HS 7: Cognitieve gedragstherapie
CGT een gestructureerde vorm van psychotherapie waarin mensen leren om anders tegen problematische situaties aan
te kijken & er anders mee om te gaan.
door het identificeren, evalueren en veranderen van hun disfunctionele gedachten en overtuigingen
Wordt gebruikt bij: Voor wie? 2 componenten van CGT
Depressieve Individu Cognitief
stoornissen,
Groepen Richt zich op de invloed van gedachten op gevoel en
angststoornissen, gedrag.
Koppels
persoonlijkheidsstoornissen, Gedragstherapeutisch
Gezinnen
eetstoornissen Verandering van gedrag
verslavingsproblematiek Gedrag bepaalt groot deel van hoe iemand zich voelt
Theoretisch kader
Gedragstherapie (behaviorisme)
Eysenck: gedragstherapie met de kennis dat ongewenst gedrag aangeleerd is. Maakt gebruik van:
Klassieke conditionering: na herhaling wordt stimulus geassocieerd met stimulus (en roept response op)
Extinctie: Uitdoven van klassiek geconditioneerde associaties door herhaaldelijk de stimulus aan te bieden zonder dat
het respons daarop volgt.
Operante conditionering: leren door de gevolgen van gedrag.
Of afleren (uitdoven) van gedrag door bestraffen.
De Cognitieve theorie
Na behaviorisme kwam de Cognitieve revolutie
Cognitieve benadering = gedachten spelen cruciale rol in het samenspel van cognitie, gedrag, fysiologie en
omgevingsfactoren dat samen leidt tot psychopathologie.
Cognitieve benadering kent 4 niveauʼs van cognitie:
Niveau van cognitie Inhoud
Fundamentele assumpties die iemand (vaak onbewust/impliciet) heeft over zichzelf, over de wereld en
Basisschemaʼs/Basisassumpties
over de toekomst. - “mensen zijn niet te vertrouwenˮ, “ik ben minderwaardigˮ.
Assumpties over oorzaak-gevolg/ als-dan-stellingen - “Als ik mijn mening geef, dan zullen andere
Conditionele assumpties
mensen boos wordenˮ.
Op het grensvlak van opvattingen en gedrag.Opvattingen over hoe je gevaren het beste voorkomt en
Strategische ideeën goede dingen kunt bereiken.
“Bij twijfel altijd controlerenˮ, “ruzie vermijden door in te stemmenˮ.
Meer bewuste gedachten; meer toegankelijke gedachten. “Er wordt hier wel eens ingebroken dus ik
Automatische gedachten kan beter nog een keer de deur controlerenˮ.Worden waarschijnlijk aangestuurd door de basis
schemas, via de tussenliggende niveaus
Psychopathologie HS7 tm 12 HS14 1
, Volgens Beck:
Bepaalde basisschemaʼs zijn hyperactief geworden en
de informatieverwerking gaan domineren.
Hierdoor ontstaan er vertekeningen in de interpretatie
van gebeurtenissen;
En wordt psychoproblematiek zoals depressie in stand
gehouden.
Hyperactieve basisschemaʼs domineren de informatieverwerking → vertekende interpretatie van gebeurtenis Confirmation
bias) → bevestiging van cognities en instandhouding problematiek.
Automatische gedachtes (samen met gevoel) niet direct de oorzaak van emotioneel onwelbevinden maar een product
van onderliggende schemaʼs
Samenspel van gebeurtenissen, gevoelens, gedachten en gedrag
Term 'cognitieve gedragstherapie' geïntroduceerd begin jaren negentig
Beide benaderingen versterken elkaar:
Anders reageren → verandering van gevoelens en gedachten
Verandering van gedachten → verandering van gevoelens en gedrag
Combinatie van 'anders leren denken' (cognitieve therapie) en 'anders leren doen' (gedragstherapie)
De 4 G's:
Gebeurtenissen
Gedachten
Gevoelens
Gedrag
Werking van CGT
Verandering op één gebied leidt tot verandering op
andere gebieden
Ruimte voor:
Cliëntvoorkeur (bijv. als cognitie verandering niet
lukt, dan over op gedragsverandering of medicatie)
Trial en error
Basisprincipes van CGT
Principes worden los ook bij andere therapievormen gebruikt, maar de combinatie van de principes maakt CGT tot wat
het is.
