Hoofdstuk 4 De late middeleeuwen
§ 1 De steden komen weer tot bloei
Casus
1 Het feodalisme was gericht op zelfvoorziening: het was een
antwoord op het wegvallen van de handel na de val van het
West-Romeinse Rijk.
2 De abdij maakte het religieuze festival op deze manier nog
aantrekkelijker voor bezoekers. (En het kon ook een bron van
inkomsten zijn voor de abdij).
3 De belangrijkste activiteit is de zegening door de bisschop van Parijs.
Andere activiteiten zijn: veehandel, paardenhandel, overleg tussen
handelaren, uitstallen van waren, gezellig met elkaar drinken van
handelaren. Op deze afbeelding kun je duidelijk zien dat niet alleen het
klooster van Saint-Denis, maar ook de kerk (in de persoon van de
bisschop) de jaarmarkt stimuleerde. De afbeelding past dus in zoverre
bij het antwoord op vraag 2 dat ze laat zien dat religieuze autoriteiten
het festival steunden.
Basistekst 1
4 a De ontwikkelingen zijn:
- invoering van het drieslagstelsel;
- de ontginning van woeste gronden;
-verbeterde technieken zoals het gebruik van de ijzeren ploeg (en het gebruik
van
paarden).
b Een direct gevolg was dat de voedselopbrengsten stegen. Gevolgen van de
gestegen voedselopbrengsten (en dus indirecte gevolgen van de
ontwikkelingen in
de landbouw) waren:
- dat de bevolking kon groeien en dat sommigen zich alleen met handel
of nijverheid konden bezighouden;
- dat er handel kon worden gedreven met de overschotten.
5 Tussen het Byzantijnse Rijk en het Midden-Oosten enerzijds en
(via Noord-Frankrijk) Engeland, Scandinavië en het
Oostzeegebied anderzijds.
6 a De landsheren zagen hierin een mogelijkheid de welvaart in hun
gebieden te bevorderen (en het was ook een bron van inkomsten
voor de landsheren).
b De handelaren hadden in eerste instantie bescherming nodig, tijdens het
reizen en tijdens markten; ook konden de landsheren zorgen voor een
goede rechtspraak.
7 'Weer' verwijst naar het Romeinse Rijk: toen werden er ook
gouden munten geslagen.
,8 Demografisch: groei van de bevolking.
, Economisch: opleving van de handel, grotere opbrengsten in de landbouw,
ontstaan van markten, samenwerking Hanzesteden (eventueel ook politiek-
bestuurlijk), opkomst geldeconomie, opkomst van banken. Monetair: slaan
van gouden munten (ook politiek-bestuurlijk). Politiek-bestuurlijk:
(eventueel) samenwerking Hanzesteden (ook economisch), toenemende
bemoeienis landsheren met de handel, instellen van rechtbanken, slaan
van gouden munten (ook monetair)
Technologisch: invoering drieslagstelsel, invoering ijzeren ploeg. Een lastig
in te delen ontwikkeling is de ontginning van woeste gronden. Voor zover
feodale heren daartoe het initiatief namen, zou je het kunnen indelen bij
politiek-bestuurlijk. Economisch is natuurlijk ook een mogelijkheid.
Basistekst 2
9 Omstandigheden van doorslaggevend belang zijn:
- de nederzetting moest op een gunstige plaats liggen (in de buurt van
rijke klanten in een kasteel, klooster of vesting, of in de buurt van een
handelsroute, op een kruispunt van wegen, bij een rivier);
- de nederzetting moest bescherming van de landsheer krijgen
(veiligheid van wegen, rechtspraak);
- de landsheer moest bereid zijn de bewoners privileges (en uiteindelijk
stadsrecht) te verlenen.
10 Er komen nieuwe, vrij zelfstandige, gebieden met mensen die zelf geld
verdienen en daardoor macht en invloed krijgen.
11 Dankzij de samenwerking konden ze:
- oneerlijke concurrentie voorkomen;
- de kwaliteit hoog houden (en daarmee de prijzen);
- het vak beschermen tegen nieuwkomers;
- een machtspositie verwerven binnen de stad.
12 a De bevolkingsgroei in Europa aan het begin van de late
middeleeuwen en de
afname van de bevolking in de 14e eeuw.
b De belangrijkste oorzaak van de bevolkingsgroei in het begin van de late
middeleeuwen was dat er een voedseloverschot was ontstaan door
verbeterde landbouwtechnieken. De belangrijkste oorzaak van de afname
was de pest, waaraan veel mensen in de 14e eeuw overleden.
c In West- en Centraal-Europa. Vooral in deze gebieden kwam de
handel tot bloei (zie ook bron 5). In die gebieden was er sprake van
verstedelijking. Het overschot aan mensen in de landbouw kwam in de
steden terecht.
13 Er werden nog geen ofciële tellingen gehouden. Er was nog geen
sterke centrale
macht die bijhield hoe de bevolking zich ontwikkelde. In het algemeen
hebben we
uit de middeleeuwen weinig bronnen. Onze kennis over die tijd is daardoor
enigszins beperkt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Isabelletje20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.