Deze samenvatting omvat alle uitgewerkte leeruitkomsten die je moet weten voor het vak mens en omgeving van het FontysCollege. Per week zijn de leeruitkomsten geformuleerd en uitgewerkt. Natuurlijk kun je de samenvatting ook gebruiken voor een soortgelijk vak, het thema is sociale psychologie :)
...
Samenvatting mens en
omgeving
Fontyscollege leerjaar 2023/2024
Leeruitkomsten week 1
De student kan uitleggen wat zelfbewustzijn, zelfkennis en zelfwaardering zijn en kan deze
herkennen in een korte casus.
De student kan bronnen van zelfkennis beschrijven.
De student kan de vier zelfevaluatiemotieven uitleggen en herkennen in een korte casus.
De student kan zelf-complexiteit uitleggen en beschrijven welke gevolgen dit kan hebben
voor een persoon.
De student kan de sociale vergelijkingstheorie van Festinger (1954) beschrijven.
De student kan uitleggen wat de sociometertheorie inhoudt en wat de relatie is met zelfbeeld
Zelfbewustzijn
Privé > Het bewustzijn van je eigen gedachten, gevoelens en ideeën. Dit is hoe jij jezelf ziet.
Publiek > Het besef van jezelf met aandacht voor wat jij denkt dat anderen van je vinden, hoe zij je
zien en hoe jij denkt dat je jou beoordelen.
Zelfkennis
Inzicht hebben in je eigen karakter, gevoelens, sterke punten, voorkeuren en je doelen.
3 Bronnen van zelfkennis:
1. Introspectie > Bewust nadenken over je eigen innerlijke processen, gedachten en toestanden. Je
wil deze begrijpen
2. Proprioceptie > De waarneming van je eigen lichaam en bewegingen en de positie die het heeft. Je
bent je er bijvoorbeeld van bewust dat je op een stoel zit met je benen over elkaar heen.
3. Zelfperceptie > Het bewustzijn van je eigen identiteit en alle aspecten daarvan.
Zelf- complexiteit
Dit is de mate waarin je kennis hebt over jezelf op verschillende gebieden. Als je bijvoorbeeld op veel
aspecten van het leven (school, sociaal, gezin, liefde) zelfkennis hebt, wordt dit gezien als een hoge
zelf-complexiteit. Denk je meer als een geheel over jezelf, dan wordt dit gezien als een lage zelf-
complexiteit.
Mogelijke gevolgen van Zelf-complexiteit:
1. Stressbuffering > Positief: Een hogere mate van zelf-complexiteit kan als een buffer werken tegen
stress. Wanneer één aspect van het zelf wordt bedreigd of negatief beïnvloed, kan het individu nog
steeds positieve zelfbeelden in andere domeinen hebben, wat de impact van de stress vermindert.
,2. Psychologisch welzijn > Positief: Mensen met een hogere zelf-complexiteit ervaren over het
algemeen een beter psychologisch welzijn. Ze hebben verschillende bronnen van identiteit en
voldoening, wat kan bijdragen aan een positiever zelfbeeld.
3. Coping-mechanismen > Positief: Een divers zelfconcept kan leiden tot een bredere reeks coping-
mechanismen. In moeilijke situaties kunnen mensen putten uit verschillende aspecten van hun
zelfbeeld om zich aan te passen en om te gaan met uitdagingen.
4. Minder extreme emotionele reacties > Negatief: Bij mensen met een lagere zelf-complexiteit
kunnen emotionele reacties mogelijk intenser zijn, omdat hun zelfbeeld meer geconcentreerd is. Een
bedreiging voor één aspect van het zelf kan dan een grotere impact hebben.
5. Perceptie van consistentie > Positief: Hogere zelf-complexiteit kan ook leiden tot een grotere
perceptie van consistentie in gedrag over verschillende situaties heen. Dit kan bijdragen aan een
gevoel van stabiliteit en begrip van zichzelf.