CGT beschouwt psychische problemen als extreme uitingen van normaal menselijk gedrag. Dit betekent dat iedereen
te maken kan krijgen met psychische klachten, en dat de theorieën en technieken van CGT breed toepasbaar zijn.
Psychopathologie HS7 tm 12 HS14 2
, Probleemgericht en gericht op het heden Kortdurend en afgebakend, met oog op
CGT richt zich op het hier en nu, met als doel de huidige terugvalpreventie:
klachten van de cliënt te verminderen. Er wordt minder De behandelduur van CGT is doorgaans kort, met 12 tot
aandacht besteed aan het verleden dan in sommige andere 20 sessies. Vanaf de start is er duidelijkheid over de
therapievormen. duur en einddatum van de therapie.
Samenwerking tussen cliënt en therapeut: Vanaf de eerste sessie is er aandacht voor het
Cliënt en therapeut werken samen als een team om voorkomen van terugval. Cliënten leren vaardigheden
verandering te bewerkstelligen en doel is om cliënt te om met stressvolle situaties om te gaan en om hun
leren eigen therapeut te zijn. copingsmechanismen te versterken.
De therapeut fungeert als gids en coach, terwijl de Actieve houding
cliënt de actieve rol inneemt in het leerproces. Zowel van de cliënt als de therapeut wordt een actieve
De therapeut leert de cliënt theorieën over het ontstaan inbreng verwacht.
en de instandhouding van hun klachten. De cliënt moet bereid zijn om te oefenen met nieuwe
De cliënt leert ook praktische technieken om negatieve vaardigheden en technieken, terwijl de therapeut
gedachten te herkennen en te veranderen, en om gemotiveerd moet zijn om de cliënt te begeleiden en te
gezonder gedrag te ontwikkelen. ondersteunen.
Coping cards = Belangrijke conclusies uit de therapie
worden genoteerd op kleine kaartjes (coping cards).
Cliënten kunnen deze kaartjes bekijken om geleerde
vaardigheden te consolideren en te herhalen.
Registratie = Cliënten worden gestimuleerd om hun
gedachten, gevoelens en gedrag te registreren in
dagboeken en formulieren. Dit helpt hen om patronen te
herkennen en te begrijpen en om de geleerde technieken
te automatiseren.
CGT-sessies hebben een vaste structuur:
Update: hoe voel je je? Hoe ging het de afgelopen Ondanks de vaste structuur, worden de accenten binnen
week? de therapie aangepast op o.a.:
a En een korte terugblik naar de vorige sessie: Hoe Stoornis
ging het toepassen van dit en dit, heb je nog Levensfase
aanvullingen of opmerkingen?
Culturele achtergrond
In samenspraak een agenda voor deze sessie
opstellen: wat gaan we allemaal bespreken. Ontwikkelings- en intellectuele niveau van cliënt
Huiswerk bespreken. Motivatie om te veranderen
Bespreken agenda punten, met toepassing van diverse Vermogen om samenwerkingsrelatie aan te gaan
therapeutische technieken. Eerdere ervaringen met therapie
Nieuwe agenda punten o.b.v. wat er besproken is
tijdens de sessie.
Samenvatting en feedback vanuit cliënt.
Diagnostiek
Doel van diagnostiek: Focusgebieden: Informatiebronnen:
Duidelijke probleemdefinitie Probleemgedrag Inventariserend gesprek
(klachtenanamnese)
Bepalen behandelaanpak Omstandigheden waarin dit
voorkomt Semi)gestructureerde interviews
Evalueren van behandeleffect
Cognities die hiermee Vragenlijsten en tests
samenhangen.
Gedragsregistratie
Psychopathologie HS7 tm 12 HS14 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julianoortje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,80. Je zit daarna nergens aan vast.
