Samenvatting
Samenvatting BEL1, onderdeel Personen- en familierecht & erfrecht
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Onderdeel PFE van BEL1
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting PFEBoek: Personen-, familie- en erfrecht in een notendop
10e druk
Week 1:
H1.1 t/m 1.1.10 + 1.5.3
Hoofdstuk 1 Personen- en familierecht
De geboorte van Hugo Hazewinkel
Inleiding: de mens als rechtssubject Hugo Hazewinkel
Op 3 januari 2020, geboorte Hugo Hazewinkel. Zoon van Hans Zoon
Hazewinkel en Hermien Hazewinkel- de Haan.
Hermien
Zelfs voor de geboorte zou Hugo juridisch al aanspraken kunnen Hans Hazewinkel Hazewinkel- de
hebben, art 1:2 bw. Haan
Voorbeeld: Grootmoeder van Hugo overlijdt een maand voor de Vader, art 1:199 sub a Moeder, art 1:198 lid 1 sub a
geboorte. Testament van grootmoeder heeft opgenomen dat haar
kleinkinderen de erfgenamen zijn. Dan erft Hugo dus voor zijn grootmoeder, ook al is hij nog niet
geboren.
Familierechtelijke betrekkingen
Familiebanden -> familierechtelijke betrekkingen, art 1:197 bw
Moeder, art 1:198 bw
Vader, art 1:199 bw
Beide eerstegraads bloedverwanten, art 1:3 lid 1 bw
Ouders, grootouders en overgrootouders zijn bloedverwanten in opgaande lijn.
Afstammelingen zijn bloedverwanten in neergaande lijn.
Broers, zusters, ooms en tantes, neven en nichten zijn bloedverwanten in de zijlijn.
1e graad zijn de ouders, broers/zussen zijn 2 e graad, tantes/ooms zijn 3e graad, neven/nichten zijn 4e
graad.
Van onder andere van belang voor het erfrecht. Familierechtelijke betrekkingen kunnen leiden tot het
zijn van erfgenaam volgens de wet, art 4:10 bw.
In de wet nog meer regels waarbij bloedverwantschap een rol speelt.
Voorbeeld: bij een te nauwe bloedverwantschap kan men niet huwen, art 1:41 bw.
Voorbeeld: hoe verder men als bloedverwant van een erflater of schenker verwijderd is, hoe meer
erf- of schenkbelasting men verschuldigd is.
Het ontstaan van familierechtelijke betrekkingen: het afstammingsrecht
Bloedverwantschap is het gevolg van het ontstaan van familierechtelijke betrekkingen tussen
personen. Huidige afstemmingsrecht geldt sinds 1 april 1998 en is zoveel mogelijk in
overeenstemming gebracht met de normen die gelden volgens het EVRM.
Op 1 april 2014 heeft een belangrijke wetswijziging plaatsgevonden. Voortaan kunnen twee gehuwde
vrouwen van rechtswege moeder worden, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Ook kan een
vrouw die niet de biologische moeder is, het kind erkennen.
,Familierechtelijke betrekkingen kunnen op vier verschillende manieren ontstaan, namelijk door;
Geboorte -> automatisch het geval bij Hugo
Erkenning
Gerechtelijke vaststelling van het ouderschap
Adoptie
Geboorte
Familierechtelijke betrekkingen door geboorte ontstaan altijd automatisch ten opzichte van de
moeder (juridisch moederschap). Als het kind binnen een huwelijk wordt geboren, ook ten opzichte
van de vader (juridisch vaderschap). In dit geval is het mogelijk dat de vader niet de biologische vader
is.
Art 1:199 sub b bw;
Juridisch vaderschap ontstaat ook automatisch als het huwelijk van de man en de vrouw binnen 306
dagen voor de geboorte van het kind door de dood van de man is ontbonden. Zelfs als de moeder is
hertrouwd. Als de vrouw sinds de 306e dag voor de geboorte van het kind was gescheiden van tafel
en bed of sinds dat tijdstip gescheiden geleefd hebben, kan de vrouw binnen een jaar na de geboorte
van het kind verklaren dat de overleden echtgenoot niet de vader is.
Art 1:198 lid 1 sub b bw
Automatisch familierechtelijke betrekkingen kunnen ook ontstaan als een kind geboren wordt binnen
een huwelijk van twee vrouwen. Belangrijke voorwaarde is dat het kind dan verwerkt moet zijn door
kunstmatige donorbevruchting. Aan de ambtenaar moet dan bij de geboorteaangifte een officiële
verklaring overlegd worden, waaruit blijkt dat de bevruchting heeft plaatsgevonden met het zaad van
een onbekende donor.
Moederschap van een niet-biologische moeder, meemoeder, kan dus niet van rechtswege ontstaan
als er sprake is van een bekende donor.
Als het kind binnen een gp wordt geboren gelden zelfde regels als bij een huwelijk.
Erkenning
Als Hans en Hermien niet gehuwd waren, maar bv samenwonend, dan ontstaat er juridisch
moederschap, maar nog geen juridisch vaderschap. Hans moet het kind eerst erkennen, wil er
juridisch vaderschap ontstaan, art 1:199 sub c bw.
