H1. Introducti
Statistiek iis ieien bieaangrijkk ondkierdkieiea an isoiiaaie wietienisiiappien ien iieapt onis dkie wierieadk bietier tie
biegrijkpien ien bietier in iijkfieris uit tie dkrukkien. Aaaie giegie ienis an dkie obisier atieis dkiie jkie dkoiet, noiem jkie
data. Ariiiie ien an dkata zijkn databasin.
Statistiek iis ieien iombinatie an mietiodkien om dkata tie ierkrijkgien ien anaaysisierien:
Dieisign: paannien ioie dkie dkata tie ierkrijkgien
Statistiekie anaaysisieis: anaaysisierien an dkie dkata
- Dieisiripton: iiet isamien atien an dkie dkata dk.m. . grafiekien, tabieaaien, pieriientagieis,
giemidkdkieadkien, ieti. (bieisiirijk iendkie istatistieke
- Infierieniie: iiet makien an oorispieaaingien ien gienieraaiisatie giebaisieierdk op dkie dkata uit dkie
istieiekproief (istatistiaa infierieniieis, infierientiaie istatistieke. iier oor moiet dkie istieiekproief
natuuraijkk wiea rieprieisientatief zijknn
Paramietier = numieriiekie isamien atng an dkie popuaatie (iiet iitie giemidkdkieadkie, ierisiiia, ieti.e
Statisti/Stieiekproiefgrootiieidk = numieriiekie isamien atng an dkie istieiekproief/isampaie dkata. Die
istieiekproiefgrootiieidk wordkt giebruikt om dkie paramietier (dkiie aak onbiekiendk iise tie bieisiirijk ien dk.m. .
infierientiaie istatistiek
H2. Sampling and miasurimint
Eien isampaie/istieiekproief moiet goiedk rieprieisientatief zijkn; ien dkie mietngien moietien aaidkie (=mietien wat zie
moietien mietien ien iiet ioniiept riefieitieriene ien bietrouwbaar (=ionisiistiente zijkn.
Variabilin
Eien waardkie/karaktieriistiek dkat kan ariirien in dkie popuaatie. Aaaie mogieaijkkie waardkie dkiie dkie ariabieaie
kan aanniemien noiemien wie dkie mieaisuriemient isiaaie.
o Kwanttatief: mieaisuriemient isiaaie iieief numieriiekie waardkie (inkomien, aantaa broieris, aieiefijkdke
o Kwaaitatief/Catiegoriisii: mieaisuriemient isiaaie iieief iatiegoriisiiie waardkie (rieaigiie, woonpaaatis,
burgieraijkkie istaate. Zie ierisiiiaaien in kwaaitieit, niiet in grootie
Variabieaien kan jkie mietien op ierisiiiaaiendkie ni ieauis:
Nominaaa: ienkiea iatiegoriisiiie dkata, kan niiet gieordkiendk wordkien (rieaigiie, woonpaaatise; mietien
an kwaaitatie ie dkata
Ordkinaaa: dkata dkiie gieordkiendk kan wordkien, maar waarbijk dkie intier aaaien niiet pier isie ie ien groot
zijkn (zoaais isoiiaaie kaaisisie, poaitiekie oorkieur, ietien kieurien op isiiaaa 1-5e; mietien an
kwaaitatie ie dkata
Intier aa dkata: dkata dkiie gieordkiendk kan wordkien miet gieaijkkie intier aaaien (inkomien, tiempieratuur,
IQe; mietien an kwanttatie ie dkata
Tot isaot kun jkie nog ieien ondkierisiiieidk makien in dkie wiiskundkigiieidk an dkie ariabieaien:
- Diisirieiet: ierisiiiaaiendkie aoisisie nummieris, gieien tuisisienwaardkien (aantaa broieris ien auto’ise;
nominaaie ien ordkinaaie dkata
- Contnu: aaaie nummieris kunnien wordkien aangienomien (aieiefijkdk, IQ, aiengtie in ime, aak
ingiedkieieadk in intier aaaien om tie kunnien iergieaijkkien; intier aa dkata
Randomisirin
iet mieiianiismie om ieien goiedkie, rieprieisientatie ie, wiaaiekieurigie istieiekproief tie krijkgien. Grootie an dkie
istieiekproief = n. iet isampaie wordkt giekozien uit ieien sampling frame, ofwiea dkie aijkist miet aaaie mogieaijkkie
isampaieis uit dkie popuaatie. Driie mogieaijkkie maniierien om aan jkie dkata tie komien:
Sampli surviys: isieaieitierien an ieien isampaie ien dkiie intier iiewien ien ragienaijkistien afniemien
, Expirimint: isieaieitierien an twieie isampaiegroiepien dkiie gieaijkk aan ieakaar zijkn ien dkan bijk n
groiep ieien trieatmient uit oierien ien dkie andkierie aais iontroaiegroiep ioudkien ien dkiie ier oagienis
miet ieakaar iergieaijkkien
iiermieie kan jkie iauisaaie rieaatieis aististieaaien
Obsirvatoniil: isieaieitierien an twieie isampaiegroiepien dkiie gieaijkk aan ieakaar zijkn MAAR op n
bieaangrijkkie prieiexiistng ariabieaien ierisiiiaaien dkiie niiet wordkt bieïn aoiedk dkoor dkie ondkierzoiekier
(bijk . biepaaadkie ziiektie, gieisaaiit, aieiefijkdk, ieti.e. Diezie groiepien iergieaijkkien ien kijkkien of ier
ierisiiia iis.
