Volledige uitwerking van de college aantekeningen + jurisprudentie en annotaties + paneldiscussie + responsiecollege van het vak formeel strafrecht. Ik heb dit vak afgerond met een 7,6.
Doeleinden strafproces(recht)
Het hoofddoel van het strafprocesrecht is het onderzoeken of een strafbaar feit
daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Wanneer dat het geval is moet worden bepaald of er
ook een sanctie moet worden opgelegd.
“Het is beter tien schuldigen niet te veroordelen, dan 1 onschuldige wel te veroordelen”
Het optreden van de OvJ en politie kan een inbreuk maken op de persoonlijke rechten van
burgers, zoals vrijheid. Anderzijds zijn er beperkingen voor dit optreden. Bij het toepassen
van het strafrecht is voorzichtigheid van belang, het strafrecht moet namelijk alleen worden
toegepast op schuldigen.
Accusatoire proces
Twee gelijkwaardige partijen strijden met elkaar ten overstaan van een lijdelijke, passieve
rechter die zich die zich beperkt tot de rol van de scheidsrechter. Een beslissing geeft de
rechter pas als partijen daar om vragen. De rechter ziet verder alleen toe of partijen het
procesrecht in acht nemen.
Twee gelijke partijen
Rol van de rechter is beperkt
Inquisitoire proces
De justitie is actief opzoek naar de waarheid. De beschuldigde en vervolger staan tegenover
elkaar. De beschuldigde is geen gelijkwaardige procespartij, maar object van het onderzoek.
De justitiële autoriteiten hebben bevoegdheden waarmee ze inbreuk kunnen maken op een
anders gewaarborgde rechten.
Verdachte is voorwerp van het onderzoek
OM heeft bevoegdheden die inbreuk maken op een anders gewaarborgde rechten.
Gematigd accusatoire
Het strafproces is geen accusatoir proces, omdat de overheid op de burger dwangmiddelen
kan toepassen, hem kan beschuldigen, op basis waarvan de rechter een sanctie kan
opleggen, terwijl het omgekeerd niet kan. Het strafproces kan je beter aanmerken als
gematigd accusatoire, omdat de verdachte in het begin van het strafproces vooral object van
onderzoek is en de uitoefening van dwangmiddelen moet dulden. Tijdens het onderzoek ter
terechtzitting krijgt het proces meer een accusatoir karakter, de verdachte en het OM
worden als gelijk gezien en er is sprake van hoor en wederhoor.
“Contradictoir proces op inquisitoire leest geschoeid”
Ruime opsporingsmogelijkheden door autoriteiten
Actieve rechter
Verdachte als volwaardige procespartij; tegenspraak door verdachte
Invloed art. 6 EVRM
Tijdens het onderzoek ter terechtzitting heeft het proces een meer accusatoir karakter (mede
door art. 6 EVRM). De verdachte wordt dan op gelijke voet met het OM behandeld, hoor en
wederhoor vinden plaats. Van gelijke procespartijen is echter geen sprake, de verdachte kan
, niet op zijn beurt dwangmiddelen tegen het om toepassen. Door die wezenlijke ongelijkheid
moet er extra zorgvuldigheid worden betracht met betrekking tot de bevoegdheden.
Justitie moet altijd rekening houden met het feit dat de verdachte een burger is en hem
allemaal rechten toekomen. In de tweede plaats, de verdachte is altijd onschuldig tot het
tegendeel is bewezen (art. 6 lid 2 EVRM, art. 14 lid 2 IVBP).
Het gematigd accusatoire karakter kan aan betere waarheidsvinding bijdragen, uit de
confrontatie van standpunten van de procespartijen kan de waarheid makkelijker boven
water komen dan in een zuiver inquisitoir proces waar de verdachte slechts object is van het
onderzoek. Het gevaar bestaat dat de overheid slechts zoekt naar wat de beschuldigde belast
mee is en geen oog heeft voor wat ten gunste van hem strekt.
Hoofddoel strafprocesrecht
Het regelen van de schakel tussen het strafbaar feit en de door de rechter op te leggen
strafrechtelijke sanctie. Het strafproces zelf heeft als hoofddoel de juiste toepassing van het
materiële strafrecht, opdat schuldigen worden gestraft (wetshandhaving) en onschuldigen
niet (rechtsbescherming)
Nevenfuncties strafprocesrecht
Speciale preventie: het voorkomen van herhaling, de straf moet voorkomen dat de dader
nog een keer in de fout gaat
Generale preventie: afschrikken van de samenleving, het afschrikkende effect door
bijvoorbeeld de straffen die worden gegeven of de dwangmiddelen die worden ingezet,
dit kan derden afschrikken.
Voorkomen van eigenrichting: overheid zorgt voor optreden tegen strafbaar gedrag.
Wanneer de overheid niet zou optreden, zouden burgers zelf optreden. Hierdoor ontstaat
maatschappelijke onrust en chaos.
Orde scheppen: maatschappelijke onrust wordt gekanaliseerd omdat de overheid
optreedt tegen strafbaar gedrag.
Genoegdoening slachtoffer: slachtoffer heeft een rol binnen het strafproces
(schadevergoeding en spreekrecht)
Het legaliteitsbeginsel (art. 1 Sv)
Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij (de wet in formele zin) wet voorzien, het
legaliteitsbeginsel bevordert rechtszekerheid en beschermd tegen willekeur van de overheid.
Het legaliteitsbeginsel heeft tevens een waarborgfunctie, alleen door de Staten-Generaal
mag het strafprocesrecht worden vastgesteld. Van een wet in formele zin mag daarbij
verwacht worden dat er zorgvuldige afwegingen plaatsvinden, waarbij de inbreuk op de
rechten en vrijheden van burgers worden meegewogen.
Artikel 1 Sv: ‘Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien’
Bevordert rechtseenheid (codificatiegedachte)
- In samenhang met artikel 107 Gw
Waarborgfunctie (voorkomen van willekeur/machtsmisbruik)
- Boodschap aan strafvorderlijke actoren: buiten de wet om mag niet aan strafvordering
worden gedaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Seny21. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,39. Je zit daarna nergens aan vast.
