Deze samenvatting is gemaakt aan de hand van de hoorcolleges en het boek. Het bevat alles onderdelen die nodig zijn voor het tentamen. Met deze samenvatting is er een 8,5 gehaald.
Gezondheidseconomie: Vakgebied dat zich bezighoudt met economische determinanten gezondheid,
en werking van de gezondheidszorgmarkt (GZM) en o.a. het bestuderen van gedrag van de
belangrijke actoren op de GZM en de interactie daartussen.
Belangrijke actoren:
o Zorgaanbieders
o Overheid
o Zorgverzekeraars
o Patiënten / zorgconsumenten
Gezondheidseconomie omvat de volgende onderwerpen:
o Meten van gezondheid
o Productie van gezondheid en preventie van ziekte
o Vraag en gebruik van gezondheidszorg
o Productie van zorg
o Financieren van zorg
o Gedragsmodellen van vragers, aanbieders en andere
o Kosteneffectiviteit, kosten-baten en kosten-utiliteitsanalyses
o Efficiëntie en spreidingsaspect van het gezondheidsbeleid
Economie:
1. Analyseert het gedrag van actoren
2. Analyseert hoe het gedrag van deze actoren de werking van de markten beïnvloedt
3. Analyseert gedrag en interacties in een wereld waar de middelen schaars zijn en waar de
behoeftes onbeperkt zijn t.o.v. de middelen
Waarom gezondheidseconomie vak apart?
- Onzekerheid en asymmetrie: informatieongelijkheid patiënt weet minder dan arts
- Uitschakeling prijsmechanisme: iedereen moet toegang hebben tot de zorg
- Aanbieders met verschillende petten: belangenbehartiger patiënt, ook eigen economische
belangen, door informatieasymmetrie deze relatie precair
- Aanbod geïnduceerde vraag: hoe meer aanbod, hoe meer vraag
- Heterogeniteit van het product: de ene arts is de andere niet
- Moral hazard: bedrag wordt beïnvloed door ontbreken van een prijs
- Kosten voor baten: offers brengen om er later baat bij te hebben (bv. preventie)
- Externe effecten: bijv. vaccinatie (niet alleen effecten op zelf maar ook op anderen)
- Solidariteit: we betalen voor iets wat je mogelijk niet gebruikt
- Ethische vraagstukken
,Relevantie:
- Gezondheidszorg is belangrijke determinant van gezondheid en gezondheid is belangrijk voor
iedereen
- Aandeel van de GZM in totale economie
- Specifieke karakteristieken van de GZM vak apart
- Belangrijk hulpmiddel voor beleid
Aandeel GZM in totale economie:
- Groot aandeel in BBP beslissingen hebben steeds meer een economisch karakter en
verdringingseffect (uitgaven aan andere dingen worden opzijgezet voor zorg)
- Efficiënt produceren zorg is net zo belangrijk als in andere sectoren
- Opportuniteitskosten (kosten uitgedrukt in kosten van beste gemiste kans) worden steeds
belangrijker (door verdringingseffect)
- Doorwerking op arbeidsmarkt en totale economie:
o toenemend aandeel beroepsbevolking op GZM
o gezondere werknemers zijn productiever en gelukkiger
o grote consequenties voor inkomen consumenten, bedrijven en internationale
concurrentiepositie
Bijzondere karakteristieken van GZM:
- Combinatie van deze bijzondere karakteristieken maakt bestuderen van de GZM
gecompliceerd en interessant en rechtvaardigt het bestaan van de gezondheidseconomie
- Deze bijzondere karakteristieken vragen aanpassingen en uitbreidingen van de standaard
economische theorieën en instrumenten
Macroniveau: helpt beleidsmakers beleid te ontwikkelen en evalueren
Mesoniveau: helpt managers, zorginstellingen en zorgverzekeraars keuzes te maken
Schaars is een goed waarvoor je moet betalen.
De sociale zekerheid is verlaagd voor de zorguitgaven doordat het meer is toegenomen dan het bbp.
Zorgkosten kunnen consumptief zijn als je het uitgeeft aan ouderen want dat kost geld en levert niets
op voor de samenleving.
