Dit document omvat alle hoorcolleges van Biologie van dieren (B-B1DIER05) voor deeltoets 3. Dit is handig om te gebruiken tijdens het kijken van het hoorcollege of voor het studeren voor het derde tentamen. Alle hoorcolleges zijn aangegeven met een duidelijke titel. Verder staan belangrijke onderde...
hoorcollege 21 – Circulatie
evolutie van circulatie – transport voedings- en afvalstoffen, O2 en CO2
● diffusie (osmose) – eencelligen
● gastrovasculaire ruimte → endodermis → andere lichaamsdelen – bijv. kwal
● open circulatie: hart dat lichaamsvloeistof rondgepompt – bijv. insect
● gesloten circulatie: hart en bloedvaten – bijv. ringworm
● enkelvoudige bloedsomloop: hart met 1 boezem en kamer – bijv. vis (vertebraten)
○ hart pompt bloed richting beide kieuwen → dorsale aorta → capillairbed →
grotere bloedvaten → hart
● dubbele bloedsomloop: O2-arm bloed → hart → longen → O2-rijk bloed → hart →
andere lichaamsdelen – bijv. kikker
○ geen septum (scheidingswand) – 1 kamer en 2 boezems
● dubbele bloedsomloop: O2-arm bloed → hart → longen → O2-rijk bloed → hart →
andere lichaamsdelen
○ 2 kamers en 2 boezems – bijv. zoogdieren, vogels
hart: anatomie, namen, werking, foetale circulatie
● aorta is het grootste bloedvat met de hoogste druk
● aorta abdominalis gaat richting het abdomen
● bloed uit het lichaam gaat via vena cava caudalis (onderste holle ader) en via vena
cava rostralis (bovenste holle ader) naar het hart
● O2-arm bloed → rechter atrium → rechter ventrikel → arteria pulmonalis sinistra
(linker longslagader) en arteria pulmonalis dextra (rechter longslagader)
● bloed uit de longen gaat via vena pulmonalis naar linker atrium → linker ventrikel
→ aorta met 3 vertakkingen
1. truncus brachiocephalicus: aftakking naar de armen
→ arteria carotis communis (dextra) (rechter halsslagader)
→ rechter slagader (arteria subclavia dextra) naar de rechterarm
2. arteria carotis communis (sinistra) (linker halsslagader)
3. arteria subclavia sinistra (linker slagader)
● arteria coronaria (hartslagader) achter de aortaklep
● vena/sinus coronaria eindigt in het rechter atrium
● kleppen
○ atrioventriculaire kleppen (AV-kleppen) tussen atria en ventrikels
■ bicuspidalisklep in de linker harthelft bestaat uit 2 slippen
■ tricuspidalisklep in de rechter harthelft bestaat uit 3 slippen
○ pulmonalisklep (semilunair klep) bestaat uit 3 slippen
○ aortaklep (semilunair klep) bestaat uit 3 slippen
● chordae tendinae (pezen) voorkomen dat de slippen te ver terugslaan
● papillairspieren trekken harder aan pezen als dat nodig is → kleppen goed dicht
foetale circulatie
● foramen ovale (ovale venster): opening tussen 2 atria waardoor bloed stroomt
○ er kan geen bloed naar de longen → hoge druk
● ductus arteriosus: extra vertakking om ervoor te zorgen dat het bloed niet langs de
longen gaat en meteen naar de aorta gaat
hartslag
● stappen
1. nervus vagus vanuit de hersenen heeft enigszins invloed op de sinoatriale
knoop (sinusknoop)
2. potentiaal van de SA-knoop loopt over atria zodat deze samentrekken →
signaal wordt vertraagd bij de AV-knoop zodat bloed naar ventrikels kan
3. hart apex
4. Purkinjevezels
● PQRST-complex
○ P atria depolarisatie
○ QRS ventrikel depolarisatie (en atria repolarisatie)
○ T ventrikel repolarisatie
● diastole: rustfase van het hart
● systole: contractie van het hart
○ atriumsystole
○ ventrikelsystole
● ‘lub-dub’
○ lub bloed dat de ventrikel ingaat → AV-kleppen slaan dicht
○ dub verplaatsen bloed langs semilunair kleppen
● hartcyclus 0.8 sec
● hartfrequentie 60/0.8 = 75 slagen/min
● slagvolume (volume gepompt bloed per hartslag richting aorta) 70 mL in rust
● hartminuutvolume (cardiac output) 75x70 = 5,25 L/min
bloedvaten: anatomie, namen en functie
● elastisch arteriën → musculeuze arteriën → capillairsysteem (hoge perifere
weerstand)
● venen met kleppen voorkomen terugstroom
bloeddruk en stroomsnelheid
● aorta
○ systolische druk (bovendruk) 120 mm Hg
○ diastolische druk (onderdruk) 70 mm Hg
● arteria pulmonalis (longsysteem)
○ systolische druk (bovendruk) 35 mm Hg
○ diastolische druk (onderdruk) 20 mm Hg
● regulatie bloeddruk
○ vasoconstrictie en vasodilatatie met glad spierweefsel in arteriën
○ stikstofmonoxide (NO, gas) → vasodilatatie
○ endotheline (peptide) → vasoconstrictie
○ zwaartekracht
● bloedstroom in venen
○ spierpomp met kleppen
○ adempomp + hartpomp (onderdruk)
○ glad spierweefsel
capillaire uitwisseling
● bloeddruk vs. osmotische druk bepaalt stroomrichting
● netto meer uitstroom door bloeddruk
● macromoleculen via endocytose en exocytose
● O2 en CO2 diffunderen
● poriën in endoteel: suiker, zouten, ureum
● lymfevat (4-8 L per dag)
● skelet- en vaatspieren verplaatsen lymfe
● lymfeknopen en kleppen
bloedvaten met schade, ontsteking, vet dieet
● plaques: vetten en cholesterol (LDL), bindweefsel
○ o.a. dieet met veel cholesterol, schade/ontstekingen endotheel
● hartaanval (myocardinfarct)
● beroerte (herseninfarct/TIA)
● oplossing is eventueel een stent
● bij hypertensie (hoge bloeddruk)
○ balans tussen colloid osmotische druk en bloeddruk is verstoord
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ribizlik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
