Inleiding Bestuur- en Organisatiewetenschappen deel 2
Let op, aan het eind van het document staan alle basisassumpties van de frames op een rijtje. Ook de
verschillende frames met betrekking op het (video)college over Rudy Stoink staan aan het eind van het artikel.
Hoorcollege 7 – introductie – 10-10-2018
Organisatie – een doelgerichte samenbundeling van kennis, vaardigheden en krachten tussen die of meer
personen die primair middelen en activiteiten aanwendt om te voorzien in de behoefte aan producenten of
diensten in haar omgeving.
• Minimaal drie personen
• Samenbundeling van kennis, vaardigheden en krachten
• Iets doen; middelen aanwenden, activiteiten
• Voor anderen; omgeving heeft behoeften
• Gericht op een gezamenlijke doelstelling; doelen en strategie
Organisaties zijn complex, verassend, verhullend en ambigue (dubbelzinnig).
Organiseren – managen van organisaties
• Wetenschap versus kunst, in hoeverre is organiseren een vak? Wat je nodig hebt om te organiseren:
o Multidisciplinaire toolkit; concepten, modellen, inzichten
o Framing; perspectief en focus
o Competenties; reframen en omgaan met interdisciplinariteit
• Objectief versus gevoel, hoe kun je organiseren leren?
o Observeren – wat zie ik precies
o Meervoudig kijken – wat voegen nieuwe perspectieven toe
o Reflecteren – klopt het wat ik zie
o Preciezer analyseren – hoe werkt het precies
o Kiezen en doen – hoe moet ik kijken en hoe neem ik mijn verantwoordelijkheid
Een discipline - Specialistische tak van wetenschapsbeoefening, met studenten, academici, concepten,
theorieen, opleidingen, journals etc. Er zitten grote verschillen tussen disciplines wat betreft focus en locus.
Dit zorgt voor grote verschillen in analyses (duiding van organisatieproblematiek) en adviezen (hoe moet je die
organisatieproblematiek aanpakken). Een coherente zienswijzen (die discipline-overlappend kan zijn) is een
frame.
Focus – Hoe ze naar een organisatie kijken
Locus – Waar ze precies naar kijken
Organisatiewetenschappen is een discipline, die de werkelijkheid bestudeert en kennis ontwikkeld om te
kunnen organiseren.
Een frame is een mentaal model, een set van assumpties die je in je hoofd meedraagt om te begrijpen en te
onderhandelen op een bepaald territorium. Dit gebeurt vaak in een “blink”– heel snel, holistisch, affectieve
beoordeling en niet bewust.
Mentale modellen Maps
Mind-sets Schemas
Paradigmas Cognitieve lenzen
Structural HRM Political Symbolic
Metaphor Factory or machine Family Jungle Carnival
Central concepts Rules, roles, goals, Needs, skills, Power, conflict, Culture, meaning,
policies, relationship competition, metaphor, ritual,
technology, politics ceremony, stories,
environment heroes
Image of Social architecture Empowerment Advocacy and Inspiration
leadership political savvy
Basis leadership Attune structure to Align Develop agenda Create faith,
challenge task, technology, organizational and and power base beauty and
environment human needs meaning
, Bolman en Deal maken onderscheid tussen vier frames, ze roepen bepaalde beelden op
• Structural Frame – organisatie als een structuur/industrie
• Human Resource Frame – organisatie al seen familie, iedereen is blij en tevreden
• Politicial Frame – organisatie als een politieke jungle, lastig om te zien wat goed is en wat niet
• Symbolic frame – organisatie als een theater, symbolisch karakter die een toneelstuk opvoert
Voorbeelden in college van verschilde opvattingen van hetzelfde begrip, vergadering, organigram en
leiderschap.
Filmpje in college over vergadering, van der Laan en Woe. Wat is een ‘vergadering’ volgens de 4 frames? Wat
herken je vanuit de 4 frames in deze vergadering? Waarom gaat deze vergadering ‘fout’? Els is voor het HR
frame. Ze wil een flow en eenheid zodat de gemeenschappelijke doelen gehaald kunnen worden. Vincent
klaagt om het structural frame, hij zegt dat het alleen om efficiency gaat. De leider zegt dat hij iedereen nodig
heeft, symbolic frame. Veel aandacht voor persoonlijke dingen, dat is weer HR -> ze zit niet lekker in haar vel.
Iedereen kijkt met een ander frame en dat werkt dus niet samen.
Een vergadering is volgens de vier frames, regels en procedures vaststellen, kijken hoe het gaat met het
personeel en de doelen, jouw zin krijgen, leiderschap tonen.
Organigram van Universiteit Utrecht past het beste bij het structurele frame, er zijn verschillende afdelingen
met elk hun eigen taak.
Leiderschap vanuit de 4 frames:
• SF: Voor maatschappelijke problemen oplossingen bedacht
• HRF: Onderling een sterke band opgebouwd om samen te werken
• PF: Stevig onderhandeld, vanuit onze eigen belangen en waarden
• SymbF: een inspirerende ambitie voor Nederland geformuleerd
Wanneer je betekenissen combineert doe je aan multi-frame denken.
• Dit kan leiden tot meer begrip vanuit verschillende gezichtspunten, ondanks de complexiteit en
ambiguïteit.
• Er is ook meer keuze, alternatieve handelingsopties, betere (meer omvattende) strategieën
Reframing op individueel niveau – iedereen zit soms vast in een bepaalde manier van denken over
organisatieproblematieken. Andere frames kunnen nuttige alternatieve zienswijzen en opties bieden.
Iedereen heeft een dominant frame
Herkennen en durven loslaten
Kiezen voor een beter frame voor die situatie
Anderen meenemen in het proces van reframing
Typische fouten door single frame denken
Fouten zijn gevolg van individueel falen