100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Examenstof: Economie Havo: Jong & Oud, Vervoer, Verdienen & Uitgeven, Markt & Overheid, Europa €3,48
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Examenstof: Economie Havo: Jong & Oud, Vervoer, Verdienen & Uitgeven, Markt & Overheid, Europa

9 beoordelingen
 344 keer bekeken  16 keer verkocht

- Schoolexamencijfer: 8 - Eindexamencijfer: 7 Samenvatting examenstof economie 2018 Havo. Jong & Oud: h1 t/m h9. Vervoer: h2 t/m h6. Markt & Overheid: h1 t/m h6 Verdienen & Uitgeven: h1 t/m h4 Europa: h1 t/m h5 Samenvatting bevat veel afbeeldingen die de stof makkelijker te begrijpen make...

[Meer zien]

Voorbeeld 10 van de 52  pagina's

  • 26 oktober 2018
  • 52
  • 2017/2018
  • Samenvatting
  • Middelbare school
  • HAVO
  • Economie
  • 5
Alle documenten voor dit vak (1270)

9  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: marit1604 • 1 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: elinedejong3 • 2 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: nbecx • 3 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: thessavanderveen • 4 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: yourihartgers • 4 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: rometyreiziger • 4 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: lilybeckers • 5 jaar geleden

Bekijk meer beoordelingen  
avatar-seller
dems00
J&O Hoofdstuk 1.
Meeliftersgedragg
Ontstaat wanneer iemand (gratss an profteren van de aan oop/inspanning van een ander.

Gevagngenendilemmag
Een situate be end uit de speltheorie waarbij twee partjen voor de eus staan samen te wer en of niet,
waarbij samenwer en meer oplevert dan niet samenwer en.
 Dominagnte stragtegie
De strategie die wordt ge ozen, ongeacht de strategie van de ander.
 De dominante strategie is suboptmaal.
 Oplossen (beste resultaat berei ens = Bindende afspraa .

J&O Hoofdstuk 2.
Consumeren
Het uitgeven van geld voor eigen behoefen.

Spagren
Het niet consumeren van een deel van het in omen. Als je spaart, stel je consumpte uit, je verplaatst de
besteding naar de toe omst.

Lenen
Je oopt eerst en verwacht later in omen te ontvangen om de lening af te lossen.
 Haalt consumpte naar voren.

Stroomgrootheid
Meet je tjdens een periode (een maand, een jaars
 In omen, omzet, loon osten, uitgaven, hypothee rente, opbrengsten, osten.
 Resultatenre ening.

Voorragagdgrootheden
Meet je op één moment.
 Spaargeld, vermogen, schuld.

I an zeggen dat mijn schuld nu 5000 euro is. Maar als i zeg dat mijn in omen 5000 euro is, moet i er wel bij
zeggen of het per maand, per jaar of over een andere periode is.


Ruilen over tid – Sparen – lenen –
Spagren is het niet consumeren van in omen of het uitstellen van consumpte.
 Over het spaargeld rijg je rente.
 In feite verplaats je consumpte naar de toe omst.

Bij lenen wordt het consumeren naar voren gehaald.
 Het oopmoment ligt voor het moment dat je in omen ontvangt.
 Bij lenen moet je rente betalen.

Maar niet alleen de hoogte van de rente speelt een rol bij het ruilen over tjd. Oo prijsstjgingen en verwachte
prijsstjgingen hebben invloed op de afweging tussen besteden en sparen.

Inkomen
De hoogte van de inderbijslag is niet in omensafan elij .
Een in omensafan elij e bijdrage van de overheid voor de inderopvang wer t nivellerend.




1

,J&O Hoofdstuk 3.
Primagire inkomens
In omens (loon, rente, huur, pacht en winsts die verdiend worden in het producteproces.
 Rente/huur = Kapitaal.
 loon = Arbeid (wer nemerss.
 Pagcht = Natuur (verhuren van gronds.
 Winst = Ondernemerschap (wer gevers.