Probaieiem iis dkat jkie iiierbijk niiet goiedk wieiet wieakie ariabieaie in dkie prieiexiistng ariabieaie zorgt
oor dkie ierandkiering (bijk . ietniiitieit -> kan zorgien oor ierisiiia in baan, woonwijkk,
inkomien, riiendkien, ieti.e; iiet kan dkuis ieien ongieiontroaieierdkie ariabieaie zijkn
Manieren van sampling
Simpli random sampling: ieakie mogieaijkk isampaie iieief ie ien grotie kanis tie wordkien giekozien.
Wordkt gietrokkien dk.m. . iiet triekkien an nummiertjkieis
Systimatsch random sampling: iiet kiiezien an ieien isampaie isizie (istieiekproiefgrootiee dkoor dkie
formuaie K = N/n (dkuis dkie popuaatiegrootie dkieaien dkoor dkie istieiekproiefgrootiee; ieien randkom
biegingietaa kiiezien ien dkan tieakienis ieien istap (Ke ierbo ien dkie oagiendkie. Makkieaijkkier, maar niiet
aaaie nummieris iiebbien ie ien grotie kanis gietrokkien tie wordkien
Stratfiid random sampling: iiet ierdkieaien an dkie popuaatie in isubgroiepien (istratae ien dkaar
dkan uit ierisiiiaaiendkie randkom isampaieis triekkien. Die ariabieaien an dkie istrata moietien wiea
makkieaijkk idkientfiieierbaar zijkn.
Proportonieiea: proportieis in dkie isampaie zijkn iietzieafdkie aais in dkie iieaie popuaatie. Bijk . aais dkie
ierioudking in dkie popuaatie ook in jkie istieiekproief tierug wia aatien komien
Diisproportonieiea: proportieis zijkn niet iietzieafdkie. Bijk . wannieier jkie twieie groiepien wia
iergieaijkkien (dkuis in jkie istieiekproief iieaf man, iieaf rouwe
Clustir sampling: istieiekproiefadkier zijkn gieien aoisisie isubjkieitis, maar iauistieris an mienisien dkiie bijk
ieakaar iorien (zoaais isiioaien, ziiekieniuizien, istadkisdkieaiene. Jie triekt dkan ieien istieiekproief uit
iauistieris ien ondkierzoiekt aaaie isubjkieitis dkiie in iiet iauistier aaaien. Nadkieiea iis dkat mienisien in ieien
iauistier aak wiea op ieakaar aijkkien omdkat jkie biepaaadkie dkingien giemieien iiebbien.
Gitrapti stiikproif: ieien iauistier istieiekproief maar miet ieien aisieaieitie istieiekproief binnien dkie
iauistieris (dkiie jkie ondkierzoiekt niiet aaaie isubjkieitis, maar ieien aisieaieit dkieiea dkaar ane
Bedreigingen
Sampling irror (stiikproifoutt: iiet afwijkkien an dkie istieiekproiefgrootiieidk miet dkie
paramietier. Die ieiitie paramietier iis natuuraijkk onbiekiendk, dkuis dkie ieiitie ierror ziie jkie nooit, maar
jkie ziiet iiet bijk . wiea dkoordkat dkie dkata an ierisiiiaaiendkie istieiekproie ien an ieakaar ierisiiiaaien.
Die max. wat ierisiiiaaiendkie istieiekproie ien afwijkkien an dkie paramietier iis dkie margin of error.
Sampling bias (stiikproifvirtikiningt: komt oor bijk nonprobabiaitys isampaing (= gieien
aisieaieitie randkom istieiekproie iene, ien iiet mieieist bijk oauntieier isampaing, wannieier mienisien
rijkwiaaig mieie dkoien aan ieien ondkierzoiek: dkat zijkn niiet aaaieraiei randkom mienisien, maar mienisien
dkiie bijk . ieien tieaiefoon iiebbien, intierniet, ieien dkuidkieaijkkie miening, tjkdk, ieti. Die istieiekproief iis dkan
gieien goiedkie afispiiegieaing an dkie popuaatie (undkierio ieragie = isommigie groiepien zijkn niiet
gienoieg gierieprieisientieierdk in dkie groiepe
Risponsi bias (antwoordvirtikiningt: ragien zijkn “foutief” bieantwoordk, dkoor bijk .
aieieisfoutien, isaieiit ierwoordkie ragien, isieaieitie ie ien isuggieistie ie ragien, iextriemie
antwoordkien, aiiegien in iiet kadkier an isoiiaaa wienisieaijkk giedkrag
Nonrisponsi bias (ontbrikindi gigivinst: iiet miisisien an giegie ienis dkoordkat mienisien
biepaaadkie ragien niiet in uaaien of dkie gieiieaie ienquêtie niiet tierugisturien, zorgt ook oor ieien
iertiekiendkie istieiekproief.
