4. Heeft kennis van diergezondheid (meldingsplichtige) ziektes
en bijbehorende acties, entingsschema’s, afwijkingen en
zoönosen
4.1. De kandidaat heeft kennis van en inzicht in de meldingsplichtige ziektes:
Rabiës
Ziekteverwekker
Rabiës wordt veroorzaakt door het Rhabdovirus of Lyssavirus.
Besmettingsroute
Het virus kan bij zeer veel zoogdieren worden aangetroffen, zoals honden, katten, vossen,
vleermuizen, apen en wasbeer. Zodra het virus het lichaam in komt (via bijtwond, kras, lik of
krab van besmet dier), gaat het in de spiercellen zitten. Hierna treedt virusvermeerdering op.
Zodra deze virusdeeltjes vrij komen, dringen de deeltjes zenuwcellen in. Via zenuwweefsel
banen de virusdeeltjes zich een weg naar het centraal zenuwstelsel. Het virus tast uiteindelijk
de hersenen aan en leidt tot een dodelijke verlamming (onder andere ademhalingsspieren).
Het virus is zeer pathogeen en kan zeker 14 dagen overleven in karkassen. De incubatietijd
varieert van weken tot maanden.
Symptomen dier:
− Koorts, misselijkheid, anorexie, braken, hoofdpijn;
− Agressie of andere gedragsveranderingen zoals bijten, spasmen;
− Parese of paralyse, krampen, nekstijfheid, watervrees, schuimbekken;
− Coma en respiratieproblemen (dyspneu);
− Overlijden.
Symptomen mens:
− Rillingen, koorts, hoofdpijn en braken;
− Spierkrampen, stuiptrekkingen en verlamming;
− Problemen met slikken en ademen;
− Soms wordt iemand met rabiës bang voor water;
− Overlijden.
Diagnose
De diagnose wordt gesteld met behulp van een anamnese, bevindingen bij lichamelijk
onderzoek en door het uitsluiten van andere aandoeningen. Definitieve diagnose kan alleen
bij het dode dier gesteld worden, door een hersenweefseltest.
Therapie
Er is geen therapie mogelijk bij dieren, omdat je er pas achter komt als er symptomen zijn.
Mensen krijgen, als ze in contact zijn geweest met een rabiësdier, een aantal inentingen over
een maand, mits er geen symptomen zijn opgetreden.
Advies aan de eigenaar
Vermijd kadavers van vleermuizen, vossen etc. Als je met de hond of fret naar het buitenland
gaat, moet het dier ingeënt zijn tegen rabiës. De enting is 3 jaar geldig. De hond of fret moet
21 dagen voor vertrek ingeënt zijn. Een puppy mag het land niet in en uit voor de leeftijd van
3 maanden.
Pagina 73 van 320
,Brucellose
Ziekteverwekker
Brucellose is een infectieziekte die wordt
veroorzaakt door de bacterie brucella. Deze
bacterie zorgt voor voortplantingsproblemen. Er
zijn verschillende soorten: brucella melitensis
(schapen en geiten), brucella suis (varken),
brucella abortus (koe) en brucella canis (hond).
Besmettingsroute
Direct contact met besmet dier via slijmvliezen of
beschadigde huid. Via rauw voedsel of rauwe
melkproducten. Ook kan het door contact met geaborteerde foetussen of met placenta’s van
geïnfecteerde dieren.
Symptomen dier:
− Brucella abortus:
▪ Abortus bij eerste-kalfs-koeien;
▪ Ontsteking bijbal of testes bij stieren;
− Brucella melitensis:
▪ Abortus laat in de dracht en eenmalig bij schaap en geit;
▪ Uier kan symptoomloos koloniseren;
− Brucella canis:
▪ Aborteren van dode of zwakke pups;
▪ Aantasting zaadballen, bijballen en prostaat wat kan leiden tot onvruchtbaarheid en erg
pijnlijk kan zijn;
▪ Ontstekingen van tussenwervelschijven, gewrichten, lymfeknopen, ogen, hersenen en
hersenvlies;
− Brucella suis:
▪ Artritis, reproductieproblemen en soms abortus.
Symptomen mens:
− Acuut:
▪ Geringe koorts of golvend temperatuurverloop;
▪ Hoofdpijn, moe en zweten;
▪ Gewrichtsklachten;
− Chronisch:
▪ Gebrek aan eetlust, gewichtsverlies;
▪ Opgezette lymfeklieren;
▪ In combinatie met de symptomen van de acute vorm.
Diagnose
Bij verdenking op Brucella wordt aangeraden om een bloedonderzoek en/of een
urineonderzoek te doen bij het Wageningen Bioveterinairy Research in Lelystad.
Therapie
Geïnfecteerde dieren kunnen langdurig met antibiotica worden behandeld. Om de mensen en
andere dieren te beschermen, zal euthanasie als optie kunnen worden besproken.
Advies aan de eigenaar
Reu laten testen op Brucella canis en indien behandelingen zodat het niet overgebracht kan
worden. Als je helpt bij het werpen van puppy’s goed je handen wassen. Vermijd
ongepasteuriseerde (melk)producten.
Pagina 74 van 320
, Psittacosis (papegaaienziekte)
Ziekteverwekker
De papegaaienziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydophila psittati. Het zorgt
voor luchtwegontsteking. Deze ziekte komt bij veel vogelsoorten voor. Ongeveer 50% bij
papegaaiachtige en 50% bij de overige vogels.
Besmettingsroute
De bacterie kan lang overleven in de omgeving. Door het inademen van stofdeeltjes van
opgedroogde ogen of neusuitvloeiing kan er besmetting plaatsvinden. Ook via uitwerpselen of
via direct contant. Bij stress bij vogels is er een toename van de bacterie tijdens de
uitscheiding. Er is een verhoogd risico bij intensief contact. Ook eenmalige blootstelling kan
leiden tot ziekteverschijnselen.
Symptomen dier:
− Meestal symptoom loos;
− Indien ziekteverschijnselen: bol zitten, minder eetlust, ontsteking oog- en neusslijmvliezen.
Symptomen mens Ziekteverschijnselen na 5-19 dagen:
− 60% symptoom loos;
− Griep: koorts, hoofdpijn, droge hoest tot longontsteking. Tot 20% sterfte mogelijk;
− Eventueel bloedvergiftiging;
− Soms zo ernstig -> ziekenhuisopname.
Advies aan de eigenaar
Vermijd zo veel mogelijk contact met (besmette) vogels. Draag tijdens het schoonmaken van
de kooi handschoenen en was goed je handen. Laat zieke vogels snel controleren bij de
dierenarts.
Pagina 75 van 320