,Hoorcollege 2: Competitieve markten & vraag- en aanbodtheorie
Vraag- en aanbod theorie werkt op competitieve markten = perfecte concurrentie. Deze markt werkt
heel goed, geen verspilling.
Monopolie: 1 aanbieder, heeft alle macht en kan winst maximaliseren
Monopsonie: 1 vrager met veel aanbieders.
Perfecte concurrentie
In Nederland is er een invoering van het huidig stelsel van de zorg in 2006. Hierdoor is er meer
marktwerking / competitie op de zorgmarkt. De competitie zorgde voor toegankelijkheid, kwaliteit en
betaalbaarheid van de zorg. Maar de overheid houdt wel toezicht.
In 2015 is er een hervorming van langdurige zorgsysteem voor een beter presterende zorgmarkt door
versterking prikkels voor doelmatigheid zorgverzekeraars en zorgaanbieders en meer
klantgerichtheid.
Definitie perfecte competitie:
1. Veel vragers en aanbieders: die allebei afzonderlijk geen invloed op de prijs hebben en
waarbij de prijs wordt bepaald door aanbod en vraag
2. Homogene goederen: identieke producten of producten die door de consument gezien
worden als identiek
3. Consument volledige informatie over prijs en kwaliteit van een product
4. Weinig toetredingsbarrières: makkelijk toe- en aftreden
vraagcurve
Gevraagde hoeveelheid is afhankelijk van:
o Voorkeuren consument
o Het inkomen van de consument
o De prijs van het goed en van andere relevante goederen
De relatie tussen maximale gevraagde hoeveelheid en de prijs, waarbij andere relevante factoren
constant verondersteld zijn. (= ceteris paribus hypothesis)
De gevraagde hoeveelheid is niet gelijk aan de gekochte hoeveelheid.
De vraagcurve hoeft niet altijd lineair te zijn. De vraag staat op de X-as en de prijs staat op de Y-as.
Law of demand: richtingscoëfficiënt (bijna) altijd negatief. (als de prijs omhoog gaat, gaat de vraag
naar beneden)
Behalve voor Giffen en Veblen/prestige goederen. Bij prestige goederen/Veblen: kunst, dure auto’s,
merken want het wordt een status product. Bij de gezondheidsmarkt kan het een bepaalde chirurg
, zijn. Bij giffen goederen kan het bijvoorbeeld brood zijn omdat als de prijs omhoog gaat omdat je
minder duurdere producten kan kopen dus ga je meer brood eten.
Zorgkosten = stukje premie + eigen bijdrage. Maar ook tijdprijs telt mee (reistijd, wachttijd en
behandeltijd), daarom wordt vaak salaris per uur gebruikt.
Eerst dacht men dat de zorg inelastisch was (vraag verandert niet als de prijs veranderd). Maar sinds
1980 weten we dat dat niet zo is. Gemiddeld is de prijselasticiteit -0.22: dus als de 1% omhoog gaat
dat de vraag 0,22% afneemt.
Prijselasticiteit van de vraag: de mate waarin de gevraagde hoeveelheid reageert op de prijs. Dus de
proportionele verandering in de gevraagde hoeveelheid als gevolg van een bepaalde proportionele
verandering van de prijs.
Lineaire vraagcurve: Edp = (q nieuw – q oud) / q oud / (p nieuw – p oud) / p oud
Alle vraagcurve: Edp = (q’ (eerste afgeleide) x p oud) / q oud
Uitkomsten:
o Prijselasticiteit = Edp < -1: als de prijs stijgt met 1%, daalt de gevraagde hoeveelheid met
meer dan 1%
o Prijsinelastisch = Edp > -1 en < 0: als de prijs stijgt met 1% daalt de gevraagde hoeveelheid
met minder dan 1%.
o Perfect prijsinelastisch = Edp = 0
De prijselasticiteit is niet overal hetzelfde: hoe hoger, hoe elastischer.
Kruislingse prijselasticiteit van de vraag: de mate waarin de vraag beïnvloed wordt door de prijs van
andere goederen.
Edpa = (q nieuw – q oud) / q oud / (pa nieuw – pa oud)/ pa oud
Edpa = (q’ x pa oud) / q oud
Uitkomsten:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper josefienboon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
