Toetsdoelen Sociale psychologie/ Wederzijdse beïnvloeding van opleiding Toegepaste psychologie.
Jaar: 2018.
Van de hoofdstukken: H3,4,5,6,7,8,9.
1. legt uit wat het verschil is tussen automatsch en gecontroleerd denken:
- Automatsch denken: Denken dat onbewust, onopzeteelik, onwleeekeurlg proces dat geen
lnspannlng kost. (op basls van ervarlng en kennls). gebeurd door mlddee van schema’s dlt heet
prlmlng: Het proces waarbli recente ervarlngen de toegankeelikheld van een schema, kenmerk of
concept verhogen.
- Gecontroleerd denken: Denken dat bewust, opzeteelik en ult vrlie wle peaatsvlndt en dat lnspannlng
verelst. Wanneer we onze gedachten controeeren kan dlt een aantae redenen hebben. Aeeereerst kan
het zo zlin dat we proberen dlngen dle ln het vereeden gebeurden, enlgszlns te veranderen. Ook kan
het zo zlin dat we proberen te vermliden dat we aan lets denken, wat we elever wleeen vergeten. Een
derde functe van gecontroeeerd denken ls het checken van onze gedachten. We hebben de nelglng
om onze elgen gedachten heee erg te vertrouwen. We zlin te verzekerd van onze elgen lngevlngen.
2. noemt voorbeelden van automatsch en gecontroleerd denken;
Automatsch denken vs. Gecontroeeerd denken
Tegen felteelik denken: wat aes (ben ie belier op het moment dat ie een dlkke 4 hebt of een 5,4. Je
gaat dan denken: aes lk dle eaatste vraag nlet had aangepast dan had lk het wee gehaaed. Daarom heb
ie elever een 4 en ga ie er aeeereel verkearlngen er aan vasteeggen en wat als… (aes lemand bliv
zeefmoord peeegt en ie denkt wat aes…lk dlt gedaan dan zou.. enz.)
Gedachteonderdrukklng 2 vormen:
- Whlte bear pehonomenon (Wegner) (stee ie vrlend maakt het ult, ie voeet ie rot gedachten
ga ie onderdrukken, wlet aeeeen aan eeuke dlngen denken kost veee energle en moelte
komt harder terug dle onderdrukte gevoeeens.
1. Monitoringsproces zorgt voor afleldlng en ls een onderdrukklngsproces. Aes het dan even nlet
goed onderdrukt kan worden komt het harder aan/ naar boven.
2. Operatngproces dlt ls de lnspannlng verelsende, bewuste poglng om iezeef af te eelden door op
zoek te gaan naar lets anders om aan te denken.
3. legt uit wat de beoordelingsheuristeken zijn en kan voorbeelden herkennen;
Beschikbaarheidsheuristek: Mentaee aanname waarbli mensen een oordeee baseren op het gemak
waarmee ze zlch lets voor de geest kunnen haeen.
Beoordelingsheuristek: De sneeweg tot beselssen. Heurlsteken behaeve dlngen snee kunnen
lnschaten ook snee kunnen beoordeeen en beselsslngen maken. (hoe meer hoe beter ls zo’n regee)
Representatviteitsheuristek: We maken een lnschatng van hoe representatef lemand ls maar we
nemen nlet mee hoe vaak lets voorkomt… hlerdoor kan een foute beselsslng makkeelik gemaakt
worden. (Boer komt vaker voor dat schrliver van wlskundeboeken)
Anker- en correcteheuristek: Is het percentage Afrlkaanse eanden ln de Verenlgde Nates meer of
mlnder dan 65%? (dle 65% zle ie aes een anker, een vast punt, vast wleeekeurlg aantae). De kans ls
,groter dat ie een keelner aantae gokt. Een anker moet ln lndlcate geven van waar ie aan moet
denken.
- Selffulfilling prophecy (zichzelw waarmakende voorspellingm: werkt als volgt:
1. Mensen hebben een verwachtng over hoe lemand anders ls.
2. Verwachtng belnveoedt de manler waarop ze tegenover dlegene gedragen, waardoor
3. Dlegene zlch conslstent met de verwachtng gaat gedragen, zodat de verwachtng ultkomt.
4. beschrijft wat het vakgebied Sociale psychologie inhoudt;
- Sociale psychologie: ls de wetenschappeelike studle naar hoe (menseelike) gedachten, gevoeeens en
gedraglngen worden beïnveoed door werkeelike of lngebeeede anderen (Aeeport, 1985).
- Sociale cognite: Hoe mensen denken over zlchzeef en de soclaee wereed, speclfeker: hoe mensen
soclaee lnformate seeecteren, lnterpreteren, herlnneren en gebrulken om oordeeen te vormen en
beselsslngen te nemen.
5. herkent sociaalpsychologische wactoren in een praktjkprobleem.
