- Gecodifceerd rechtstelssels r als het recht is in de wet vastgelsegd. Wet is rechtsbron.
- Interpretate -> hoe lseg je de wet precies uit
- Codifcate stamt uit 8e eeuw -> Jeremy Bentham
- Rechtszekerheid -> van tevoren weten waar je aan toe bent
- Codifcate is geschreven recht, waaraan de overheid een aan haar gezag ontlseende, uitslsuitende
gelsding toekent; deze exclsusiviteit maakt de rechtsoptekening tot een volslsedige.
. Optekening -> geschreven regelss.
2. Overheid -> heef daartoe het gezag.
3. Volslsedigheid -> exclsusiviteit r dit is de enige rechtsbron. Alslse regelss die er zijn staan in het
wetboek. Dit betekent niet dat alslse juridische problsemen hierin staan.
Jean Jacques Rousseau -> Contrat Socials. Je moet je houden aan de regelss die de meerderheid maakt.
Wils van de meerderheid.
Nederlsand -> volsksvertegenwoordigers r indirecte democrate
Legalsiteitsbeginsels
Nulslsa poena, sine previa lsege
Wanneer heef de overheid de bevoegdheid om mensen te strafenn
Dit kan alslseen alss de wetgever de straf bepaalst op basis van een als bestaande wet.
Interpretate
Ruime begrippen gebruiken zodat ook problsemen in de toekomst hiermee kunnen worden
opgelsost.
Wetgever r Tweede Kamer
Hoogste macht r Hoge Raad
Trias Polsitca -> Montesquieu.
Authenteke interpretate r interpretate die wordt gegeven door de bron zelsf. De opstelslser van de
wet lsegt zelsf zijn wet uit. Rechter mag alslseen die wet toepassen, en niet zijn eigen mening geven.
Denkfout: Toepassen van de wet is eigenlsijk interpreteren.
Rechter heef vrijheid van interpretate, lsaatste woord.
The Boston Tea Party -> 6 december 773 (belsastngg
4 julsi 776 De Amerikaanse onafankelsijkheidsverklsaring (Thomas Jefersong
De grondslsag van deze verklsaring is het natuurrecht.
Natuurrecht
- Rechten die gelsijk zijn voor iederen
- Rechter die niet veranderen
- Vanzelsfsprekend
,- De weten zijn er van nature
- Gezond verstand, de rede.
Thomas Paine
Grieken -> democrate, flsosofe (wat is rechtng
Epicurus (342-27 v. Chrg -> niet natuurrecht
De Stoa -> gelsoofden wels in het natuurrecht.
Romeinen
Voor het eerst apart beroep die zich met recht bezighoudt.
Ius civilse -> wetenrecht.
Volsksvergadering -> konden weinig weten worden gemaakt
Toepassen recht: juristen -> advies.
Ius gentum r het recht van de volskeren -> regelss die op alslse volsken van toepassing zijn. (gelsdend
rechtg
Manier waarop de romeinen het natuurrecht gebruikten
Dit werd gebruikt voor juridische problsemen tussen Romeinen en niet-Romeinen.
Praktsche toepassing van het natuurrecht
Ius naturalse r natuurrecht. -> idealse recht. Maar in de praktjk golsd het Ius gentum.
Romeinse wetgever codifceert het Romeinse recht ( ius civilse & ius gentum samenvoegeng ->
wet werd enige rechtsbron -> natuurrecht in wet opgenomen.
Rato scripta
In de kerk lseefde het natuurrecht nog voort.
Natuurrecht belsangrijkste rechtsbron kerk
Bijbels geschreven bron van recht (goddelsijk rechtg
Goddelsijke regelss die niet zijn opgeschreven -> natuurrecht.
Pas lsater natuurrecht opblsoei in werelsdlsijk recht
- Hugo de groot ( 583- 645g
o Volskenrecht r het recht dat gelsdt tussen staten onderlsing. (internatonaals publsiek rechtg.
o Wanneer is een oorlsog wels rechtvaardign -> boek over oorlsog en vrede.
o Hij heef toen het natuurrecht gebruikt (verstandg -> veels regelss bedacht met behulsp van het
verstand.
o Wat houdt het natuurrecht precies inn Bestaat natuurrecht ook zonder Godn
- Natuurrecht werd weer gebruikt in werelsdlsijk recht.
Werd weer beoefend in speculsateve zin.
Ius consttuendum -> het recht zoalss het zou moeten zijn (idealse rechtg
- Vernunfrecht r verstandrecht, recht van de rede
Natuurrecht komt uit het menselsijk verstand, geen beroep meer doen op autoriteit
Speculsatef recht.
Romeinse recht moet worden vervangen door codifcate. Kritek op Romeinse recht.
Aan eind van 8e eeuw werd codifcate ingevoerd
,Week 2
- Romulsus, Remus en de wolsvin ( 2 aprils 753 v. Chr.g -> stchten een stad.
Vogelss kijken -> vogelss maken duidelsijk wie de baas mocht worden.
Romulsus doodt Remus -> Romulsus eerste koning Romeinse Rijk
- Koning heef de absolsute macht. Macht ontlseende je aan de goden, macht alsomvatend.
