Samenvatting van het boek The Sociology of Health and Illness van Sarah Nettleton. Kan onder andere gebruikt worden voor het open boek tentamen van het vak Medische Sociologie. Bevat alle verplichte hoofdstukken (1,2,3,4,5,6,7 en 9). Hoofdstuk 1 is vertaald naar het Nederlands.
The Sociology
of Health and
Illness
Sarah Nettetukonn’s
0 2 rd editon
Va1: Medische Sociotogie
,Hoofdstuk 1 : The changing domains of tukhe sociotogy of heattukh and ittness
Gedachtuken bij gezondheid en zie1tuke zijn veranderd. Veet itukgebreider geworden dan vroeger.
Gezondheid is een meer atomtukegenwoordig media geworden in onze c ttuk r. Is veet media aandachtuk
voor. Nietuk tanger stechtuks hetuk bezituk van gezondheidsn’expertuksn’. Iedereen heef ervaring en 1ennis.
Sociotogie van gezondheid en zie1tuke: nietuk atteen formete instukettingen van genees1 nde. Hetuk ho dtuk
zich bezig metuk at die aspectuken van hetuk hedendaagse sociate teven die hetuk wetzijn in de toop van hetuk
teven beïnvtoeden. Sociate processen beïnvtoeden onze gezondheid en wetzijn (bv. overtuk igingen
over gezondheid van peers en mensen metuk wie we teven2 contukactuk metuk gezondheidsprofessionats2
onze attituk de tukegenover ons tichaam2 enz. .
Dominantuke paradigma van Westukerse genees1 nde: medische biotogie.
Veet van de centukrate aandachtuksp ntuken van de sociotogie van gezondheid en zie1tuke zijn naar voren
ge1omen ats reactes en 1rite1en op dituk paradigma.
Biomedicat modet
Moderne Westukerse genees1 nde r stuk op dituk modet. Gebaseerd op 5 ass mptes:
. De geestuk en hetuk tichaam 1 nnen apartuk worden behandetd = medicine’s mind/body dualism.
. Hetuk tichaam 1an worden gerepareerd zoats een machine = mechanical metaphor. Veronderstukettuk
datuk do1tukers 1 nnen wer1en ats ingenie rs om datuk watuk nietuk wer1tuk tuke herstuketten.
. De verdienstuken van tukechnotogische intukerventes worden soms over hetuk hoofd gezien2 waardoor de
genees1 nde een technologische imperatee aanvaardtuk.
4. Biogenees1 nde is reductonistsch2 in die zin datuk ver1taringen van zie1tuke zich richtuken op
biotogische veranderingen en hierbij sociate en psychotogische factukoren retatef verwaartozen.
5. Een dergetij1 red ctonisme werd geaccentuk eerd door de ontukwi11eting van de ‘germ tukheoryn’ van
de zie1tuke in de negentende ee w2 die ervan itukging datuk et1e zie1tuke wordtuk veroorzaa1tuk door een
specife12 identfceerbaar agens2 nametij1 een 'zie1tukeeenttukeituk' (zoats een parasietuk2 vir s of bactukerie .
Dituk wordtuk de doctukrine van specife1e etotogie (doctrine oe specifc aetology genoemd.
Hetuk modet domineertuk de formete genees1 ndezorg in hetuk Westuken. Zoe1tuk ver1taringen van
dysf nctes in biotogische stukr ctuk ren en processen. Gaatuk tuken 1ostuke van sociate2 c ttuk rete en
biografsche ver1taringen. Hetuk modet impticeertuk datuk zie1tukes bestukaan ats verschittende enttukeituken; datuk
die enttukeituken worden ontukh td door de inspectes van ‘singsn’ en ‘symptukomenn’; datuk de individ ete
patiëntuk een min of meer passieve ptaatuks is van de zie1tukemanifestukate; datuk zie1tuken worden begrepen
ats catukegorische afwij1ingen van normatitukeituk.
Limitukates van hetuk modet: hetuk tichaam is geïsoteerd van de persoon2 de sociate en matukeriiëte oorza1en
van zie1tuke worden verwaartoosd2 en de s bjecteve intukerpretukates en betuke1enissen van gezondheid
en zie1tuke worden ats irretevantuk bescho wd.
Westukerse genees1 nde
Westukerse genees1 nde is daarnaastuk gebaseerd op een objecteve wetukenschap. Dituk brengtuk empirische
observate en ind cte metuk zich mee. Genees1 nde ctaimed d s de enige vatide aanpa1 tuke zijn voor
hetuk begrijpen van zie1tuke.
Ontukwi11eting van genees1 nde heef geteid tukotuk stukeeds na w1e rigere 1ennis over zie1tuke. Deze 1ennis
zo geteid hebben tukotuk veet s ccessen: hetuk heef bepaatde zie1tukes itukgeroeid2 ver1eerde ideeiën en
pra1tj1en geiëtimineerd2 ho dtuk de betofe voor verdere voor itukgang in de contukrote van bestukaande en
nie we zie1tuken.
