H1 : Inleiding tot het recht
1.1 Algemene inleiding
1.1.1 Verantwoording
- Recht is zaak van alle burgers
- Iedereen wordt met recht geconfronteerd
- Recht ≠moraal
- Recht ≠ godsdienstige regels
Moraal = denkwijze, eigen principes over wat kan & wat niet kan
1.1.2 Wat is recht?
- geheel v algemeen geldende normatieve regels
- Normen die de ordening van het maatschappelijke leven beogen
- Door de staat opgelegd / ontvangen & bekrachtigde normen
- Afdwingbare normen
Normatieve regels
- Verbodsbepaling
o Diefstal
o Fraude
- Gebodsbepaling
o Belastingaangifte
- Normen die toelating bevatten
o Eigenaar bepaald goed, dan mag je daar volledig gebruik van maken
- Organieke regels
o Iets regelen/ organiseren
o Samenstelling parlement, werking welbepaalde rechtbank
- Dwingend recht v openbare orde
o Je kan er niet v afwijken, je moet h doen
- Schending v goede zeden
o Openbare dronkenschap
o Wildplassen
o Mensenhandel
- Ter bescherming vd zwakken
o = zwak is ih recht positief bedoeld
o Pakketje online bestellen
o Vakantiejob
- Aanvullend recht
o Je mag ervan afwijken
- Algemene normen
o Alle regels zijn v toepassing voor iedereen UITGEZONDERD de regels die
enkel voor de koning gelden (dus niet voor de rest vd bevolking)
- Individuele normen
o Normen voor onze koning
1
, Regels opgesteld door de overheid
België
- De federale staat
De gemeenschappen
- De Vlaamse gemeenschap
- De Franse gemeenschap
- De Duitstalige gemeenschap
De gewesten
- Het Vlaamse gewest
- Het Brusselse hoofdstedelijke gewest
- Het Waalse gewest
Regels zorgen voor structuur
Overheid = staat
Federaal = voor h volledige land
Minister v Justitie = Van
Quickenborne
10 provincies => regels voor een bepaalde provincie kunnen opgesteld worden
CASE 1
In het interne reglement van een voetbalvereniging staat dat je wordt uitgesloten als je in
een bepaald seizoen twee of meerdere keren niet naar de training komt zonder te
verwittigen. Is dit een voorbeeld van een rechtsregel? Waarom (niet)? Pas de kenmerken
van het objectief recht hierop toe (indien mogelijk).
- Het gaat over een regel / norm
- Het is in functie voor de voetbaltraining
- Het wordt niet door de staat opgelegd, werd opgelegd door de voetbalclub
- Het is niet strafbaar
- Je kan er niet mee naar de rechtbank stappen
1.2 Indelingen vh recht
Privaat recht
regelt de verhouding tussen burgers onderling
Bv. huwelijk, echtscheiding, erfenis & huis kopen/huren, schadevergoeding tussen
burgers onderling
Publiek recht
regelt de algemene belangen & heeft betrekking op de inrichting, de werking & de
onderlinge verhoudingen vd overheidsorganen & op de verhouding vd
overheid tot de burgers
Bv. Grondwet, onderwijsrecht, onteigening, sociale media recht, strafrecht, belastingen
Gemengde rechtstakken
privaat + publiek
Echtscheiding Je bent pas gescheiden na de uitspraak ve rechter vd familierechtbank
Huwelijk Officieel voor de wet getrouwd als er 2 getuigen zijn & een burgemeester of
schepen
Als h gaat over een misbruik = strafrecht
Alles wat te maken heeft m vergunningen = administratief recht
Examenvraag !
Rechtstak Publiekrecht /
Privaatrecht?
Federale wetgevende macht bestaat Grondwettelijk recht/ Publiekrecht
uit de Koning, de Kamer v Staatsrecht
Volksvertegenwoordigers & de Senaat
Verhuurder wil zijn huurder uitzetten Burgerlijk recht Privaatrecht
wegens h houden v gevaarlijke dieren
Colruyt vergelijkt zijn prijzen met Aldi, Ondernemingsrecht / Privaatrecht /
Delhaize …. Economisch recht Publiekrecht
Gearresteerde verdachte (moord) wordt Strafrecht Publiekrecht
vrijgelaten wegens een procedurefout
Bouwvergunning wordt geweigerd Administratief recht Publiekrecht
Onderneming dient haar jaarlijkse Fiscaal recht publiekrecht
belastingaangifte in
Internationaal recht
verdragen (= overeenkomst tussen 2 of meerdere landen, bv. Verdrag v Versailles);
Europees recht
Nationaal recht
rechtsregels die tot stand komen door federale overheid, gemeenschappen,
gewesten, provincies & gemeenten
Objectief recht
geheel v normen die de menselijke activiteiten, de onderlinge verhouding tussen
mensen hun verhouding tot de gemeenschap regelen
Subjectief recht
aanspraken die een persoon tegenover een ander laat gelden
rechtsmisbruik = subjectieve rechten mogen niet onbeperkt worden
Materieel recht
regels die rechten toekennen & plichten opleggen
Formeel recht
geeft aan hoe de naleving vh materiële recht verzekerd kan worden
CASE 2
Op 21 maart 2018 bevalt Carine Dhont van een flinke zoon Jan. Aangezien Carine al lang
gescheiden (1) is van de vader van Jan, krijgt Jan haar familienaam (2). Vanaf de geboorte
heeft Carine recht op het groeipakket (3). Ze heeft ook recht op alimentatiegeld (4) van haar
ex-echtgenoot. Omdat die dat echter systematisch nalaat te betalen, dient Carine een klacht
in met burgerlijke partijstelling (5) bij de rechtbank. Uiteindelijk krijgt ze gelijk: haar ex-
echtgenoot wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht dagen op grond van het
misdrijf van familieverlating (6). In welke rechtstak horen de onderstreepte feiten thuis? Is
dit privaat recht, publiek recht of gemengd? Motiveer.
1.3 Bronnen van het recht
- Wetgeving sensu lato
- Rechtspraak
- Rechtsleer
- Gewoonte
- Algemene rechtsbeginselen
Wetgeving sensu lato (bindende bron)
Internationale verdragen & secundair internationaal recht
- Bilaterale / multilaterale verdragen
- Recht vd EU
o Richtlijnen
o Verordeningen
o Besluiten
- Bij tegenstrijdigheid internationaal recht > nationaal recht
- Bindend je moet h respecteren, zoniet = sancties
Recht vd EU
1. Europese commissie (voorzitter = Ursula von der Leyen)
2. Europees parlement
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janavlaeminck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,89. Je zit daarna nergens aan vast.