! De man die een kind erkent, hoeft niet per se de biologische vader van het kind te zijn.
Sinds 1 april 2014 kan ook een vrouw een kind erkennen, art 1:198 lid 1 sub c bw. Van deze
mogelijkheid zal gebruik worden gemaakt als er sprake is van twee ongehuwde/gp, met een
gezamenlijke kinderwens of als het kind geboren wordt binnen een huwelijk van 2 vrouwen en het
verwerkt is met het zaad van een bekende donor.
Gerechtelijke vaststelling van het ouderschap
Als Hans (ongehuwd) zijn zoon niet zou hebben erkend, dan zouden Hugo of Hermien de gerechtelijke
vaststelling van het ouderschap van Hans kunnen verzoeken bij de rechtbank. Deze procedure is
vastgelegd in art 1:207 bw.
Het ouderschap van de man kan door de rechtbank worden vastgesteld op de grond;
Verwekker van het kind
De man als levensgezel van de moeder ingestemd heeft met een daad die de verwekking van het kind
tot gevolg kan hebben gehad
, ! Sinds 1 april 2014 kan ook gerechtelijke vaststelling van het ouderschap plaatsvinden op de grond
dat een vrouw als levensgezel van de moeder ingestemd heeft met een daad die de verwekking van
het kind tot gevolg kan hebben.
Bijzonder aan deze regeling is dat de gerechtelijke vaststelling van het ouderschap terugwerkt tot aan
de geboorte van Hugo. Binnen vijf jaar na de geboorte van Hugo kan Hermien gerechtelijke
vaststelling ouderschap verzoeken. Voor Hugo gelden er geen termijnen. Is Hugo nog minderjarig,
dan wordt hij in de procedure vertegenwoordigd door een zogenaamde afstammingscurator, art
1:212 bw. Kan zelfs verzocht worden na overlijden, waardoor het juridische kind alsnog aanspraak kan
doen op de nalatenschap van zijn ouder.
! De vraag of er een soort van ‘family life’ bestond tussen de betreffende persoon en het kind is dus
niet van belang.
Door middel van DNA-onderzoek kan met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid biologisch
ouderschap worden aangetoond of ontkracht. Rechter kan DNA-onderzoek bevelen ogv art 194 rv. HR
heeft uitgemaakt dat voor het bevelen van DNA-onderzoek noodzakelijk en voldoende is dat op grond
van de ten processen gebleken feiten en omstandigheden aannemelijk is dat de man de verwekker
van het kind zijn.
Als een man al is overleden kan het graf worden onder omstandigheden worden geopend voor
onderzoek.
De rechter hoeft niet altijd DNA-onderzoek te bevelen. Kan achterwege blijven als de rechter door
andere bewijzen voldoende van het verwekkerschap is overtuigd.
Gerechtelijke vaststelling is niet mogelijk als het betreffende kind al twee juridische ouders heeft. Zal
eerst ogv art 1:200, 1:202a, 1:205 of 1:205a bw het vader- of moederschap van 1 van zijn juridisch
ouders moeten aantasten voordat hij dit proces kan inzetten.
Adoptie
In het huidige afstammingsrecht is vastgehouden aan de regel dat degene is uit wie het kind geboren
wordt altijd van rechtswege moeder van het kind is.
Dit heeft consequenties voor bv het zogenaamde draagmoederschap. Het ouderlijk gezag van de
draagmoeder zal beëindigd moeten worden, art 1:266 bw, waarna de ‘echte’ ouders het gezag
kunnen verwerven. Willen zij vervolgens de juridische ouders van het kind worden, dan zullen de
biologische ouders een adoptieprocedure moeten starten.
Donor is de man die zijn zaad voor kunstmatige donorinseminatie heeft afgestaan.
Verwekker is degene die zelf de daad tot verwekking heeft verricht.
Zowel de donor als verwekker zijn biologische vaders.
Het zijn van verwekker of donor kan belangrijke consequenties hebben. Donor kan niet worden
aangesproken voor een bijdrage in de kosten van levensonderhoud, art 1:394 bw. Tegen de donor kan
ook geen verzoek tot gerechtelijke vaststelling van het ouderschap worden ingesteld, art 1:207 bw.
De aanspraak van art 1:394 bw bestaat wel tegen de persoon die als levensgezel van de moeder
ingestemd heeft met een daad die de verwekking van het kind tot gevolg kan hebben gehad. Denk
aan in-vitrofertilisatie of kunstmatige donorinseminatie. Tegen deze persoon kan ook verzoek tot
gerechtelijke vaststelling van het ouderschap worden ingediend.
De ontkenning van het vader- en moederschap en de vernietiging van de erkenning
Het vaderschap kan worden ontkend, art 1:200 bw.
Als Hans niet de biologische vader is van Hugo, dan is hij juridisch toch de vader. Dit omdat het
binnen het huwelijk van Hans en Hermien geboren is. Mocht Hans dit niet willen, kan hij zijn
vaderschap ontkennen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mesoplantila. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen