Doel: preventie van problemen
• Methode: Individuele aanpak
• Locatie: Wordt thuis gegeven
• Effectief volgens eerste aanwijzingen
Effectieve preventie van (recidive van) jeugddelinquentie
• Ouderschap met liefde en grenzen
o 12-18 jaar
o Effectief volgens eerste aanwijzingen
• Agressieregulatie op maat ambulant
o 16-24 jaar
o Effectief volgens eerste aanwijzingen
• Minder boos en opstandig
o 8-12 jaar
o Effectief volgens goede aanwijzingen
• Multisysteem therapie
o 12-18 jaar
o Effectief volgens goede aanwijzingen!!
• Multidimensionele familietherapie
o 12-19 jaar
o Effectief volgens goede aanwijzingen!!
https://www.justitieleinterventies.nl/
Effectiviteit (preventieve) interventies onderzocht
• Gouden standaard: randomized controlled trial (RCT)
o Groepen vergelijkbaar
o Kans op bias zo klein mogelijk
Meta-analyse: effectiviteit preventie kindermishandeling – artikel Euser et al. (2015)
Design
• Alleen RCT’s (23 studies, 20 interventies)
o Geclusterde RCT’s niet meegenomen
• Groepen
o Algemene populatie → Mishandeling voorkomen
o Hoog risico gezinnen → Mishandeling voorkomen
o Mishandelende gezinnen → Mishandeling verminderen
• Mishandeling als uitkomstmaat (en niet veiligheid, verwondingen, UHP etc.)
o Alleen studies die werkelijk uitkomsten van KM rapporteerden
• Niet-klinische steekproeven
, 3
• Gekeken of interventie, steekproef, onderzoeksontwerp en studie kenmerken geassocieerd waren met de
effecten.
Resultaten
• Gecombineerde effectgrootte: d=0.02
o Dus interventies voor kindermishandeling samen helemaal niet zo effectief
• Programma’s met oudertraining ipv ‘only support’: d = 0.37 → o.a. Multi Systeem Therapie (MST)
• Doelgroep mishandelende gezinnen: d = 0.35 → effectief in reduceren, niet in voorkomen van
mishandeling
• 16-30 sessies: d = 0.37 → meer is niet altijd beter
• Toekomstig onderzoek: effectiviteit per type mishandeling
• Maar.. heel moeilijk om interventies te vinden die passend is bij elk gezin
o Gezinnen zijn heel verschillend
• Slechts 5 interventies effectief voorkomen/verminderen KM:
o Engaged moms program (EMP)
o Multisystemic therapy for child abuse and neglect (MST-CAN)
o Parent-child interaction therapie (PCIT) + individueel
o Parent-child interaction therapie (PCIT) zonder individueel
o PCIT originele vorm
Moderators (interventie, steekproef, design en studiekenmerken)
• Interventies met focus op oudertraining effectiever dan programma’s met alleen steun
• Interventies met een moderate aantal sessies (16-30) significant effectiever dan interventies met minder
of meer sessies
• Interventies die 6-12 maanden duurde significante effectgroottes op vermindering KM
• Type steekproef significante moderator → interventies significant meer effectief in gezinnen met KM
vergeleken met hoog-risicogezinnen
o Interventies meer effectief in verminderen, dan in voorkomen van mishandeling
De andere moderator analyses voor interventie, steekproef en ontwerp lieten geen significante contrasten zien.
Implicaties
• Toekomstig onderzoek: effectiviteit per type mishandeling
• KM als uitkomstmaat bij onderzoek naar preventie en interventie
Preventieve interventies voor KM in Nederland
VoorZorg
• Gericht op: hechting, kindermishandeling
• Leeftijd: 0-2 jaar
• Doel: preventie van problemen
• Doelgroep: achterstandskinderen, kansarm, lage SES
• Methode: Individuele aanpak
• Locatie: Thuis
• Effectief volgens goede aanwijzingen
Onderzoek naar VoorZorg – artikel Mejdoubi et al. (2015)
Theoretisch kader VoorZorg
• Bandura’s self-efficacy model/sociale leertheorie: houding ouders
tegenover verandering, relatie met anderen (hulp van netwerk), ondersteunen zelfvertrouwen ouders
• Bronfenbrenner: kijken naar positieve moeder-kind interactie ondanks risicofactoren in omgeving
• Gehechtheidstheorie: belang van gehechtheid wordt expliciet besproken met ouders, ouders skills
aanleren om een veilige gehechtheid te ontwikkelen
Design
• Huisbezoeken: 10 in zwangerschap, 20 in 1e levensjaar en 20 in 2e levensjaar
• 1e maand interventie en 6 weken na geboorte meer frequent
• Elk bezoek 1-1,5 uur
• Elk bezoek beschreven in handleiding, maar ruimte voor flexibiliteit en improvisatie
, 4
Domeinen voorzorg (zowel kindje als omgeving)
• Gezondheid moeder
• Gezondheid en veiligheid kind
• Persoonlijke ontwikkeling moeder
• Moeder als rolmodel
• Relatie met partner/familie/vrienden
• Toegang vinden van zorg (gebruik instellingen)
Inclusie criteria voorzorg
Moeders die:
• Jonger dan 26
• Laag opleidingsniveau
• Voor het eerst zwanger
• Maximaal 28 weken zwanger
• Enige beheersing Nederlandse taal
• Stap 2: uitvragen van 9 extra risicofactoren: zoals alleenstaand, financiële problemen, geweld in
partnerrelatie etc.
RCT Voorzorg
Uitkomstmaten Voorzorg
• Primair
o Aantal meldingen kindermishandeling
• Secundair
o Hoeveelheid roken
o Omstandigheden rondom geboorte
o Hoeveelheid borstvoeding
o Hoeveelheid partnergeweld
o Ontwikkeling kind
Resultaten VoorZorg
• Minder vaak meldingen kindermishandeling bij Voorzorg (RR=0.58*)
• Ontwikkeling kind:
o Op 24 maanden significant minder internaliserende problemen bij voorzorg (RR=0.56*)
▪ Verschil externaliserende problemen niet significant (RR=0.71)
o Op 24 maanden betere thuisomgeving bij Voorzorg (RR=1.98*), op 6 maanden (RR=0.40) en
18 maanden (RR=0.80) nog geen significant verschil
▪ Kinderen gaan na bepaalde tijd pas staan en lopen, dus dan andere omgeving nodig
thuis voor veiligheid etc.
• Voorzorg:
o Minder vaak roken
o Vaker borstvoeding
o Minder partnergeweld
o Geen verschil in omstandigheden rond geboorte
Kosteneffectiviteit Voorzorg
Je bespaart dus uiteindelijk kosten!!
Kernpunten college
• Preventie
• Welke interventies zijn er
• Hoe beoordeel je of een interventie goed onderzocht is
• Hoe kijk je naar interventies op basis van kosten baten analyse
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stephanias. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