, H3. Discriptvi statstcs (bischrijvindi statstikt
Bieisiirijk iendkie istatistiek iis dkie orm an istatistiek dkiie dkie dkata bieisiirijkf: iiet bieisiirijkf iiet iientrum an
dkie dkata (ioie ‘ieien tyspiisiiie obisier atie’ ieruit ziiete ien dkie ariabiaitieit an dkie dkata (dkie isprieidking rondk iiet
iientrume.
Tabillin in grafiikin
Liet iiierbijk op dkat ieakie dkata maar in n intier aa/iatiegoriie ioort (mutuaaays iexiauisi iee
Friequientie ierdkieaing: tabiea miet dkaarin aaaie mogieaijkkie waardkien an dkie ariabieaien ien dkie
friequientie dkaar an
Rieaatie ie friequientie ierdkieaing: friequientie ierdkieaing miet dkie toie oieging an:
- Proportieis: #friequientie/#aantaa obisier atieis
- Pieriientagie: proportie x 100%
Staafdkiagram (bar graphe: miet op dkie x-ais dkie waardkien .dk. ariabieaien ien op dkie ys-ais dkie
friequientie of dkie proportieis. Sta ien istaan aois an ieakaar (iatiegoriisiiie dkatae.
Cirkieadkiagram (pie charte: pieriientagieis an ieien biepaaadkie obisier atie an dkie totaaie popuaatie
iistogram: ieien istaafdkiagram oor iontnuie ariabieaien (giebruik giemaakt an intier aaaiene. Die
ista ien istaan tiegien ieakaar aan om ieien isoort aoieiiendkie aijkn tie irieirien.
Stiem-andk-aieaf paot: tabiea waarbijk in dkie ainkierkoaom iiet tientaa istaan an iiet gietaa (steme ien
in dkie rieiitierkoaom aiitierieien oagienis aaaie oorkomiendkie ienkieataaaien (leafe, bijk .
0 1 5 6
1 2 3 6 7 8
2 3 8
Gieief aan dkat dkie obisier atieis 1, 5, 6, 12, 13, 16, 17, 18, 23 ien 28 warien. Op zijkn zijk giedkraaidk
iieief iiet dkie orm an ieien iiistogram
(Ontgilijki virdilingin
U-isiapiedk: dkie mieieist oorkomiendkie obisier atieis zijkn f aaag f ioog (midkdkieaistie obisier atieis
komien minist oore; bimodkaaie dkiistributie (poaariisatie an dkie mieningiene
Bieaa-isiapiedk/normaaa ierdkieieadk: dkie mieieist oorkomiendkie obisier atieis aiggien in iiet midkdkien
Skiewiedk to tiie rigit: ieien bieaa-isiapiedk iur ie miet ieien aangie rieiitieristaart, ofwiea, dkie aagierie
waardkien komien mieier oor dkan dkie iogierie waardkien
Skiewiedk to tiie aief: ieien bieaa-isiapiedk iuri ie miet ieien aangie ainkieristaart, ofwiea, dkie iogierie
waardkien komien mieier oor dkan dkie aagierie waardkien
Cintrummatin
Miean/giemidkdkieadkie: isom an dkie obisier atieis giedkieieadk dkoor iiet aantaa obisier atieis. Ῡ =
∑ yi
n
Miet Ῡ = iiet giemidkdkieadkie Σ = optieaaien an waardkien ys i = aaaie aoisisie obisier atieis (ys1, ys2, ieti.e
iet baaanispunt an dkie dkata, goiedk oor binarys dkata (= ienkiea twieie waardkiene. Nadkieiea iis wiea dkat
iiet ieien isaieiit bieieadk gieief bijk ongieaijkkie ierdkieaingien, gie oieaig iis oor uitbijktieris ien aaaieien
biedkoieadk iis oor kwanttatie ie dkata.
Giewogien giemidkdkieadkie: giemidkdkieadkie uitriekienien bijk twieie istieiekproie ien miet ongieaijkkie grootie
n 1Ῡ 1+n 2Ῡ 2
waarbijk n1 = grootie istieiekproief groiep 1 Ῡ1 = giemidkdkieadkie groiep 1
n 1+n 2
Totaaie istieiekproiefgrootie (dkuis n1+n2e = dkienominator
Miedkiaan: midkdkieaistie an aaaie waarniemingien wannieier dkiezie gieordkiendk zijkn an ioog naar aaag.
n+1
. Aaaieien oor kwanttatie ie dkata, mindkier gie oieaigier oor uitbijktieris ien isiiie ie
2