Rome
7 Koningen
Republsiek
Keizerrijk
Koninkrijk:
- Adviesraad koning -> senaat.
- Volsksvergadering -> stemmen over wetgeving die de koning voorstelsde.
- Koning kon wetgeving maken.
Edict -> Koning maakt zelsf wet.
Lex -> wet via volsksvergadering.
- Koning mag niet alslse macht hebben.
Koningen verdwijnen -> in plsek koning: 2 Consulss (met lsictoreng r gekozen polsitci uit het
volsk. Ieder jaar nieuwe Consulss.
Macht verdelsen. Ene consuls kan de ander tegenhouden.
- Edict is voorlsopige maatregels -> Consuls heef het imperium slsechts voor jaar. Wet via
volsksvergadering is voor alstjd (ofciclse wetg
- Romeinen stemde in volsksvergadering per wijk. Patricicrs & plsebejers. Stemsysteem werkte sterk
in voordeels van de patricicrs.
Klsassenstrijd tussen patricicrs en plsebejers
- Fase g 494 v. Chr. Nieuwe ambt -> Volskstribunen. -> zij konden iets verbieden. (bijv. Edictg ->
plsebejers kregen meer invlsoed.
- Fase 2g geen rechtszekerheid in Rome. Recht was niet opgeschreven. Rechters waren patricicrs.
Plsebejers wilsde invlsoed in juridische gang van zaken. 45 v. Chr. -> wet (Lexg van de 2 tafelss op
het Forum Romanum -> zodat rechtszekerheid zou verbeteren. (is dit een codifcaten -> Ja.
Geschreven, van bevoegd gezag, exclsusiefg
Exclsusiviteit -> kan de rechter op grond van deze teksten beslsissen
Rechtszekerheid niet bereikt met 2 tafelss -> het blseef geheim voor de plsebejers hoe deze
werden uitgelsegd. Interpretate belsangrijker dan de wet zelsf.
- Fase 3g Nieuw ambt -> Praetor (367 v. Chr.g.
- Fase 4g Lex Hortensia (286 v. Chr.g: beslsuiten die plsebejers genomen hebben in hun eigen
volsksvergadering heten Plsebiscita. Problseem: beslsuiten van volsksvergadering van patricicrs
binden ook de plsebejers. -> Lex Hortensia: plsebiscita binden ook de patricicrs.
Hierdoor patricicrs en plsebejers evenveels macht.
, Praetor (367 v. Chr.g
- Imperium > edictum
- Ius civilse – ius praetorium (honorariumg
- Toepassen lsex – aanvulslsen – corrigeren (aequitasg
- Praetor kreeg taak in het Romeise recht -> komt het dichtste bij een rechter.
Praetor bepaalsde op grond van Ius civilse of je inderdaad een zaak had.
Praetor kon fouten/onrechtsvaardigheden in ius civilse aanpakken.
Praetorisch edict is van groot belsang.
Elsk jaar kwam er een nieuw preatorisch edict. Praetor nam edict van voorganger over.
- 27 v. Chr. -> aanvang keizertjd
o Augustus eerste keizer
o Bevoegdheden van volskstribune
o Absolsute macht van een oud consuls
o ‘’ik heb de republsiek herstelsd’’ -> heef eigenlsijk alslses veranderd, iemand heef
superbevoegdheden.
o Hij brengt vrede van Augustus
- Twee rechtsbronnen in keizertjd
o Keizerlsijk recht consttutones
Volsksvergadering vindt niet meer plsaats. Senaat krijgt functe van
volsksvergadering (stemmen over wetgevingg.
Keizer heef bevoegdheid om weten in Senaat te brengen.
Keizerlsijk recht is eigenlsijk alslses
o Juristenrecht, ius
Juristen krijgen bevoegdheid om in het openbaar vragen te beantwoorden.
- Hadrianus (ook een keizerg die ging de macht van de praetor inperken.
o Wetgeving van preator is maar jaar gelsdig.
o Salsvius Julsianus (beste jurist uit zijn tjdg -> hij kreeg de taak om het praetorisch edict
defnitef vast te stelslsen. Praetoren daarna hebben daarna niet meer de mogelsijkheid om
hun eigen praetorisch edict te maken. (Eeuwige Edictg
- Constantjn (306-337g -> wils nieuw centrum van macht in het oosten -> Constantnopels (330g
o ingericht alss het oude Rome
- Delsing Romeinse rijk (395g
o Romeinse deels in tweecn -> Rome & Constantnopels.
o Imperium was ondeelsbaar -> keizers hadden elskaars toestemming nodig. De delsing is dus
een praktsche delsing.
- 476 -> Vals West-Romeinse Rijk. Kan eigenlsijk niet worden gezien alss vals, omdat de oost-Romeinse
keizer de baas werd.
- Overzicht Keizerlsijk recht
o Privépersonen -> gingen verzamelsingen aanlseggen van belsangrijke keizerlsijke
consttutes.
o Codex Gregorianus & hermogenianus -> van privépersonen -> niet van ofciclse gezag ->
dus geen codifcate.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechten050. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,44. Je zit daarna nergens aan vast.