,Ontukwi11eting genees1 nde: van massieve spec tate naar smattere en smattere hypotukhesen2 mogetij1
tuke tukoetuksen door observate en experimentuk.
Oo1 wet Whig history: een die de prestukates ituk hetuk verteden itukeenzetuk en detukaits geef over hoe deze
hebben bijgedragen aan hetuk h idige s cces op een tineaire en progressieve manier. Gebe rtukenissen
in de genees1 nde2 zoats ontukde11ingen of intukerventes2 worden beoordeetd in tukermen van de
bijdragen die zij hebben geteverd aan de hedendaagse medische wetukenschap.
Krite1 op biomedische modet
Krite1 is intukenser geworden in de contukextuk van de escaterende 1ostuken van de gezondheidszorg.
. Uitukdaging voor de efectvitukeituk ervan. De wer1zaamheid van de genees1 nde is overbetichtuk (afname
mortukatitukeituk had bv. meer tuke ma1en metuk hygiiëne en n tukrite dan bv. metuk vaccinates .
Hetuk stukoppen van middeten in medische tukechnotogieiën heef geres ttukeerd in afnemende opbrengstuken.
Sommigen zeggen zetfs datuk medische biotogie meer 1waad dan goed doetuk. In ptaatuks van tuke genezen2
draagtuk de genees1 nde daadwer1etij1 bij aan de zie1tuke door de iatukrogene efectuken (veroorzaa1tuk door
medische handetingen van haar intukerventes (bv. bijwer1ingen van medicijnen . Voorbeetd:
antbiotcaresistukente.
Respons op deze 1rite1: ontukwi11eting van evidenceebased medicine. Er is een beweging om atte
medische en gezondheidszorgintukerventes tuke evat eren om ervoor tuke zorgen datuk ze hetuk meestuk
efectef zijn in tukermen van zowet behandetres ttukatuken ats waarde voor hetuk getd.
Nog stukeeds 1ritsch onderzoe1 naar. Medische biotogie nietuk atteen schadetij1e efectuken2 heef er oo1
voor gezorgd datuk mensen vaardigheden hebben vertoren en afan1etij1 zijn van medische expertuks.
Setfecare en zorg voor de famitie en vrienden werd ats minderwaardig bescho wd dan datuk
aangeboden door getukrainde gezondheidsprofessionats. Reacte: mensen proberen meer contukrote tuke
1rijgen over eigen gezondheid.
. Biogenees1 nde staagtuk er nietuk in hetuk tichaam tuke to1atiseren binnen zijn sociaateecotogische contukextuk.
Attukernatef voor biomedisch modet: sociaateecotogisch modet. Biomedicine richtuk zich op de
biotogische veranderingen in hetuk tichaam en onderschatuk de verbanden tuk ssen de matukeriiëte
omstukandigheden van mensen en zie1tuke (zie je bv. tuker g in grotuke foc s op genetsche invtoeden op
gezondheid . Genetsche tukheorieiën ber stuken op de aannames van de doctukrine van specife1e
etotogie2 een foc s op de intukerne in ptaatuks van de extukerne omgeving2 en de metukafoor van hetuk tichaam
ats een machine.
Ervan itukgaan datuk oorzaa1 en behandeting van zie1tuke zich in hetuk tichaam van hetuk individ bevindtuk is
gevaartij1. Te veet aandachtuk voor de genetsche detukerminantuken van gezondheid 1an afre 1 doen aan
de sociate en omgevingsfactukoren die onze tevens1ansen aanzientij1 beïnvtoeden.
Gezondheid en zie1tuke hebben een sociaat patukroon. De gezondheidsstukatuk s is d idetij1 hetuk gevotg van
andere factukoren dan de biotogie. Patukronen van mortukatitukeituk en mobiditukeituk of de tevens1ansen van een
persoon2 zijn geretatukeerd aan sociate stukr ctuk ren en variiëren naar gestachtuk2 sociate 1tasse2 ras en
teefijd. Hetuk biomedische modet staagtuk er d s nietuk in om de sociate ongetij1heden in gezondheid tuke
ver1taren.
. Genees1 nde behandettuk patiëntuken ats passieve objectuken in ptaatuks van ats ‘heten’ personen. Er wordtuk
inmiddets wet meer aandachtuk gegeven aan de comm nicate vaardigheden en
gedragswetukenschappen bij medische opteidingen. Le1en hebben h n eigen vatide intukerpretukates en
verstagen van h n ervaringen metuk gezondheid en zie1tuke.
Voor een doettukrefende behandeting en zorg moetuken zorgverteners gevoetig zijn voor de percepte2
gevoetens en zorgen van h n patiëntuken. De sociotogie van gezondheid en zie1tuke stukettuk datuk sociaate
c ttuk rete factukoren de perceptes en ervaringen van mensen metuk gezondheid en zie1tuke beïnvtoeden2
watuk nietuk 1an worden veronderstuketd ats eenvo digweg reactes op fysie1e tichametij1e veranderingen
tuke zijn.
, 4. Krite1 van vro wen2 metuk name in reacte op de genees1 ndige benadering van bevattingen.