Inkomstenbelagstng
1. Brutoloon per jaar (13 maandens
2. Afre posten
Pensioenpremies, rente over een hypothecaire lening, reis osten, gifen aan goede doelen.

3. Belastbaar in omen = stap 1 – stap 2

4. Bere en in omensbelastng (brutos via het schijventarief.
5. Heffings ortngen

6. Bere en neto in omensbelastng = stap 4 – stap 5

7. Bere en de reeds betaalde loonheffing
8. Bere en het bij te betalen of terug te ontvangen bedrag

Loonhefng
 Betaal je over je loon.
 Bestaat uit loonbelastng en premie vol sverze eringen.

Door de heffings ortngen hoeven lage in omens geen loonheffing te betalen.
!! DEZE KORTING PAS OP HET ALLERLAATSTE ER AF HALEN!!

Alle belastngschijven worden naar beneden afgerond op hele euro's.

Progressief belagstngstelsel
Hogere in omens betalen gemiddeld een hoger belastngpercentage dan lagere in omens.
 Gebagseerd op dragaggkragcht: hogere in omens procentueel gezien meer belastng moeten afdragen
dan lagere in omens.
 In omensverschillen worden relatef leiner  Nivellering van in omens.

Gemiddelde hefngsdruk/Gemiddelde hefngstagrief: Loonheffing als percentage van het brutoloon.

Loonheffing
Gemiddelde heffingsdruk= x 100 %
Brutoloon

Magrginagle tagrief
Het percentage dat iemand over zijn laatst verdiende euro, dus over de top van zijn in omen, betaalt.

Proportoneel belagstngstelsel
Het heffingspercentage blijf constant. Iedereen betaalt bijv. 30% belastng.
 De in omensverhoudingen blijven dan gelij .

Degressief belagstngstelsel
Bij een stjging van het in omen, het heffingspercentage lager wordt.
 Denivelleren de in omensverdeling.
 Het belastngtarief in schijf 1 is het hoogst en in 4 het laagst.


2

,J&O Hoofdstuk 4.
Kwintel = 20%
decielen = 10%
Percentel = 1%

De Lorenzcurve wordt gebrui t om in omensverschillen te laten zien.
 Nivellering
Als de in omensverschillen in verhouding leiner worden.
 In omensverdeling minder scheef of gelij er.

 Denivellering
Als de in omensverschillen in verhouding groter worden.
 De Lorenzcurve rijg bij denivelleren juist een ‘di ere bui ’.

Dragaggkragchtbeginsel  Speelt solidariteit een rol: ‘de ster ste schouders dragen de zwaarste lasten’.
Profitbeginsel  Gebrui er betaalt voor een geleverde dienst. Iedereen betaalt hetzelfde.
Primagire inkomens zijn alle bij het producteproces verdiende bruto in omens, zoals loon, pacht, huur, rente
en winst.

Het primaire in omen wordt door de overheid herverdeeld.

Secundagir inkomen = primair in omen – ingehouden belastngen en sociale premies + uit eringen.
Het secundaire in omen is het neto besteedbaar in omen.

J&O Hoofdstuk 5.
Toegevoegde wagagrde (Productewaardes
De waarde die een bedrijf toevoegt aan de inge ochte grond- en hulpstofen. Dit omt dus overeen met de
waarde van wat het bedrijf zelf produceert.
 De som van de beloningen van de productefactoren
(= loon + huur + pacht + rente + winsts.

De resultagtenrekening
De resultatenre ening is een overzicht van de opbrengsten (omzets en de osten in een bepaalde
periode (vaa één jaars.

Kosten Resultagtenrekening 2010 Opbrengsten
in oopwaarde omzet 560.000 Omzet 910.000
Rente osten 32.000
Huur osten 32.000
Loon osten 150.000
Energie osten 21.000
Winstsaldo 105.000
Totagagl 910.000 Totagagl 910.000

De toegevoegde wagagrde
Omzet - de in oopwaarde van de omzet/grondstofen
Let op! Energiekosten horen bij de inkoopwagagrde vagn de omzet

In bovenstaand voorbeeld is dat
€ 910.000 – € 560.000 – € 21.000 = € 329.000.