- Wat ls het probeeem?
- Wat wle ie veranderen?
Gedrag handeelngsperspectef
Attitude menlng, oplnle, gedachten.
Eindvariabele week gedrag, attude op efect ls het beeangrlikste om te veranderen ln deze
sltuate.
Factoren die invloed hebben op eindvariabelen:
- Soclaae psychoeoglsche factoren
- automatsche pleoot
- stereotyperlng
Keerzijde: automatsche schema’s toepassen dle nlet nauwkeurlg zlin.
Priming: proces waarbli recente ervarlngen de toegankeelikheld van een schema, kenmerken of
concept verhogen.
Permanente toegankeelikheld door eerdere ervarlngen
Tlideelike toegankeelikheld door een doee
Tlideelike toegankeelikheld door een recente ervarlng
- Perseverate efect: bevlndlng aes opvatngen van mensen over zlchzeef en de soclaee wereed
aanhouden, ondanks bewlizen van het tegendeee.
- Pygmaelonefect: een poslteve seefuefeelng prophecy: aes er poslteve verwachtngen zlin van
mensen gaan ze beter presteren.
- Gedachtenonderdrukklng: Whlte bear phenomenon (Wegner) 2 processen
1. Monltorlngproces
2. Operatngsproces
(zle eerder voor ulteeg monltorlngsproces en operatngsproces)
6. Legt uit hoe sociaalpsychologische wactoren gedrag beïnvloeden.
- Toegankelijkheid: mate waarln schema’s en concepten zlch op de voorgrond van ons bewustzlin
bevlnden waardoor he waarschlineliker ls dat we ze gebrulken bli onze oordeeen over de soclaee
wereed. beïnveoed de manler waarop ie mensen ln hokies peaatst.
, - Priming: recente gebeurtenlssen beïnveoeden de manler waarop ie mensen ln hokies peaatst.
1. Herkent en kan een voorbeeld geven van de belangrijkste vorm van non-verbale communicatee
de gezichtsuitdrukking;
Non verbaee communlcate: ommunlcate non- verbaae. Dus met gebaren,
gezlchtsultdrukklngen enz. Beeangrlik:
- Prof. D. Wlgboedus ls beeangrlik hlerln
- Unlversltelt van Nedereand
Beeangrlike begrlppen (van Prof. D. Wlgboedus):
Non verbale communicate: Manler waarop mensen opzeteelik of onopzeteelik communlceren
zonder woorden voorbeeeden: Gebaren, Geeaatsultdrukklngen, Aanraklng, elchaamsultng.
Coderen: aeee mensen drukken emotes op dezeefde manler ult: Ultdrukken of voortbrengen van non-
verbaae gedrag voorbeeeden: gelmeachen, op rug keoppen.
Decoderen: Aeee mensen kunnen op dezeefde wlize emotes lnterpreteren lnterpreteren van de
betekenls van non- verbaae gedrag van andere mensen voorbeeeden: conceusle keopie op rug aes
teken van mlnachtng.
2. Noemt voorbeelden van de verschillen in non-verbale communicate door de invloed van
cultuur;
Maniwestateregels: cuetureee bepaaede regees over weeke emotoneee ultdrukklngen gepast zlin om te
eaten zlen. utureee bepaaede regees over weeke non- verbaee gedraglngen gepast zlin om te eaten zlen
(zoaes blivoorbeeed hand schudden ls nlet overae gepast)
Emblemen: gebaren dle eenduldlg en makkeelik te begrlipen zlin. Eeke cuetuur heef zlin elgen
embeemen. Non- verbaee gebaren met een duldeelik ongeschreven defnlte blnnen een bepaaede
cuetuur meestae rechtstreeks verbaae.
Vermenging van affect: Ene deee van gezlcht drukt een emote ult, terwlie andere deee van gezlcht
een andere emote ultdrukt.
3. Legt uit hoe de impliciete persoonlijkheidstheorie toegepast wordt in het dagelijks leven;
Impliciete persoonlijkheidstheorieën: Schema dat mensen gebrulken om verschleeende
persooneliksheldstrekken te groeperen. (Blivoorbeeed: aes lemand glerlg ls zou dle gene ook wee
gemeen zlin/ geen pretg persoon. Aan wat ie zlet bli lemand koppee ie geelik
persoonelikheldskenmerken of denk ie dlegene te kennen (onbewust)).
- Haeo- efect Het Haeo-efect treedt op wanneer mensen naar aaneeldlng van een
waargenomen elgenschap of kwaeltelt, er vanult gaan dat ook andere elgenschappen of
kwaeltelten aanwezlg zueeen zlin. Het wordt ook een poslteve cognlteve blas genoemd,
omdat men lemand posltef beoordeeed op basls van een/enkeee elgenschap(pen) of
waarnemlng(en).
