Samenvatting voor de opleiding sociaal psychiatrisch verpleegkundige, CGT, cognitieve gedragstherapie. De samenvatting beschrijft uitgebreid de lesstof + een uitwerking van hoofdstuk 1 t/m 4 van het boek.
Hoofdstuk 1 : geschiedenis van de CGT
Hoofdstuk 2: de functieanalyse
Hoofdstuk 3: de betek...
CGT Klassikale les 1
t/m holistische theorie lezen. Dat hoofdstuk goed lezen.
Geschiedenis CGT. In 3 fasen ontwikkeld. Belangrijk!
1. Laboratoriumonderzoek naar gedrag en emotionele reacties
2. Toevoeging cognitieve therapie
3. Aandacht voor aanvaarding en ervaringen
Laboratoriumfase: 1e generatie. Belangrijk!
- Geen theorieën over wat zich in het hoofd afspeelt, maar zichtbaar/onderzoekbaar gedrag.
Twee lijnen: belangrijk!
- Pavlov en Watson -> bestuderen en veranderen van emotionele reacties. Klassieke
conditionering.
- Thorndike en Skinner -> bestuderen en veranderen van gedrag. Operante conditionering.
Watson: pavloviaans leren doorgetrokken naar emoties.
Aanleren van angst -> angst voor neutrale stimulus kan ontstaan wanneer ze een aantal keer
gelijktijdig aangeboden met een aversieve stimulus.
Thorndike:
Was nog op ‘goed geluk’.
Bestudeerde als eerste het aanleveren van complex gedrag bij dieren.
Puzzle box -> een dier belonen als hij het juiste gedrag vertoont.
Belangrijk! ‘Law of effect’: gedrag neemt toe als het gevolgd wordt door een positieve situatie en
neemt af als het wordt gevolgd door een negatieve situatie, of als de positieve situatie uitblijft.
Skinner:
Operante conditionering.
Gedrag is een operant, ‘it operates upon the environment’
Er worden positieve veranderingen in de omgeving nagestreefd.
Gedrag is functioneel in een bepaalde context.
Skinnerbox (toenaderingsgedrag, ontspanning- of vermijdingsgedrag). Belangrijk! weten hoe je die 3
elementen uit elkaar haalt (wanneer bijv toenaderingsgedrag).
Altijd blijven belonen; gedrag blijft dat niet altijd goed. Een variabel schema is het best; af en toe
belonen. Filmpje rat (eten krijgen door toetsen).
Vanaf de jaren ’60 kritiek op de mechanische visie.
S-O-R-C model
2e generatie: verder uitbreiden
Gericht op gedachten verandering.
CGT: combi cognitieve en gedrag.
Albert Elis en Aron
Wil gedachten veranderen.
,3e generatie CGT: mindfulness en ACT. Verder uitbreiden
Niet meer gedachten veranderen.
Functieanalyse
Disfunctioneel gedrag:
- Gedrag dat niet (meer) optimaal is voor het functioneren in de omgeving.
- Kenmerk: de patiënt en/of zijn omgeving heeft last van het gedrag (bijv. ouderen, lvb,
ouderen).
Disfunctioneel gedrag ontstaat doordat er ergens in iemands leergeschiedenis dit gedrag gevolgd
wordt door een emotioneel prettige consequentie.
Dit kan inhouden dat er iets prettigs volgt, of iets naars wordt weggenomen.
Je maakt een functie analyse om gedrag te begrijpen om ook te weten welke interventies je moet
inzetten.
Opstelling functie-analyse:
1. Beschrijf het disfunctionele gedrag
2. Beschrijf de situaties waarin het gedrag zich voordoet
3. Inventariseer alle voor- en nadelen (denk aan korte en
lange termijn)
FA maken:
1. Beginnen bij de R (Respons= gedrag)
Bedekt gedrag; piekeren/dwanggedachten.
Openlijk gedrag.
2. SD: in welke situatie vertoont jouw patiënt disfunctioneel gedrag? Discriminatieve stimulus =
specifieke situatie
3. Voor/nadelen op een rij
Belangrijk! Bij disfunctioneel gedrag is sprake van voor-en nadelen.
