Hoofdstuk 12 De Tweede Wereldoorlog
§ 1 Nazi-Duitsland en het fascisme in Europa
Casus
1 In het Verdrag van Versailles was onder andere vastgelegd dat
Duitsland zware herstelbetalingen moest doen als straf voor zijn
aandeel in de Eerste Wereldoorlog. Elisabeth vond die straf
onterecht. Ook Hitler was deze mening toegedaan en beloofde hier
een einde aan te maken.
2 Elisabeth zal het wel eens zijn geweest met de suggestie van
deze poster: in haar brieven geeft zij aan dat de herstelbetalingen
(uit het Verdrag van Versailles) onterecht zijn. Zij maakt zich zorgen
over de werkloosheid en ze laat blijken dat zij Joden als vijanden
ziet, net als communisten. Die elementen staan ook in de poster
genoemd als oorzaken van de Duitse situatie rond 1930.
Basistekst 1
3 Joden zouden de oorzaak van de economische problemen in Duitsland
zijn geweest,
aangezien ze werkzaam waren in de bankwereld.
Daarnaast zouden volgens de rassenleer van de nazi's de Joden een
bedreiging zijn voor het 'zuivere Duitse ras'.
4 Het nationaals ocialisme streefde naar een eensgezinde,
trotse, welvarende en grote Duitse natie. Hierin was alleen plaats
voor een zuiver Germaans-Duits 'ras'. Joden pasten hier niet bij. In
de Neurenberger Wetten was vastgelegd dat Joden niet meer
mochten trouwen met niet-Joden. Het Germaans-Duitse 'ras' kon
hiermee zuiver gehouden worden.
5 In een totalitaire staat heeft de regering bijna de volledige
controle over het dagelijkse leven van mensen in politiek, cultureel,
sociaal en economisch opzicht. Propaganda dient om mensen te
overtuigen van de denkbeelden van de machthebbers en is dus
onderdeel van deze totale beheersing van de maatschappij. Bron 2
is een foto van Hitler op een van de partijdagen, waar het volk met
propaganda werd bewerkt (al is dat niet te horen op de foto); bron 3
laat zien hoe op scholen onderwijs werd gegeven in de
nationaalsocialistische leer, in dit geval de rassenleer. Met behulp
van bron 4 (de radio) kon de boodschap van de nazi's een zeer groot
publiek bereiken.
6 Iedere inwoner is deel van het organische geheel. Wil dit
'lichaam' goed functioneren, dan moeten de inwoners elkaar niet
bestrijden, maar een 'volksgemeenschap' vormen en samenwerken.
De Führer zal wel als het hoofd van het lichaam worden gezien: hij
kan als enige de rest van het lichaam aansturen (Führerprinzip).
,Basistekst 2
7 Trots zijn op je eigen volk/staat vormt de basis van
nationalisme. Andere volken/groepen passen niet goed in dit beeld.
Joden vormden in veel Europese landen een minderheid. Zij waren
dan ook vaak het slachtofer van de nationalistische idealen in
Europa. Joden werden vaak gebruikt als zondebok voor problemen in
deze landen.
8 a Uit de basistekst: hij vernoemde zijn beweging naar een
Romeins machtssymbool, de fasces.
Uit bron 5: hij liet zich afbeelden voor het symbool van het
machtige Rome, de mythische stichter Romulus.
b In het nationalisme maakte men ook gebruik van het verleden om de
eenheid in een groep door de tijd heen te bevorderen (met uitsluiting
van anderen). Het fascisme en nazisme waren sterk nationalistisch.
9 Picasso was een fel tegenstander van het fascisme. Dat laat hij zien
door het Duitse
bombardement van Guernica af te schilderen als iets verschrikkelijks.
Zo is het
kunstwerk opgebouwd uit grijstinten om de oorlog uit te drukken.
Verder worden
de dieren en mensen angstig afgebeeld en spreekt er chaos uit het
schilderij. Picasso
gaf de fascisten van dit alles de schuld.
Historisch denken
10 a Hitler zorgde voor economische voorspoed. De werkloosheid werd
opgelost en
maakte plaats voor enige mate van welvaart.
b Uit bron 8 blijkt dat in 1932, het jaar voordat Hitler als rijkskanselier
aantrad,
Duitsland bijna zes miljoen werklozen telde. In de jaren dat Hitler aan de
macht was
daalde de werkloosheid snel. In 1939 was er sprake van bijna volledige
werkgelegenheid.
c Het boek gaat onder andere in op positieve aspecten van Hitlers beleid.
Dat was
ongehoord. Hitler was een 'beest' en had, zeker volgens de publieke opinie
van dat
moment, niets goeds teweeg gebracht.
11 De nazi's zorgden goed voor de Duitse arbeiders. Er
werden vakanties georganiseerd en er werd op andere manieren
aan vrijetijdsbesteding gedaan. Hierdoor nam de welvaart (en de
tevredenheid) onder de bevolking toe.
12 a De nazi's wilden de bevolking tevreden houden door ze een
auto aan te laten schafen. Hiermee werd de welvaart vergroot. Op
de radio werden steeds positieve berichten uitgezonden. Deze
propaganda zal veel mensen enthousiast hebben gemaakt.
, Daarentegen was het geen vrije keuze om een auto aan te schafen,
maar werd er grote druk uitgeoefend om te sparen voor een auto.
Het niet meewerken kon het bedrijf waar de arbeiders werkten, veel
opdrachten schelen. Hiermee zou de gekoesterde baan in gevaar
kunnen komen.
b Als de beloftes van het leveren van een Volkswagen op grote schaal
niet nagekomen zouden worden, kon de bevolking ontevreden raken
en (eventueel) in opstand komen tegen het nationaalsocialisme.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Isabelletje20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.