Wijkanalyse
Utrecht
Overvecht- B
Noord
2018
Cursus : Verpleegkunde
deeltijd
Toetscode : GVE-1.IT2-16
Docent : Jacquline Kolk
Datum : 21 mei 2018
, Wiijkanalyse Utrecht Overvecht-Noord
Inhoudsopgave
Voorbereidingsopdracht 1 3
Begrippen 3
Voorbereidingsopdracht 2 7
Relatie tussen Lalonde, verpleegkunde en wijkanalyse & Wmo 7
Stap 1: wijk bepalen 9
Stap 2: observeer de wijk 10
Windshield Survey 10
Community Core 10
Subsystemen 12
Culturen en religie 18
Stap 3: relevante demografische en epidemiologische gegevens 21
Bevolkingssamenstelling 21
Sociaal economische status (SES) 22
Veiligheid 24
Volksgezondheidsmonitor 25
Informele voorzieningen 25
Gezondheidsproblemen in Overvecht 27
Buurtteam in Overvecht 34
Stap 4: sociale kaart 36
Sociale kaart en de wijkverpleegkundige 36
Doelgroep 37
Sociale kaart 37
Welzijnsvoorzieningen 37
Zorgvoorzieningen 39
Recreatie- en sportvoorzieningen 41
Zorg- en welzijnsvoorzieningen buiten de wijk 42
Stap 5: Adviesrapport 43
Wijkgezondheidsprofiel 43
Diagnoses 47
Gezondheidsbevorderende factoren 48
Gezondheidsbelemmerende factoren 48
Maatregelen ter bevordering van de gezondheid (EPB) 49
Maatregelen ter bevordering van het welzijn (EPB) 51
Gezondheidsbevorderende maatregelen door de wijkverpleegkundige 53
Adviesrapport van de wijkverpleegkundige 54
Bronvermelding 55
2
Lydia Stuurman 1733569
, Wiijkanalyse Utrecht Overvecht-Noord
Voorbereidingsopdracht 1
Begrippen
Shared Decision Making
Shared Decision Making is een proces waarbij de zorgverlener en de patiënt samenwerken om tot
besluiten te komen die gerelateerd zijn aan de gezondheid van de patiënt (Sassen, 2017, p. 240).
Om te weten welke gezondheidsproblemen er in een wijk spelen is het van belang te weten wat er
in een wijk speelt en wat inwoners zelf belangrijk vinden. Wanneer je gezondheidbevorderende
maatregelen afstemt op de inwoners van de wijk is er meer kans van slagen.
Zelfmanagement
Zelfmanagement is een set van vaardigheden die een patiënt heeft om zelf goed om te gaan met
gezondheidsproblemen en de zorgafhankelijkheid te vergroten (Sassen, 2017, p. 116). Voor de
wijkanalyse is het van belang te weten waar de inwoners van de wijk tegenaanlopen als het gaat
om zelfmanagementproblemen. Over welke zelfmanagementvaardigheden beschikken ze al en
waar kan aan worden bijgedragen?
Prevalentie
Prevalentie is het totaal aantal bestaande ziektegevallen dat voorkomt in de onderzochte populatie
(Bakker, 2014, p. 119). Bij het maken van deze wijkanalyse is het van belang te weten welke
ziekte(n)/aandoening(en) een veelvoorkomend probleem is (zijn) in de wijk.
Incidentie
Incidentie is het aantal nieuwe ziektegevallen in een bepaalde tijdsperiode (Sassen, 2017, p. 42).
Incidentie in de wijkanalyse is van belang om een goed beeld te krijgen van de voor- of
achteruitgang van een bepaalde ziekte/aandoening.
Sociale kaart
Sociale kaart is een overzicht van instellingen op het gebied van welzijn, gezondheidszorg en
maatschappelijke dienstverlening. De sociale kaart verwijst naar instellingen die bepaalde hulp
bieden met betrekking tot een bepaalde doelgroep. Dit kan zowel intra-, semi-, als extramuraal zijn
of ambulant, semi residentieel en residentieel. Voor het maken van een wijkanalyse is het van
groot belang te weten welke organisaties en instellingen al aanwezig zijn in de wijk.