Insttuk te van genees1 nde nam contukrote over bevatting ituk handen van vro wen ( , de ee w .
Zwangerschap en geboortuke werd behandetd ats zie1tuke en daarom onderworpen aan een hete ree1s
van tukechnotogische intukerventes. De ervaring van een baby 1rijgen werd gemedicatiseerd.
5. De veronderstuketting datuk hetuk door zijn wetukenschappetij1e metukhode de waarheid over zie1tuke
identfceertuk. Sociotogen zeggen echtuker datuk ‘zie1tuken’ (hetuk betangrij1stuke objectuk van de stuk die sociaat
geconstukr eerd is. Er wordtuk daarom gearg mentukeerd datuk zie1tukecatukegorieiën geen na w1e rige
beschrijvingen zijn van anatukomische stukoringen2 maar sociaat gecreiëerd zijn; datuk wit zeggen2 ze zijn
gemaa1tuk ats een res ttukaatuk van redeneringen die sociaat doordrongen zijn.
De schijnbare factcitukeituk van de genees1 nde betuke1entuk datuk waarden 1 nnen worden omgezetuk in
schijnbare feituken.
6. De veronderstuketde s perioritukeituk in retate tukotuk andere vormen van genezing. Stukettuk datuk attukernateve
genees1 nde onwetukenschappetij1 is en daarom incorrectuk. Stukeeds meer mensen tukwijfeten hieraan en
zeggen datuk attukernateve geneesmiddeten dezetfde waarde hebben.
7. De bewering datuk de grenzen van de medische professie hetuk bestuk worden bescho wd ats hetuk
res ttukaatuk van sociaatepotite1e stukrijd in ptaatuks van tuke zijn gebaseerd op de demarcates van
wetukenschappetij1e 1ennis (Whig histukories . Datuk wit zeggen2 watuk tukettuk ats tegiteme medische 1ennis en
pra1tj1 wordtuk bepaatd door sociate processen in ptaatuks van tuke worden gevormd door natuk rtij1e
objectuken waarvan hetuk beroep een na w1e rige 1ennis heef.
Deze processen hebben de voortukzetting van professionete medische overheersing mogetij1 gemaa1tuk.
Deze dominante heef bijgedragen aan de bestukendiging van 1apitukatistsche en patukriarchate
stukr ctuk ren.
Stukr ctuk r van de sociotogie van gezondheid en zie1tuke
Schrijvers geprobeerd om een aantukat conceptuk ete organisateprincipes op tuke teggen die 1 nnen
hetpen om een ze1ere matuke van samenhang tuke brengen in hetuk vetd:
e T rner: tevets of anatysis approach. Stuk die van gezondheid en zie1tuke in de maatukschappij op drie
nivea s: hetuk individ ete nivea 2 datuk de percepte van gezondheid en zie1tuke onderzoe1tuk; hetuk sociate
nivea 2 datuk de sociate create van zie1tukecatukegorieiën en gezondheidszorgorganisates onderzoe1tuk; en
hetuk maatukschappetij1e nivea 2 datuk de gezondheidszorgstuketsets binnen h n potite1e contukextuk
onderzoe1tuk.
e Ctar1e: heef onderscheid gemaa1tuk tuk ssen positvistuken (wiens doet hetuk is om oorza1etij1e weten tuke
ontukde11en 2 actvistuken (wiens doet hetuk is om zie1tukes van samentevingen tuke diagnostceren en
optossingen voor tuke stuketten en natuk ratistuken (wier doet in empatukhie is om de betuke1enis van situk ates tuke
intukerpretukeren .
e Gerhardtuk: stukr ctuk reertuk contukentuk van sociotogie in vier tukheoretsche paradigman’s: stukr ctuk reet
f nctonatisme2 symbotisch intukeractonisme2 fenomenotogie en confictheorie.
Sociotogie is o.a. zo snet gegroeid door de retate metuk zowet sociotogie ats metuk genees1 nde. In deze
retate zituk spanning tuk ssen ‘sociotogy in medicinen’ en de ‘sociotogy of medicinen’.
Sociology in medicine: verwijstuk naar sociotogisch onderzoe1 datuk de behoefen en betangen van de
genees1 nde dientuk. Onderzoe1sagenda's zijn professioneet en insttuk toneet bepaatd en sociotogen
wer1en aan optossingen voor medisch gedefnieerde probtemen. Dituk tukypeerde veet medische
sociotogie in de jaren vijfig en zestg2 tukoen de genees1 nde de dynamie1 van de artuksepatiëntukretate
witde begrijpen en verbetukeren2 om de tukherapietukro w tuke verbetukeren2 om tuke voor1omen datuk patiëntuken
"tukriviate" gezondheidsaangetegenheden aan h n artuksen zo den presentukeren en om sociate factukoren
tuke identfceren die mogetij1 hebben bijgedragen aan de zie1tuke.
Sociology oe medicine: is een versch iving naar een meer 1ritsche benadering waarbij de te1en in
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lies853. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