3

,J&O Hoofdstuk 6.
Pagrtculiere verzekeringen
Overeen omst tussen een verze eraar en een verze erde waarbij de verze erde een bedrag betaalt aan de
verze eraar die in ruil hiervoor de garante geef dat in geval van schade de verze erde deze schade vergoed
rijgt.
 Beslis je zelf of je een verze ering wilt afsluiten en voor wel bedrag.
 Verze eren voor diefstal, brand, schade aan auto of inboedel, etc.

Sociagle verzekeringen
Een door de overheid verplicht gestelde verze ering tegen in omensverlies door wer loosheid, overlijden,
ouderdom en zie te. Oo tegen hoge osten door zie te en inderen. De overheid regelt de hoogte van de
premie en de verze eringsvoorwaarden.
 Gebaseerd op solidariteit: de premie die betaald moet worden is in omensafan elij
(draag rachtbeginsels.
 De rij e omt op voor de arme, de gezonde voor de zie e, de wer ende voor de wer loze.
 Niemand an uitgesloten worden, iedereen wordt geaccepteerd.

Sociale verze eringen onderscheiden we in:
 Werknemersverzekeringen: Alleen verplicht voor mensen in loondienst
Uit ering 70-75% van laatst verdiende loon.
 WW, ZW, WIA (Wet wer en in omen naar arbeidsvermogens.

 Volksverzekeringen: Vol sverze eringen zijn verplicht voor alle mensen die in Nederland wonen. De
uit ering is meestal een vast bedrag.
 AOW, Wlz (Wet langdurige zorgs, Anw (Algemene Nabestaandenwets, AKW (Algemene
Kinderbijslagwets

Zorgverzekeringswet
Is een partculiere verze ering, maar heef veel enmer en van een sociale verze ering. Iedereen is verplicht
om de basisverze ering af te sluiten waarvan de premie deels in omensafan elij is. De basisverze ering
vergoedt de osten voor huisarts, medicijnen en specialistsche hulp.

Risicoselecte: Het selecteren van verze erden op grond van mogelij e risicofactoren, is in de
Zorgverze eringswet niet toegestaan.
 De wet voorziet in een acceptateplicht. Dat bete ent dat zorgverze eraars wetelij verplicht zijn
om u te accepteren.

Mensen met een laag in omen rijgen van de overheid een zorgtoeslag als bijdrage in de premie.
 Door de zorgtoeslag is het zie te ostenstelsel gebaseerd op solidariteit omdat de zorgtoeslag
door de overheid wordt betaald uit de algemene middelen.

Naast de basisverze ering unnen mensen een aanvullende verze ering afsluiten (tandartss. De aanvullende
verze eringen zijn partculiere verze eringen en vrijwillig.
 Klanten met een te groot risico unnen bij aanvullende verze eringen geweigerd worden.

Sociagle voorzieningen
Sociale voorzieningen zijn er voor mensen die geen uit ering unnen rijgen van een wer nemersverze ering of
een vol sverze ering, maar wel fnancieel ondersteund moeten worden.
 De overheid betaalt de sociale voorzieningen uit de belastngopbrengst.
 De belangrij ste sociale voorziening is de Wet wer en bijstand (WBBs.
 De hoogte van een bijstandsuit ering is het sociaal minimum.

Verzekeren
De hoogte van de verze eringspremie hangt af van het risico dat de verze eraar loopt en van de hoogte van het
bedrag dat uitge eerd moet worden.

4

,Goede risico’s = mensen die weinig osten veroorza en.
Slechte risico’s = mensen die veel osten veroorza en.