1. Gedrag: komt uit bed.
2. SD: Ligt in bed (en denkt aan spoken)
3. Voor- en nadelen. Korte termijn en lange termijn.
Mogelijkheden bij voordelen +s+, -s-, twijfel S-
Nadelen: +s-, -S+, -S+
Voordelen:
- Piet vindt het gezellig met zijn ouders
- Hij voelt zich niet angstig -S- (Want angst is negatief)
- +S+ = komt er iets bij of af, krijgt hij er iets bij of af.
Nadelen:
- Spanningen die oplopen
- Ouders die het oneens zijn met elkaar
- Piet is overdag moe
Als iets hetzelfde blijft: dan is het een ringels S +. Iets positiefs blijft uit.
Ringels S - : iets negatiefs blijft uit.
, Dus iets bij of af of allebei niet,
Ringels S + positeifs blijft uit
Ringels S – iets negatiefs blijft uit
Les 1 Hoofdstuk 1 Geschiedenis van de CGT
Fase 1: begin 20e eeuw. Accent op het aanleren en beïnvloeden van gedrag en emotionele reacties
door omgevingsfactoren (lab/onderzoek bij dieren en mensen).
Halverwege 20e eeuw -> cognitieve therapie: onderzoek invloed van gedachten (cognities) op het
gedrag en de emotionele reacties.
Fase 2: Deze 2 stromingen werden samengevoegd (cognitieve therapie en gedragstherapie) ->
cognitieve gedragstherapie = tweede generatie gedragstherapie.
Fase 3: sinds 1990 toenemend aandacht voor aanvaarding dat psychische klachten niet op te lossen
zijn -> ontwikkelen en bestendigen van gezonde gedragingen en emotionele reacties. Mindfulness en
ACT = derde generatie cognitieve gedragstherapie.
Ontwikkeling gedragstherapie:
1. Bestuderen en veranderen van emotionele reacties: Pavlov (russische fysioloog en
onderzoeker) en Watson (Amerikaanse psycholoog).
Pavlov:
- Fysioloog die onderzoek deed naar spijsvertering. Speekselreflex bij honden;
geconditioneerde/aangeleerde reflex. Als reactie op cue speeksel. Pavlovreactie: asociale
tussen neutrale stimulus (belletje, lampje) en de betekenisvolle stimulus (eten) -> klassieke
conditionering.
- Klassieke conditionering: associatie tussen biologisch relevante stimulus en neutrale
stimulus. Neutrale stimulus krijgt een betekenis omdat die bijna tegelijkertijd optreedt met
de biologisch relevantie stimulus. S (stimulus)-S (stimulus) -R (reflexmatige respons) leren.
Treedt op als een neutrale stimulus een aantal keren tegelijk met een biologisch relevante
stimulus voorkomt. Hierna is de aanbieding van de neutrale stimulus voldoende om dezelfde
fysiologische of emotionele reactie op te roepen als na aanbieding van biologisch relevante
stimulus.
Ongeconditioneerde stimulus: biologisch relevantie stimulus.
Ongeconditioneerde respons (UCR): reflexmatige fysiologische en/of emotionele reactie. Er is
geen voorwaarde waaronder de stimulus ‘biologisch relevant’ is of waaronder de
fysiologische of emotionele reactie optreedt. De stimulus is gewoon uit zichzelf relevant en
de fysiologische/emotionele reactie treedt automatisch op.
Conditionele stimulus (CS): de van oorsprong neutrale stimulus die geassocieerd is geraakt
met een biologisch relevante stimulus.
Conditionele respons (CR): een CS heeft door een associatie met de UCS dezelfde emotionele
waarde gekregen en is in staat om een reflexmatige fysiologische of emotionele reactie uit te
lokken.
Conditioneel = voorwaardelijk (CS). Onconditioneel = onvoorwaardelijk (UCS).
Pavlov: een paar keer wordt bijna tegelijk met biologische relevante stimulus (UCS) een
neutrale stimulus aangeboden -> de neutrale stimulus krijgt dezelfde biologische relevante
lading als de UCS, hetgeen af te leiden is als dezelfde fysiologische/emotionele reactie (CR).
De neutrale stimulus wordt vanaf dan een conditionele stimulus (CS) en de reactie daarop
een conditionele respons (CR). Is rleevant voor het begrijpen van emotionele reacties op
neutrale stimuli.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper f_lelifeld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,19. Je zit daarna nergens aan vast.