Participatiesamenleving
In een participatiesamenleving wordt steeds meer van burgers verwacht dat ze meedoen aan het
maatschappelijke leven. Dit geldt voor werk, vrijwilligerswerk, onderwijs of op een andere manier.
Indien dat niet lukt, wordt er samen met hen gezocht naar vormen van ondersteuning, activering of
bescherming die hen kan helpen om weer mee te doen, in welke vorm dan ook. Belangrijke
speerpunten daarbij zijn het versterken van de eigen kracht, een grotere rol voor informele zorg en
het benutten van netwerken in de eigen omgeving (Van Haaren, 2017). Bij de wijkanalyse kijkt
men naar de mogelijkheden om de participatie in de maatschappij te bevorderen.
3
Lydia Stuurman 1733569
, Wiijkanalyse Utrecht Overvecht-Noord
Ambulantisering
Ambulantisering is het afbouwbeleid van intramurale zorg. In Nederland zijn relatief veel
intramurale voorzieningen voor bijna alle vormen van zorg. Er moeten alternatieven worden
gevonden voor vraagstukken op het gebied van wonen, werk, inkomen, dagbesteding, sociale
contacten, vrije tijd en zorg om intramurale voorzieningen te kunnen verminderen. Ambulantisering
betekent vooral een andere manier van kijken naar wat iemand nodig heeft om een zo goed en
normaal mogelijk leven te kunnen leiden. De intramurale voorziening wordt alleen maar ingezet als
er geen (redelijke) alternatieven meer te bedenken of te organiseren zijn (GGZ Nederland, z.d.).
Dit betekent voor de wijkanalyse dat men ernaar streeft zorgvragers zo lang mogelijk in hun eigen
omgeving te laten blijven.
Mantelzorg
Mantelzorg is zorg aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe
omgeving. De zorg wordt niet in het kader van een hulpverlenend beroep gegeven en de
zorgverlening vloeit direct voort uit de sociale relatie (Van Haaren, 2017). Voor de wijkanalyse
betekent dit dat men weet in hoeverre er mantelzorg aanwezig is.
Multimorbiditeit
Van multimorbiditeit is sprake wanneer mensen met een chronisch gezondheidsprobleem niet één,
maar meer gezondheidsproblemen tegelijk hebben (Sassen, 2017). Voor de wijkanalyse is dit van
belang om te weten omdat deze mensen wellicht minder kunnen participeren in de samenleving en
daardoor sneller zouden kunnen vereenzamen. Hier dient dus extra aandacht aan te worden
besteed.
Gezondheid (volgens definitie Machteld Huber)
Volgens Machteld Huber is gezondheid het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te
voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven (Van Haaren,
2017, p. 70). Voor de wijkanalyse is het belangrijk te weten in hoeverre mensen over dit vermogen
beschikken. Op basis daarvan kan de zorgbehoefte bepaald worden.
Gezondheidsbevordering
Gezondheidsbevordering heeft als doel de gezondheid van mensen te bevorderen en
gezondheidsschade te voorkomen of te beperken met allerlei preventieve interventies. Hiermee
worden positieve invloeden op gezondheid gestimuleerd en negatieve invloeden zoveel mogelijk
beperkt. Gezondheidsbevordering is vooral gericht op de leefstijl en het (gezondheids)gedrag van
mensen (Sassen, 2017, p. 106). In een wijkanalyse kan de gezondheidsbevordering terug gezien
worden in de activiteiten en/of cursussen of initiatieven die ingezet worden om de bewoners te
laten zien welke goede invloeden er zijn om tot een gezond/positieve gezondheidsbevordering te
komen, ook wel preventie voor bepaalde ziekten.
Welzijn
Met welzijn wordt bedoeld dat het zowel lichamelijk als geestelijk sociaal goed gaat met een
persoon. Zowel de economie als gezondheid, vrijheid en vriendschap spelen hierin een rol (Ensie,
2015). Als we het woord welzijn opzoeken in het woordenboek dan komt er als definitie uit:
‘toestand dat je je goed voelt’ (Van Dale, 2018). Door middel van de wijkanalyse kom je erachter
hoe de bewoners hun algemeen welbevinden beoordelen.
4
Lydia Stuurman 1733569