Ongeliike of agsymmetrische informagte
= De ene partj beschi t over meer informate dan de andere partj.
Bij het afsluiten van een verze ering weet de verze erde meer over de ans op risico dat hij loopt dan de
verze eringsmaatschappij.
 Oplossing: officicle ver laring

Averechts selecte
= Goede risico’s gaan zich niet verze eren waardoor de verze eringsmaatschappij met de slechte risico’s blijf
ziten. Daardoor omt de verze eringsmaatschappij met veel claims te ziten. Dit leidt tot een verhoging van de
premie waardoor de laatste goede risico’s zich oo terugtre en.
 Oplossing: collecteve dwang, Bonus-malusregeling, premiediferentate (betalen goede risico’s
minder dan slechte risico’ss.

Van moreel wagngedragg is spra e als iemand meer risico’s neemt omdat hij verze erd is.
 Oplossing: eigen risico (de schade die niet verhaalbaar is op de verze erings.

Omslaggstelsel
Ontvangen (sociales premies in een jaar worden gebrui t om de uit eringen in dat jaar te betalen.
 Wer ende betalen deze premie.
 AOW.

Kagpitagagldekkingsstelsel
Een stelsel waarbij de uit ering betaald wordt uit belegde premies die door de verze erde zélf gespaard zijn 
Uit individuele premiebetaling wordt vermogen gevormd voor de fnanciering van uit eringen in de toe omst.
 Voorbeeld: pensioen, levensverze eringen en uitvaartverze eringen.
 Er is hierbij weer spra e van ruilen over de tjd (men spaart voor laters.


J&O Hoofdstuk 7.
Nominagagl inkomen
Het bedrag dat je in euro’s verdient.

Reëel inkomen (= koopkragcht)
De hoeveelheid goederen die je met je in omen unt open.
 De oop racht van je in omen is afan elij van de hoogte van het in omen en
de inflatie (=prijsstjgings.

indexcijfer van het nominaal inkomen(NIC)
Indexciifer reële inkomen (RIC) = x 100%
prijsindexcijfer ( PIC)

Is er spra e van infate dan daalt de oop racht van het geld: er is spra e van geldontwagagrding.

Nominagle rente
Rentepercentage dat de ban geef of vraagt voor sparen of lenen.

Reële rente
De nominale rente gecorrigeerd voor infate.




5

,J&O Hoofdstuk 8.
AOW
De AOW wordt gefnancierd volgens het omslagstelsel.
Dat bete ent dat het aantal AOW’ers × uit ering = in omensverdieners × premie.

Pagrtcipagtegragagd
De beroepsbevol ing (iedereen die zich aanbiedt op de arbeidsmar t, dus wer enden + wer elozens als
percentage van de potentcle beroepsbevol ing (alle mensen tot 15 e – 67 jaars.

beroepsbevolking
participatiegraad= x 100 %
potentiële beroepsbevolking

Het verschil tussen de beroepsbevol ing en de potentcle beroepsbevol ing zijn de studenten,
arbeidsongeschi te en huisvrouwen/mannen.

Bedriifspensioen
Een bedrijfspensioen geef een aanvulling op de AOW-uit ering. De premiegelden (= maandelij se afdracht van
de wer nemerss worden belegd in aandelen, obligates en onroerend goed ( apitaalde ingsstelsels. Daarbij
moeten ze leten op de risico’s.
Het beleggen in aandelen heef meer risico’s dan het beleggen in obligates. Oo dit is weer een voorbeeld van
ruilen over de tjd!

Aagndelen
Aandelen zijn eigendomsbewijzen in een onderneming. Winstuit eringen en oersveranderingen bepalen het
rendement van een aandeel. Het risico bij aandelen is dat het rendement (de opbrengsts onze er is en dat bij
faillissement de hele waarde van het aandeel of een groot deel daarvan verdwijnt.

Obligagtes
Obligates zijn schuldbe entenissen van bedrijven en/of overheid met een vaste rente en een vaste looptjd.

De p/ag-ragto: hoeveel personen één arbeidsjaar delen.
 Beeld van de mate waarin binnen een land in deeltjd gewer t wordt.
 Wer gelegenheid in personen: aantal wer enden.
 Wer gelegenheid in arbeidsjaren wordt het totale aantal uren dat geproduceerd wordt omgere end
naar volledige banen.

