Samenvatting

Samenvatting klinische biologie en opzetten en evalueren van klinische studies (16/20)

3 keer verkocht

Vak
Klinische biologie en opzetten en evalueren van kl

Instelling
Universiteit Antwerpen (UA)

Volledige samenvatting van het vak 'Klinische biologie en opzetten en evalueren van klinische studies' gedoceerd door verschillende gastprofessoren. De samenvatting telt 48 pagina's en bevat alle info uit de slides en verschillende lesonderdelen: Het belang van de pre-analytische fase in de klinisc...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 47 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 20 februari 2024
Aantal pagina's 47
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

klinische biologie
klinische studies
master go
klinische biologie en opzetten en evalueren
geneesmiddelenontwikkeling

Instelling
Universiteit Antwerpen (UA)
Studie
Farmaceutische Wetenschappen
Vak
Klinische biologie en opzetten en evalueren van kl

Volgen

nikitacassimon

Lid sinds 1 jaar 24 documenten verkocht

€8,99

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Nikita Cassimon 1e master geneesmiddelenontwikkeling s0184207

Klinische biologie en opzetten en evalueren van klinische
studies
Hoofdstuk 1: Het belang van de pre-analytische fase in de klinische biologie
1. Invloeden van leeftijd, ras, geslacht, zwangerschap

 Erythrocytenconcentratie en hemoglobinegehalte zijn hoger bij neonati dan bij volwassenen
 Alkalische fosfatase piekt gedurende de groeifase, wat een weerspiegeling is van de osteoblast
Leeftijd
activiteit
 Cholesterol concentratie in serum (ook geslachtsafhankelijk)
 Zwarte Amerikanen hebben een lager granulocytenconcentratie dan blanken (30% verschil)
Ras  Vitamine B12: 35% hogere concentratie bij zwarten
 Lp(a): dubbele concentratie bij zwarten (maar geen verband met hogere atherosclerose)
Geslacht  Creatinine kinase en creatine zijn hoger bij mannen  spiermassa afhankelijk
 Graduele toename van het plasmavolume van 2600 mL naar 3900 mL
 Veranderingen in thyroidhormonen (thyroxine  vrije C toch gelijk), elekrolyten, serum
Zwangerschap
proteïnen, etc.
 Sedimentatiesnelheid is 5x verhoogd

2. Verandering van gewoonten: dieet, vasten, verhongering, inspanning, hoogte

 Vetrijk dieet  verhoogde triglyceriden concentratie
 Proteïnerijk dieet  verhoogde ammonia, ureum en urinezuurconcentratie
Dieet en drinkgewoonten
 Glucosetolerantietest: veranderingen na standaard koolhydraten maaltijd
 Malnutritie en vasten kunnen leiden tot klinisch relevante concentratiewijzigingen
Vasten  Bepaalde parameters verhogen andere verlagen
Fysische inspanning  Stijging van de serumconcentratie van een aantal parameters
 Bepaalde parameters verschillen op grootte hoogten in vergelijking met zeeniveau
Hoogte
Bv. hematocriet en hemoglobine
Cafeïne /
 Bij een levensverzekering moet je aangeven of je rookt of niet  test op bloed
Roken  Cotinine = afbraak product van nicotine
 Carcino-embrionaal antigen (tumormerker) verhoogd
 Veranderingen in parameters worden gebruikt voor diagnose en therapeutische
Stimulantia monitoring
 Acute en chronische effecten dienen onderscheiden te worden
Alcohol  [Urinezuur]serum ↑
 Leverenzymen: [γ-GT] ↑, [AST] ↑ en [ALT] ↑
 [Triglyceriden]serum ↑
 MCV ↑ (Mean Cell Volume)
Verslavende middelen Bv. amfetamine, morfine

3. Staalafname

Tijdstip van Invloed van het  Dag en nacht ritme
afname circadiaans ritme  Cortisol: ‘s nachts↓, dag↑
Algemene regels  Tussen 7 en 9 uur ’s morgens
betreffende  12 uur na de laatste maaltijd
tijdstip van  Alvorens interfererende diagnostische of therapeutische procedures uit te
afname voeren

, Nikita Cassimon 1e master geneesmiddelenontwikkeling s0184207

 Drugmonitoring: houdt rekening met de piek na toediening en de steady-
state fase voor de nieuwe toediening
 Uur van afname noteren op aanvraag
 Operaties
 Infusen/transfusies
 Puncties, injecties, biopsies, etc.
 Afname vanuit infusie-katheters
Interfererende diagnostische of
 Endoscopie
therapeutische procedures
 Dialyse
 Fysische stress
 Contrastvloeistoffen, geneesmiddelen
 Mentale stress
 De lichaamshouding beïnvloed de bloedsamenstelling
Houding van de patiënt
Bv. Orthostatische hypotensie
 Gebruik van de constrictie voor 1 minuut geeft geen effect  langere
Garot
constrictie wel
 Voor stollingstesten is de verhouding anticoagulans t..o.v. bloed cruciaal
 Overvullen van buizen kan voor onvoldoende opmenging zorgen  foute
Bloedafname
resultaten
 Afgenomen staal voldoende identificeren
 Voorzichtig maar goed mengen van het bloed met het anticoagulans
 Voor serum: wachten tot bloed volledig gestold  klonters bij pipetteren
veroorzaken verstoppingen van de analyzers
 Additieven:
Plasma of serum
o Heparine: versnelt inhibitie van factor Xa door antithrombine III
o EDTA: complexeert calciumionen
o Citraat: complexeert calciumionen
o Glycolyse inhibitoren: natriumfloride en lithium jodoacetaat

