Cultuurwetenschappen
trimester 1
Hoofdstuk 1: de democratische rechtstaat
1.1 politieke interesse
Burgerzin: openstaan voor alle aspecten samenleving
1.2 wat is politiek?
Politiek: dagelijkse bestuur van de samenleving
1.3 onderzoek
1.4 over staten, naties en regeringen
Wat is een staat?
o Soevereiniteit (=hoogste macht)
o Territoriale integriteit (= grenzen zijn duidelijk)
o Legitimiteit (= staat drukt wil van volk uit)
o Geweldsmonopolie (= leger, politie)
o Publieke instellingen (= beslissing -> algemeen belang)
Wat is een natie?
o Gesteund op emotionele, sociale en culturele basis
Wat is een regering?
o Tijdelijk, specifiek, ideologisch gekleurd (uitvoerende macht)
Wat is de overheid?
o Hoogste gezag (uitvoerende, wetgevende, rechterlijke)
1.5 democratie
Directe vs indirecte
Politieke vs associatieve
Principes
o Sociaalcontractbegrip (=macht vanuit burgers)
o Vrije en eerlijke verkiezingen
o Individuele autonomie
o Basisvrijheden
o Gelijkheid
1.6 rechtstaat
Rechtszekerheid + rechtsgelijkheid
Constitutie of grondwet
Grondrechten
Scheiding der machten
Legaliteitsbeginsel
1.7: scheiding der machten
Montesquieu
Machtsmisbruik voorkomen
, Geen zuivere scheiding der machten: interdepentie (checks & balances)
De wetgevende macht
o Wetten maken in parlement
o Tweekamerstelsel/ bicamerisme
o Kamer van volksvertegenwoordigers en senaat
De uitvoerende macht
o Dagelijkse bestuur + uitvoeren wetten in de regering
o Staatshoofd (koning)
De rechterlijke macht
o Rechtbanken
Vierde macht: media
1.8: autoritaire regimes
Hoofdstuk 2: breuklijnen, ideologieën en politieke
partijen
2.1 tegenstellingen en breuklijnen
Politieke meningsverschillen ontstaan door maatschappelijke breuklijnen
o Centrum vs perifere
Vorming natiestaten: zelfde identiteit opgelegd -> verzet
Communautaire breuklijn: Waals vs Vlaams
o Kerk vs staat
Mate waarin kerk invloed mag hebben op politieke besluiten
o Arbeid vs kapitaal
Kloof tussen kapitaalbezitters en arbeiders
o Stad vs platteland
Theorie van Inglehart
o Traditioneel vs postmodern
Materialistisch – gelijkheid, leefmilieu,…
Theorie van Kriesi
o Winnaars en verliezers van globalisering
Freezing hypothese: oorzaken sommige conflicten al voorbij, breuklijnen bestaan nog (op
breuklijnen zijn politieke partijen ontstaan)
2.2 ideologieën
= geheel van opvattingen over inrichting samenleving
Liberalisme
o Verlichtingsdenken
o Kenmerken
Individuele vrijheid
Rechtvaardigheid (gelijk geboren, niet gelijk eindigen)
Positief mensbeeld (ratio)
Vooruitgangsdenken (wereld is maakbaar)
Economisch liberalisme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmavanroy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.