Werkgelegenheid ∈ p ersonen
p/a−Ratio=
Werkgelegenheid ∈a rbeidsjaren

Biivoorbeeld
Wer gelegenheid In een land wer en in totaal 2,5 mln. personen.
in personen
Wer gelegenheid In totaal wer en deze personen 3,6 mld. uren per jaar
in agrbeidsiagren Een volledige baan is een wer wee 1800 uur per jaar.
Dat wil zeggen dat er dus 2 mln. arbeidsjaren wer verricht worden.
p/ag-ragto

Dat wil zeggen dat gemiddeld 1,25 personen 1 volle baan delen.

Hoe meer er in een land deeltjd gewer t wordt, hoe hoger de p/a-rato zal zijn.
Deeltjdwer wordt vaa in verband gebracht met de mate waarin vrouwen deelnemen in het producteproces.




6

,Wagagrdevagst
Als uit eringen met hetzelfde percentage stjgen als het inflatiepercentage.

Welvagagrtsvagst
Als uit eringen met hetzelfde percentage stjgen als de gemiddelde stijging van de cao-lonen.

i/ag-ragto
De i/a-rato geef de verhouding weer tussen het aantal uit eringsgerechtgden (inactevens en diegenen die de
uit ering moeten betalen, de wer enden (actevens.

aantal inactieven
i/a−Ratio=
aantal a ctieven

Door het aantal inacteven te delen door het aantal acteven, re enen we uit voor hoeveel
uit eringsgerechtgden één wer ende premie moet betalen.
 Een i/a-rato van 0,4 bete ent dat el e wer ende 0,4 (40%s van één uit ering moet betalen.
 Een i/a-rato van 1,5 bete ent dat el e wer ende 1,5 uit ering moet betalen.

Wanneer er per wer ende steeds meer inacteven omen, moet el e wer nemer steeds meer premie betalen.
Dat an uiteindelij onbetaalbaar worden. Om deze verhouding tussen betalers en ontvangers te bestuderen
gebrui en we de i/a-rato.

Als men dit probleem vooraf ziet aan omen is het verstandig om een soort spaarpot te crecren, zodat op het
moment dat de i/a-rato erg onvoordelig is een deel van de benodigde gelden uit het spaarpotje unnen omen
en niet hoeven te worden betaald door de wer enden. Op die manier an dan een deel van de uit ering
gefnancierd worden via het apitaalde ingsstelsel.

J&O Hoofdstuk 9.
Ruil in nagturag
Er geen geld gebrui t wordt bij het handelen, maar goederen (of dienstens voor andere goederen of diensten
gebrui t.

Verzorgingsstagagt
Een land waarbij de overheid iedereen een aanvaardbaar bestaansminimum garandeert.

Overdragchten
Geld dat wer enden afdragen en de overheid vervolgens gebrui t om sociale uit eringen en sociale
voorzieningen te betalen.

Netto betagler
Iemand die meer betaalt via belastng of sociale premies dan dat hij ontvangt aan zorg, onderwijs en uit ering.

Netto ontvagnger
Iemand die meer aan zorg, onderwijs en uit ering ontvangt dan dat hij daarvoor betaalt via belastng en sociale
premies.

Duurzagme producte
Producte die niet ten oste gaat van de welvaart of productemogelij heden van toe omstge generates. Die
productewijze schaadt het milieu niet en put de grondstofen niet uit.




7

,VV Hoofdstuk 2.
TO= P x Q
= Totale opbrengst= prijs x afzet (omzets
- Afzet = hoeveelheid (ver ochtes producten

TK= TVK + TCK
= Totale osten= totale variabele osten + totale constante osten
- Constante kosten:
osten die niet samenhangen met de geproduceerde hoeveelheid.
 Huur pand/maandelij se rente osten/loon osten vast dienstverband.
- Variabele kosten:
Kosten die wel samenhangen met de geproduceerde hoeveelheid.
 Machines ma en producten/loon osten.

