Maatschappijwetenschappen Samenvatting: Hoofdstuk 8: Verhoudingsvraagstuk: Maatschappelijke verschillen, Havo 5. In deze samenvatting is heel hoofdstuk 8 samengevat en worden alle begrippen uitgelegd wat ze inhouden. Daarnaast staan alle kernconcepten met hun betekenissen genoteerd.
Verhouding
● Bij het verhoudingsvraagstuk speelt de manier waarop samenlevingen in
sociale zin vormgeven aan verschillen een grotere rol dan de verschillen zelf.
Sociale ongelijkheid
● We onderscheiden 4 soorten sociale ongelijkheid:
1. Ongelijke verdeling van economische hulpbronnen: geld en bezit.
2. Ongelijke verdeling van sociale hulpbronnen: contacten met mensen.
3. Ongelijke verdeling van symbolische hulpbronnen: status en aanzien.
4. Ongelijke verdeling van politieke hulpbronnen: macht en gezag.
● Groepen met een vergelijkbare maatschappelijke positie worden de sociale laag
genoemd.
● Een indeling van sociale lagen, waartussen een ongelijke verhouding bestaat,
noemen we sociale stratificatie.
● Er zijn in samenlevingen soms traditionele ideeën over de rolverdeling tussen
man en vrouw. Dit vertaalt zich in beroepen- en functiesegregatie.
ー Sommige beroepen worden gezien als typisch mannelijk of vrouwelijk. Als je
bij een functie vooral aan een man denkt, kan hierdoor een vrouw moeilijker
stijgen op de maatschappelijke ladder door het ‘glazen plafond’. Dit is een
onzichtbare barrière waardoor vrouwen maar beperkt kunnen klimmen op de
ladder.
Open en gesloten samenlevingen
● Sociaal mobiel is het hebben van mogelijkheden om te stijgen of te dalen op de
maatschappelijke ladder.
ー Bij een gesloten samenleving kan je niet of nauwelijks stijgen op de ladder.
ー Bij een open samenleving heb je veel meer kansen om te stijgen op de
ladder.
1
, ● Bij een klassensamenleving werden de mensen opgedeeld in twee groepen:
arbeiders en kapitaalbezitters. Ook hier was sprake van weinig sociale mobiliteit.
Paragraaf 8.2: Hoe sociale ongelijkheid ontstaat
Positietoewijzing en positieverwerving
● Bij positietoewijzing gaat het over maatschappelijke oorzaken die van buitenaf
op de persoon of groep inwerken. Het zijn dus altijd zaken waar je zelf niet al te
veel invloed op hebt.
● Er zijn ook factoren waar mensen wel invloed op uit kunnen oefenen en dan
gaat het om positieverwerving. Positieverwerving is het verkrijgen van een
maatschappelijke positie door de eigen bijdrage van een persoon of de groep
waartoe hij behoort.
Groepen met een zwakke positie op de arbeidsmarkt
● Als jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond hun kansen vooraf
negatief inschatten, waardoor zij minder hard naar een baan zoeken, wordt er
gesproken van subjectieve arbeidsmarktkansen.
Kapitaal als ingrediënt voor positieverwerving
● De drie vormen van kapitaal zijn:
1. Economisch kapitaal → (Financieel) bezit of een hoog inkomen.
2. Sociaal kapitaal → Connecties, netwerken en de mate van respect die
mensen genieten.
3. Cultureel kapitaal → Culturele competenties, waaronder kennis, houdingen,
opvattingen en smaak die kenmerkend zijn voor hoge sociale posities.
Sociale ongelijkheid en omgevingsfactoren
● Europeanisering en globalisering: Sommige groepen op de arbeidsmarkt
profiteren van europeanisering en globalisering, andere groepen ondervinden
er juist nadelen van. Dit kan de sociale ongelijkheid vergroten.
● Informatisering en digitalisering: Digitalisering is een ontwikkeling die een
snelle en omvangrijke uitwisseling van informatie mogelijk maakt. Robots en
machines nemen sommige banen eerder in dan andere, waardoor je sociale
ongelijkheid vergroot.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wesselkulpe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
