Hoofdstuk 3 stoornissen ten gevolge van hersenbeschadiging: een overzicht
Een CVA is meer dan alleen een parese. Ook stoornissen van sensibiliteit en
gezichtsvelden kunnen voor de patiënt een grote handicap vormen. Het functioneren
van de patiënt kan verder ernstig worden gehinderd door stoornissen van bewustzijn of
aandacht, afasie, apraxie, agnosie, amnesie, ruimtelijk stoornissen, neglect. Het besef van
het eigen kan ook verloren zijn.
Bij minstens 57% van de CVA patiënten zijn neuropsychologische functiestoornissen
aanwezig. Patiënten met een rechter hemisfeerleasie hebben meer last van
onzelfstandigheid en vaker problemen in het ADL dan mensen met linker
hemisfeerleasie.
Accident-prone behavior:patiënten met een hersenbeschadiging overkomt vaker een
ongeluk dan gehandicapten zonder hersenbeschadiging.
Vaak worden er geen probleemanalyses uitgevoerd (systematisch nagaan wat de rol
van diverse stoornissen kan zijn bij een probleem). Bijvoorbeeld als iemand slecht loopt
wordt er gelijk gedacht dat het door de parese komt. Er zijn echter vele andere
stoornissen die het lopen bemoeilijken.
Doel neuropsychologisch onderzoek:
- waarom functioneert de patiënt niet goed
- aan welke gevaren kan de patiënt bloot komen te staan zoals verkeer
- welke therapieën en trainingen zijn zinvol.
Motoriek en tonus
Hemiparese/hemiplegie
Een gehele of gedeeltelijke verlamming (parese/ paralyse). Het betekent niet dat er
helemaal geen beweging mogelijk zijn (reflexen). Het bewuste distale motoriek is als
regel meer gestoord dan de proximale automatische en emotionele motoriek.
- Centrale parese: leasie in het centrale deel van het motorisch systeem. Zoals je
hieronder kunt lezen is de laesie gelokaliseerd in het neoniveau terwijl
paleoniveau (emoties, automatismen) en archiniveau(reflexen) wel intact zijn)
o Subjectieve VS Objectieve op speciale manier gestoord
Bewust bewegingen: Spieren gehoorzamen niet
Synergieën: spieren functioneren alleen in groepen
Reflexen kunnen wel optreden (archiniveau)
Routines kunnen wel uitgevoerd worden. (paleoniveau)
Op het neoniveau is de antizwaartekrachtspieren ontregelt/inhibeerd. Gevolgen:
flexiespasticiteit van de armen en extensiespasticiteit van de benen.
- Decorticatiehouding: een versterkte, typisch menselijk
antizwaartekrachthouding.
- Flexiespasme aan de armen en extensiespasme aan de benen is gekenmerd voor
corticale leasies.
- Gevolgen van exentiespasme benen: circumductie
Bij lagere leasies zoals de mesencephalon ziet men de viervoetershouding.
, - Decerebratie: snede midden door de mesencephalon ontstaat extensiestijfheid
van alle vier de ledenmaten. Dit wijst op een ernstige functiestoornis van de
hersenstam.
De ontremming van de automatische en emotionele motoriek is zeer duidelijk bij
dwanghuilen en dwanglachen. Het zal duidelijk zijn dat een dergelijke ontremming van
de emotionele motoriek allerlei misverstanden in de hand kan werken.
Dissociatie: verstoring in de relatie tussen subjectieve gevoelen en de expressieve
uitingen.
Bij een parkinson-Patient zie je vaak het omgekeerde. Het mimiek is star
maskergelaat, de emoties kunnen echter wisselen.
Een bulbaire parese uit zich in stoornissen in slikken/eten(dysfagie) spraak (dysartrie)
en kauwen (dysmasesie)
Spasticiteit
Een parese is een min-symptoom, spasticiteit een plus-symptoom.
Spasticiteit geeft een zekere weerstand tegen passieve rek. Bij een bepaalde
rekkingsgraad geven de spieren het knipmesfenomeen. De weerstand is dus dynamisch
en vooral bij snelle bewegingen voelbaar.
Spasticiteit van cerebrale oorsprong onderscheid:
- Spinale spasticiteit: neiging tot flexiespasme
- Decerebratierigiditeit: bij mesencephalon extensiestijfheid alle ledenmaten
- Regiditeit: bij parkinson en sommige extrapiramidale ziekten. Gehele traject
weerstand.
Er ontstaat een structuele verkorting van spieren: contractuur. Dat spasticiteit
contractuur veroorzaakt blijkt niet houdbaar.
Sensibiliteit
Wanneer hersenlaesie een beschadiging veroorzaakt van de fyrus postcentralis
(primaire somatosensorisch schors) of banen die daarop projecteren, ontstaat een uitval
of vermindering van sensibiliteit: anesthesie respectievelijk hypesthesie (= verstoorde
pijnzin). De lokalisatie van de anesthesie kan verschillen ( monstermannetje)
Bij hersenbeschadiging is de gnostische (herkende) sensibiliteit sterker gestoord dan de
vitale (waarschuwende)(vitaal heeft sterke affectieve component op de sucorticaal
limbisch systeeem).
Ex-afferentie: Prikkel sensibiliteit die van buiten geregistreert worden
Re-afferentie: Gevolg van eigen motoriek, feedback om succes of falen te registeren.
De proprioceptie hoort hierbij. Kinesthesie is het gedeelte van proprioceptie dat
bewust gevoeld kan worden.
Sensibiliteitonderzoek is onbetrouwbaar. In de praktijk is het wel goed om te weten
omdat de patiënt verwondingen op kan lopen en de motoriek kan verslechteren.
Sensibele stoornissen bij coticale laesies.
- geen scherpe grens
- de stoornis bereikt niet de middenlijn
- intacte uitsparingen ter plaatse van mond, ogen en anus
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MaudvdWiel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
