Samenvatting van het tentamen van het 1e jaar van Social Work. Gaat over psychologie (Kemper) en methodisch handelen (Spierings en Spierts). Gebruik gemaakt van hoorcolleges en de boeken.
Psychologie:
Hoofdstuk 1: 1.1
Objectieve werkelijkheid bepaalt niet altijd wat we doen, ook onze interpretatie van de
situatie speelt een rol (aap met komkommer). Het is een wisselwerking tussen onze
gedachten, onze emoties en ons gedrag.
Psychologie: richt zich op het beschrijven, verklaren en voorspellen van de gebruikelijke
gedachten, emoties en gedrag van mensen.
Klinische psychologie: de focus ligt op stoornissen en er wordt bekeken hoe emoties,
gedachten en gedrag afwijken van wat normaal is.
Psychotherapie: cliënt en behandelaar praten over gedachtes.
Hoofdstuk 2
De 5 invloedrijke stromingen in de psychologie:
1. De psychoanalyse
2. Het behaviorisme
3. Het humanisme
4. Het cognitivisme
5. De biologische benadering
* De psychoanalyse:
Sigmund Freud is de grondlegger. Hij legde de nadruk op onbewuste processen en het
belang van de kindertijd voor de verdere ontwikkeling.
Als arts in opleiding raakte hij geïntrigeerd door het fenomeen hysterie = wanneer patiënten
lichamelijke klachten vertonen waar geen biologische oorzaak voor te vinden is. Bijvoorbeeld
een vrouw die blind werd nadat ze een traumatisch voorval had gezien.
Aandoeningen die mensen hadden opgelopen tijdens de Eerste Wereldoorlog zonder enige
verklaring werden shellshock genoemd. Dit trad op een gegeven moment zelfs op voordat de
soldaten naar het front moesten.
Freud was het niet eens met de opvattingen van Descartes: het lichaam en geest zijn
gescheiden. Hij vond juist dat de psyche een sterke invloed had op het lichaam en in staat
was zintuigen en lichaamsdelen uit te schakelen.
Volgens Freud worden mensen met twee onmisbare basisbehoeftes geboren: een behoefte
aan seks en een behoefte aan agressie (valt binnen nature-opvattingen). Wel moet een mens
bij de opvoeding leren wanneer deze behoeftes te bevredigen (nuture-opvattingen).
Driften: innerlijke krachten die het individu aanzetten tot gedrag.
Id: onderdeel van de psyche waarin de driften gehuisvest zijn (behoeften).
Superego: het geweten vanaf het tweede levensjaar waarin alle aangeleerde normen en
regels worden opgenomen.
Het ego: taak om middenweg te vinden tussen de tegengestelde eisen die het Id (behoeftes)
en het superego (geweten) aan ons stellen.
Plastisch: het brein is extra gevoelig voor prikkels (eerste levensjaar), waardoor ervaringen
een stempel kunnen drukken op emotionele en cognitieve ontwikkeling.
Afweermachines: met onze behoeftes kunnen omgaan voor een positief beeld van onszelf.
, Freud vergelijkt de menselijke psyche met een ijsberg. De meeste mentale processen vinden
onbewust plaats, net zoals het grootste gedeelte van een ijsberg niet zichtbaar is.
De afweermachines:
Hierdoor kunnen we met onze behoeftes omgaan zodat we een positief beeld van onszelf
kunnen hebben.
1. Verdringing: bepaalde onprettige gedachten en behoeftes worden uit het bewustzijn
geweerd. Blijft wel in het onbewuste bestaan waardoor nachtmerries of lichamelijke
klachten kunnen optreden.
2. Rationalisatie: het goedpraten van onze eigen handelingen.
3. Verplaatsing: onze behoeftes in een afgezwakte vorm, bijvoorbeeld een schietspelletje
spelen omdat dit in het echte leven niet is toegestaan. Het is een compromis tussen
werkelijke behoeftes en de mogelijkheden die de maatschappij toelaat. Maar dit maakt niet
gelukkig, het is niet de echte behoefte die iemand heeft.
4. Sublimatie: iemand uit zijn behoeftes op een manier die de maatschappij toejuicht en zelfs
beloont (tandarts).
5. Reactieformatie: behoefte te uiten door het tegenovergestelde te doen van wat we
werkelijk willen.
6. Projectie: we verbannen eigenschappen waar we ons voor schamen, maar ze blijven
bestaan en oefenen invloed uit op ons gedrag en onze waarneming.
Narratief werken: vorm van hulpverlenen waarbij de cliënt een levensverhaal creëert voor
zichzelf waarbij hij het huidige probleem opvat als onderdeel van zijn hele levensloop. Zo kan
hij het probleem beter begrijpen en relativeren.
Overdracht: de onbewuste manier van een cliënt naar een hulpverlener door zijn verleden.
Tegenoverdracht: de onbewuste manier van de hulpverlener tegen over de cliënt.
Supervisie/intervisie: tijdens bijeenkomsten bespreken professionals op structurele
manieren onderling of onder begeleiding de knelpunten uit de eigen werksituatie.
Droomanalyse: elke droom betekent iets en door dromen te analyseren, kun je tot de kern
van het onbewuste komen.
Vrije associatie: de behandelaar vraagt de cliënt zonder te aarzelen alles op te noemen wat
in hem opkwam na het horen van een bepaald woord.
Inktvlekkentest: mensen krijgen inktvlekken aangeboden en moeten aangeven wat ze hierin
zien.
Bij hypnose-> cliënt biedt minder weerstand.
Kritiek op psychoanalyse van Freud:
Effectiviteit want het duurt jaren
Weerstand omdat mensen hun onbewuste niet in hun bewuste durven te laten komen
Er zijn veel sessies nodig dus het is duur
Theorie is zo breed dat je al het menselijke gedrag wel kan verklaren
* Het behaviorisme:
John B Watson is de grondlegger van het behaviorisme (gedragsmatige stroming):
observeren van gedrag, gedachten en emoties zijn niet relevant omdat dat lastig te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper robinebhs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