Zelfwaardering
Expliciet > De bewuste en duidelijke manier waarop je jouw positieve en negatieve meningen over
jezelf uitdrukt naar de buitenwereld. Je Zegt bijvoorbeeld tegen je vrienden dat je jezelf knap vind
Impliciet > De verborgen onuitgesproken mening die je over jezelf hebt. Deze deel je niet met
anderen.
Zelfevaluatie
> Een soort beoordeling die je over jezelf maakt, waarbij je kijkt naar je sterke punten en waar je kunt
verbeteren. Het gaat erom eerlijk te zijn tegenover jezelf en bewust te worden van je eigen prestaties,
gedrag of vaardigheden.
De 4 zelfevaluatiemotieven
> Er zijn 4 motieven waarom mensen zichzelf beoordelen
1. Zelfverheffing
Men benadrukt de positieve dingen van zichzelf om een gevoel van eigenwaarde te creëren
of te behouden
2. Accuraatheid
Men wil eerlijk en nauwkeurig overkomen naar anderen. Op deze manier kom je beter over
dan dat je misschien bent.
3. Consistentie
Je streeft naar stabiliteit en eerlijkheid tussen wat je zegt en wat je daadwerkelijk doet.
4. Zelfverbetering
Je streeft ernaar om jezelf te ontwikkelen en te verbeteren.
Sociale vergelijkingstheorie Festinger
> Stelt dan mensen zich vergelijken met anderen. Dit zou gebeuren op 2 manieren:
, 1. Opwaartse vergelijking > Je vergelijkt jezelf met anderen die iets hebben wat jij niet hebt en
zou willen hebben. dit heeft een negatief effect op je eigenwaarde.
2. Neerwaartse vergelijking > Je vergelijkt jezelf met anderen die iets niet hebben wat jij wel
hebt. Dit heeft een positief effect op je eigenwaarde
Sociometertheorie
> Stelt dat de hoeveelheid eigenwaarde wordt bepaald door de mate van sociale acceptatie. Dit wil
zeggen dat hoe meer mensen een positieve mening over jou hebben, hoe hoger je eigenwaarde zal
zijn volgens deze theorie.
Leeruitkomsten week 2
De student kan de verschillende motieven voor zelfpresentatie en de gevolgen daarvan
herkennen in een korte casus.
De student kan uitleggen hoe mensen een eerste indruk vormen van anderen, waarom
mensen dit doen en welke rol sociale categorisatie daarbij speelt.
De student kan uitleggen wat stereotypen zijn en hoe sociale-categorisatie bijdraagt aan
stereotypen.
De student kan benoemen welke soorten kenmerken van mensen en welke non-verbale
gedragingen van invloed zijn op hoe we personen waarnemen en op welke manier deze van
invloed zijn op onze waarneming.
De student kan de self-serving bias uitleggen en herkennen uit een korte casus.
De student kan uitleggen wat met attributie wordt bedoeld en kan de verschillende vormen
ervan beschrijven en onderscheiden.
De student kan de fundamentele attributiefout uitleggen en herkennen in een korte casus.
Zelfpresentatie
> Verwijst naar de strategische manieren waarop mensen zichzelf aan anderen presenteren om een
bepaalde indruk te creëren. Er zijn verschillende motieven die mensen kunnen hebben voor
zelfpresentatie:
1. Sociale acceptatie:
Mensen streven vaak naar sociale goedkeuring en acceptatie. Ze presenteren zichzelf op een
manier die zij geloven positief ontvangen zal worden door anderen, om zo sociale banden te
versterken.
2. Zelfversterking:
Individuen willen vaak hun eigen zelfbeeld versterken. Ze presenteren zichzelf op een manier
die overeenkomt met hoe ze willen worden gezien en willen bevestiging van hun eigen
positieve eigenschappen.
3. Zelfbescherming:
Soms presenteren mensen zichzelf op een manier die hun eigen belangen beschermt. Dit kan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Gvk01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,68. Je zit daarna nergens aan vast.