TW= TO – TK
= Winst = totale opbrengst – de totale osten.

Brea evenpunt (BEPs
= TO = TK
- Brea evenpunt: Quite spelen, er is geen winst en geen verlies.

totale constante kosten
Gemiddelde constante osten (GCKs =
q (hoeveelheid )

totale variabel e kosten
Gemiddelde variabele osten (GVKs =
q( hoeveelheid)

afzet of omzet onderneming
Marktaandeel x 100%
afzet of omzet van de totale markt

VV Hoofdstuk 3.
Risico-agvers gedragg.
Een he el hebben aan onverwachte nadelige gebeurtenissen.
 Omdat je geen risico wilt lopen, ga je je verze eren.

De vraag naar verze eringen is afan elij van:
 Hoogte risico-aversie consument.
 Hoogte van de premie (Afan elij van ans dat schade oploopt en de prijs van het verze erde
objects.
 In omen van de consument.

Als er een ans is van 1 op 20 in één jaar dat je fets gestolen wordt en de gemiddelde dagwaarde van een fets
is € 600 dan bedraagt de premie 1/20 × € 600 = € 30.
 Dit nog afgezien van de andere osten van de verze eringsmaatschappij (administrate osten,
overhead osten, winstopslags.

Moreel wagngedragg/Moragl hagzagrd
Het gevaar dat mensen of instellingen zich achteloos en onverantwoordelij gaan gedragen, als ze zelf niet
opdraaien voor de osten.

Stel dat als gevolg van moreel wangedrag het risico dat fets gestolen wordt stjgt van 1 op 20 fetsen naar 1 op


8

,10 fetsen. Dat bete ent dan een verdubbeling van de premie van € 30 naar € 60.

Voor de fetser die wel over een degelij fetsslot beschi t en zijn fets altjd afsluit an de verhoging van de
premie een reden zijn om zich niet meer te verze eren. De ans dat een fets met een degelij fetsslot gestolen
wordt is immers 1 op 40.
Bij een dagwaarde van de fets van € 600 zou dat op een premie uit omen van 1/40 x € 600 = € 15.

Goede en slechte risico’s
We zien hier dat de goede risico’s opdraaien voor de slechte risico’s. Als de goede risico’s massaal besluiten de
verze ering op te zeggen, blijven alleen de slechte risico’s over en zal de premie drastsch stjgen.
Er is hier spra e van agverechtse selecte: Goede risico’s gaan zich niet verze eren waardoor de
verze eringsmaatschappij met de slechte risico’s blijf ziten. Daardoor omt de verze eringsmaatschappij met
veel claims te ziten. Dit leidt tot een verhoging van de premie waardoor de laatste goede risico’s zich oo
terugtre en.

Averechtse selecte en moreel wagngedragg voorkomen
Averechtse selecte un je voor omen door:
 Iedereen te verplichten zich te verze eren: collecteve dwang.
 Premiediferentate in te voeren: slechte risico’s betalen dan meer premie dan goede risico’s.
 Afan elij van de woonplaats betaal je een hogere of lagere premie.
 Bonus-malusregeling: je rijgt een ortng op te betalen premie naarmate je meer jaren rijdt zonder
een schade bij de verze ering te claimen.

Moreel wangedrag voor omen door:
 Het instellen van een eigen risico (bijvoorbeeld bij de zorgverze eraars € 165 per persoon per jaars en
door het maximeren van de uit ering (maximale uit ering van een reisverze eraar bij verlies van
bagage is € 1.250s.

Premiediferentagte
Premiediferentate is niet altjd mogelij of wenselij .
Daarbij is spra e van agsymmetrische informagte: de verze eraar weet niet op voorhand of jij wel of geen goed
risico bent.

Zorgverze eraar heef een acceptateplicht.

Om een goede inschatng te unnen ma en van het risico moeten verze eringen extra informate verzamelen.
Het verzamelen van extra informate ost extra tjd en moeite. Hierdoor stjgen de tragnsagctekosten: de osten
die gemaa t worden om een overeen omst te realiseren.

VV Hoofdstuk 4.
Substtutegoederen
Als het ene product het andere product an vervangen. Het zijn vervangende of alternateve goederen.
Voorbeelden zijn: aardappelen en rijst, fets en scooter, offie en thee.

Complementagire goederen
Goederen die el aar aanvullen. Het ene goed an niet of nauwelij s zonder het andere.
Een Blueray-speler en een blueray-disc, shag en vloeitjes, een scooter en benzine.

Het consumentensurplus
Het verschil tussen de betalingsbereidheid van een consument en de wer elij te betalen prijs.
 Het consumentensurplus is het welvaartsvoordeel van de consumenten.

De vragaggfunctee Negagtef verbagnd
Prijs van een goed stjgt, de gevraagde hoeveelheid daalt en andersom.
P↑ = Qv↓ en P↓= Qv↑


9

,  De vraagfuncte is een lineaire functe: Qv = −XP + Y
 Het min-te en geef het negateve verband weer, dus een hogere P geef een lagere Qv.
 Richtngscocfficicnt negatef = vraaglijn een dalende lijn!


Verschuiving over of lagngs de vragaggliin
Als de prijs van een product verandert, verandert de vraaglijn zelf niet. Bij een hogere prijs rijg je gewoon een
ander punt op de vraaglijn, want bij die hogere prijs hoort een leinere gevraagde hoeveelheid en andersom.
Verschuivingen over of langs de vraaglijn treden aglleen op als de fagctor priis wijzigt.

Ceteris-pagribusvoorwagagrde
Het negateve verband tussen prijs en gevraagde hoeveelheid geldt echter alleen als alle andere factoren die
van invloed zijn op de prijs (in omen, prijzen van andere producten enzovoorts niet veranderen. Dat is de
ceteris-paribusvoorwaarde: de overige omstandigheden gelij blijvend.

Verschuiving vagn de vragaggliin
De vraaglijn zélf verschuif zodra één van de andere factoren verandert.

Redenen voor het verschuiven van de vraaglijn zijn:
 Het aantal vragers verandert.
 De prijzen van andere producten veranderen(substtutegoeds.
 Het in omen van de consumenten verandert.
 De behoefen en voor euren van de consumenten veranderen (mode
en trendss.

De vraaglijn verschuif naar links als:
 Het aantal vragers minder wordt.
 De prijzen van andere producten lager worden.
 Het in omen van de consumenten minder wordt.
 De behoefen en voor euren van de consumenten veranderen ten
nadele van het product.

De vraaglijn verschuif naar rechts als:
 Het aantal vragers meer wordt.
 De prijzen van andere producten hoger worden.
 Het in omen van de consumenten meer wordt.
 De behoefen en voor euren van de consumenten veranderen ten
voordele van het product.

Het agagnbod
Net zo goed als iedere consument zijn eigen betalingsbereidheid heef, heef
oo iedere producent zijn eigen aanbiedingsbereidheid. Dat heef alles te
ma en met de ostenstructuur van de producent. Een producent betreedt de
mar t pas als hij boven zijn Brea Even Punt omt, anders legt hij er op toe.

De agagnbodfunctee Positef verbagnd
Als de prijs van een goed stjgt, stjgt de aangeboden hoeveelheid en andersom.
P↑ = Qag↑ en P↓= Qv↓
 Het producentensurplus is het welvaartsvoordeel voor de producent.
 De aanbodfuncte is een lineaire functe: Qa = +XP +/− Y
 Het plus-te en geef het positeve verband weer, dus een hogere P geef een hogere Qa.
 Richtngscocfficicnt positef = vraaglijn een stjgende lijn!




10

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dems00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 51662 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,48  16x  verkocht
  • (9)
In winkelwagen
Toegevoegd