4. Processing van stalen

Effect van tijd en temperatuur
gedurende transport van stalen
 Snel transport en korte bewaringstijden
 Houdbaarheid beter bij lagere temperaturen
 Bewaren in gesloten houders
 Scheidingsgelen verhogen de opbrengst van serum en plasma en laten toe
dat serum in de primaire buis boven de bloedcellen kan blijven
Bewaring van stalen in het
 Vermijd schudden
laboratorium
 Goede identificatie
 Vermijd bewaring van volbloed: niet in koelkast
 Licht: negatieve invloed op parameters
 Na ontdooien: mengen zonder schuimvorming
 Bewaren voor latere confirmatie
Centrifugatie, distributie van  Centrifugatie: gestold bloed (+ coagulantie): 15 minuten bij 1000 tot 1200 G
stalen  Distributie: hoe minder subsampling, hoe beter

5. Specifieke problemen

Stollingstesten  Gebruik van citraat als anticoagulans

, Nikita Cassimon 1e master geneesmiddelenontwikkeling s0184207

 Best 0,129 M citraat
 1 deel citraat tegen 9 delen bloed
 Centrifugatie: 2000 G, 15 minuten
 Transport op kamertemperatuur  ijs verkort PT
 Bewaring voor APTT: koelkast (of invriezen +24u)
 Bewaring voor PT: kamertemperatuur
 K2EDTA: 1e keuze anticoagulans voor bloedcel tellingen
 Buis voldoende vullen: [EDTA]↑ invloed op morfologie neutrofielen
Hematologie
 Analyses binnen de 6 uur
 Thrombocytentelling: indien plaatjesaggregaten telling op citraat bloed
Rekening houden met analyzer-specifieke pre-analytische invloeden en
Clinical chemistry
interferenties
 Serum- en/of heparineplasma
Immunoassay
 EDTA soms niet bruikbaar (alkalische fosfatase)
 Heparine inhibeert DNA amplificatie tijdens PCR
 Erythrocyten elimineren bij amplificatie: hematine inhibeert Taq
Moleculaire biologie
polymerase
 Staalvoorbereiding in een aparte ruimte: contaminatie
 Steady-state: 4 tot 5 maal t1/2
 Bloedafname juist voorafgaand aan de volgende dosisinname
Therapeutische drugmonitoring  Indien korte t1/2: piek- en dalwaarden
 IV toediening: wachten tot distributiefase voltooid is
 Tijdens een infuus: bloedafname in tegenovergestelde arm
 Turbiditeit plasma- en serumstalen meestal veroorzaakt door verhoogde
Lipemische stalen triglyceride concentratie  verwijderen door
ultracentrifugatieofprecipitatie (10.000-15.000 G)
 Hemolyse = vrijkomen van bloedcelbestanddelen in hetplasma/serum
 Verhoging van de concentratie van intracellulaire molecules in de
extracellulaire vloeistof
Hemolyse
 Optische interferentie door de kleur van hemoglobine
 Interferentie van de intracellulaire moleculen met het reactiemechanisme
van een assay
Interferentie met geneesmiddelen  Bij staalafname ook medicatie patiënt in achterhoofd houden

6. Proceduren documenteren in kwaliteitshandboek en beschreven in een SOP
(Standard Operating Procedure)x
Hoofdstuk 2: Fertiliteit en prenatale diagnostiek

Normale menstruele cyclus:

 28 dagen (26-33 dagen)
 Rijping follikel 14d  ovulatie  levensduur corpus luteum 14d

Reproductieve cyclus:
Neurale stimuli +
-
Opioïden (Nor)epinephrine

, Nikita Cassimon 1e master geneesmiddelenontwikkeling s0184207

Hypothalamus

+ --
GnRH
Inhibine
Progesteron

Hypofyse
- -
Estradiol + Progesteron Progesteron
Inhibine
- + FSH LH + -

Corpus luteum
(ovaria)

-

Testosteron

GnRH FSH LH
 Productie: hypothalamus  Doelorgaan: granulosacel  Doelorgaan: thecacel
 Doelorgaan: voorkwab hypofyse  Functie:  Functie:
 Synthese en secretie LH en FSH o Groei follikel o Productie androgenen
 Pulsatiel karakter o Follikel selectie o Eicelmaturatie
o Traag pulsritme: secretie FSH o Stimulatie aromatase o Follikelruptuur
dominant activiteit o Vorming en functie van corpus
o Snel pulsritme: secretie LH luteum
dominant
o Continue stimulatie:
refractaire toestand na enkele o Inductie LH receptoren
dagen + desensitisatie

Doel: productie van 1 rijpe eicel
per cyclus

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikitacassimon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 66902 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Samenvatting

Samenvatting klinische biologie en opzetten en evalueren van klinische studies (16/20)

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud