Geen zin om mijn hele onderzoek te lezen maar wel opzoek naar gerichte literatuur over dit onderwerp? Koop dan dit gedeelte van mijn document. Het scheelt je veel leeswerk en je hebt alles overzichtelijk bij elkaar.
3. Literaire onderbouwing:
3.1. De opbouw van een les technisch lezen
3.1.1. Instructieprincipes tijdens de lessen technisch lezen:
Tijdens de technisch leesles zal de instructie er op gericht moeten zijn op het snel en efficiënt
gebruiken van de leesstrategieën en de voordrachtsaspecten. Tijdens de instructie breng je
leerlingen niet alleen in gelegenheid om te gaan lezen maar ze ontwikkelen bepaalde vaardigheden.
Instructieprincipes zijn de didactische ingrepen die de leerkracht kan doen om de technische
leesvaardigheid te ontwikkelen.
In een les technisch lezen kunnen verschillende instructieprincipes worden toegepast. Voorbeelden
hiervan zijn de volgende:
1. De leerkracht als model:
Een aantal deelvaardigheden van het technisch lezen zijn lastig te oefenen met kale
oefeningen. Voorbeelden hiervan zijn voordrachtsaspecten, lezen volgens een bepaalde
zinsmelodie en lezen met expressie. Hier hebben de leerlingen een voorbeeld bij nodig om
dit te kunnen leren. Op die momenten fungeert de leerkracht als model.
Als bij deze manier van werken ook wordt benoem waarom een tekst op een bepaalde
manier wordt gelezen, is de instructie het meest efficiënt.
2. Hardop denken:
De leerkracht kan nog een stap verder gaan bij het fungeren als model. De leerkracht kan de
leerlingen hierbij ook inzicht geven in de overwegingen die hij of zij maakt bij het maken van
een bepaalde keuze. Wel is het belangrijk dat hierbij niet te veel verschillende zaken worden
aangewezen. Beperk je als leerkracht tot maximaal één of twee aspecten
voordrachtsaspecten bijvoorbeeld.
Het meeste effect heeft deze manier van werken als de leerlingen de voorgedane manier van
lezen ook direct zelf mogen oefenen.
3. Gerichte aanwijzingen:
Bij het voortgezet technisch lezen kan de leerkracht ook aanwijzingen geven met betrekking
tot de manier van het lezen van een tekst. Hierbij kan gedacht worden aan een aanwijzing
voor het gebruik van een leesstrategie. De leerkracht kan bijvoorbeeld de aanwijzing geven
om in een lang woord, woorden te zoeken die een leerling al kent.
Daarnaast kan de leerkracht aanwijzingen geven voor de voordrachtsaspecten van het lezen.
Hierbij kan gedacht worden aan het geven van aanwijzingen voor het lezen van
uitroeptekens en vraagtekens.
4. Gebruik van markeringen en tekens in de tekst:
Hierbij kunnen aanwijzingen in de tekst gegeven worden over bijvoorbeeld het lezen met een
bepaalde emotie. Hierbij kan gedacht worden aan het werken met kleuren. Rood is
bijvoorbeeld met een boze stem lezen en groen met een vrolijke stem.
Voor het lezen met een bepaalde intonatie is dit instructieprincipe ook zeer geschikt. Met
tekens kan een leestempo aan worden gegeven en woorden die duidelijk uitgesproken
moeten worden.
Ook kan deze manier gebruikt worden voor het aanleren van een bepaalde leesstrategie.
Bijvoorbeeld bij het lezen met behulp van clusters en spellingspatronen. Door deze te
markeren worden leerlingen aangezet om de strategie te gaan toepassen.
9
, 5. Uitspelen van teksten:
Een goede manier om het voordragen van een tekst te oefenen met de leerlingen is het laten
uitspelen van bepaalde teksten. Hiervoor is het wel belangrijk dat er een tekst wordt gebruikt
met actie of bijvoorbeeld een dialoog. Leerlingen zullen door deze manier van werken sneller
een natuurlijkere manier van spreken gaan hanteren. Een les waarin dit instructieprincipe
wordt toegepast, heeft altijd de volgende opbouw:
1. Stillezen van de tekst
2. Uitspelen van de tekst
3. Bespreking van de expressie
4. Expressief voorlezen van de tekst.
Een onnatuurlijke expressie kan worden voorkomen als de leerlingen de tekst uitspelen
zonder het raadplegen van de tekst.
Het precies naspelen is hierbij niet belangrijk. Het gaat er om dat leerlingen natuurlijke
expressie ervaren. Laat de leerlingen hierna wel met dezelfde expressie de tekst voorlezen.
Zo wordt het uitspelen niet een losstaand toneelstuk. Laat ze de ervaring ook toepassen bij
het lezen.
Belangrijk is wel voor dit instructieprincipe dat de leerlingen enige ervaring hebben met
dramatische werkvormen.
6. Herhaald lezen:
Het herhaald lezen van een tekst is een heel effectief middel. Leerlingen hebben hier baat bij.
Hierbij wordt de tekst drie tot vier keer herhaald. Enkele hulpprogramma’s die op deze wijze
werken, zijn Connect-Lezen en RALFI. Doordat leerlingen de tekst vaker lezen, merken ze dat
hun leessnelheid vooruit gaat en krijgen zo een succeservaring. Ook merken leerlingen dat ze
een tekst boven hun niveau kunnen lezen als ze die vaker lezen. Hierdoor reageren leerlingen
doorgaans positief op deze manier van werken. De leesmomenten kunnen over de week
verdeeld worden en de manieren van lezen kunnen ook gevarieerd worden ingezet. Door de
leerlingen in verschillende werkvormen te laten lezen, wordt het lezen van de tekst leuk
gehouden.
Bij de eerste keer lezen van de tekst is het belangrijk om in te gaan op het begrijpen van de
tekst. Als een leerling de tekst kan begrijpen, kan het zich ook beter concentreren op de
inhoud en het correct verklanken van de tekst.
Daarnaast kan met de leerlingen een doel voor het lezen worden afgesproken. Bijvoorbeeld
het lezen van de tekst binnen een bepaalde tijd.
Tot slot kan het herhaald lezen ook worden geoefend met computerprogramma’s. De
leerlingen lezen dan mee met het programma. Hierbij kan de snelheid handmatig worden
verhoogd.
(Huizenga, 2010, p. 119-123).
10
, 3.1.2. Opbouw van een technisch leesles volgens het IGDI-model:
Tijdens een les technisch lezen kunnen veel instructieprincipes gebruikt worden. De lessen worden
tegenwoordig veel opgebouwd volgens het Interactieve Gedifferentieerde Directe instructiemodel.
Door met dit model te werken, kan tijdens de les aandacht gegeven worden aan de verschillende
instructiegroepen en hun ondersteuningsbehoefte. Het model wordt altijd opgebouwd met de
volgende elementen:
3.1.2.1. Start van de les: (Maximaal 5 minuten)
Er is een dagelijkse terugblik.
Er wordt aangegeven wat de lesdoelen zijn.
De voorkennis van de leerlingen wordt geactiveerd.
3.1.2.2. Interactieve groepsinstructie: (5 tot 10 minuten)
Het onderwijs wordt aangeboden in kleine stappen
De leerkracht stelt vragen vanuit de werkvorm Denken-Delen-Uitwisselen
De leerkracht geeft concrete en duidelijke voorbeelden
De leerkracht denkt hardop
De leerkracht demonstreert en doet het voor.
De leerkracht legt uit.
3.1.2.3. Begeleide inoefening: (5 tot 10 minuten)
De leerkracht begeleidt de leerlingen bij het inoefenen van de strategie.
De leerkracht geeft korte en duidelijke opdrachten.
De leerkracht stelt vragen om te controleren of de leerlingen de instructie hebben begrepen.
3.1.2.4. Zelfstandige verwerking: (5 tot 10 minuten)
De leerkracht zet de gemiddelde en goede lezers zelfstandig of in tweetallen aan het werk.
De leerkracht geeft verlengde instructie aan de lezers met een lager niveau dan het
gemiddelde voor minimaal 10 minuten.
3.1.2.5. Feedback:
De leerkracht geeft feedback aan de groep die zelfstandig aan het werk is.
De leerkracht geeft feedback aan het instructiegroepje.
3.1.2.6. Afsluiting:
De leerkracht sluit de les inhoudelijk af met de hele groep.
(Huizenga, 2010, p. 123-124).
11
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper essy1611. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
