Samenvatting thema's uit de orthopedagogiek: gedrags- en opvoedingsproblemen
32 keer bekeken 3 keer verkocht
Vak
Gedrags- en opvoedingsproblemen (P0W90A)
Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Een volledige samenvatting van alle colleges gedrags-en opvoedingsproblemen gegeven in door professor Baeyens en professor Geeraert, ook de gastcolleges (omgaan met suïcide, jeugddelinquentie) zijn erin verwerkt. Vooraan is een uitgebreide inhoudstafel toegevoegd.
[Meer zien]
Laatste update van het document: 7 maanden geleden
Gedrags- en opvoedingsproblemen 2023-2024
Deel 1: executieve functies en ADHD ................................................................ 1
De rol van executieve functies in gedragsproblemen ......................................................................... 1
1. Conceptualisatie EF ........................................................................................................................... 1
2. Meten van EF ...................................................................................................................................... 4
2.1. Uitdagingen bij het meten van EF ............................................................................................... 5
2.2. Alternatief ................................................................................................................................... 5
2.2.1. ABC-schema .......................................................................................................................... 5
3. Belang van EF...................................................................................................................................... 7
4. EF & ontwikkeling ............................................................................................................................... 8
5. Leerkracht-leerling interactiestrategieën als motor voor de ontwikkeling van kinderen ................ 10
3.1. ADHD klasmanagement ........................................................................................................... 13
6. Conclusie .......................................................................................................................................... 20
ADHD ............................................................................................................................................... 21
1. Diagnostiek ....................................................................................................................................... 21
1.1. DSM-5 criteria ........................................................................................................................... 21
1.2. Probleemclusters ....................................................................................................................... 22
1.3. Instrumenten ............................................................................................................................. 22
1.4. Conceptualisatie ........................................................................................................................ 23
1.5. Co-morbiditeit ........................................................................................................................... 25
1.6. Breedspectrumanalyse .............................................................................................................. 26
1.7. Onderkennende diagnostiek ADHD ........................................................................................... 27
1.8. Levensloopperspectief .............................................................................................................. 29
2. ADHD zorgtrajecten .......................................................................................................................... 32
2.1. Zorgtraject: kleuters .................................................................................................................. 33
2.2. Zorgtraject: 6-12j ...................................................................................................................... 34
2.3. Zorgtraject: 13-18j .................................................................................................................... 34
2.4. Zorgtraject: volwassenen .......................................................................................................... 35
2.5. Wat werkt (voorlopig) niet? ...................................................................................................... 36
3. ADHD: Neuropsychologisch onderzoek? ......................................................................................... 36
4. Behandeling ADHD in de klas ........................................................................................................... 41
5. ADHD in de schoolcontext ............................................................................................................... 42
Antistigma-interventies ................................................................................................................... 43
1. Het is een probleem: onderzoek naar stigma .................................................................................. 43
2. Gevolgen van stigma ......................................................................................................................... 44
3. Vormen van stigma .......................................................................................................................... 44
, lOMoARcPSD|3900440
4. Stigma bestaat uit… .......................................................................................................................... 45
5. Illustratie Stigma in de pers (structureel stigma) ............................................................................. 45
5.1. Onderzoeksvragen ..................................................................................................................... 45
5.2. Methoden .................................................................................................................................. 45
5.3. Resultaten ................................................................................................................................. 46
5.4. Discussie .................................................................................................................................... 47
6. Hoe met stigma omgaan? ................................................................................................................ 47
6.1. Vergroten van coping skills ........................................................................................................ 47
6.2. Kennis vergroten (Ûstereotypen en discriminatie) = cognitief ................................................ 48
6.3. Ervaring vergroten (Û vooringenomenheid en discriminatie) = affectief ................................ 48
6.3.1. Illustratie: inleefmomenten ............................................................................................... 49
® Rond inleefmoment zei prof om te schrappen, wel laten staan voor de zekerheid. ............... 49
7. Afsluitende opmerkingen ................................................................................................................ 51
De transitie van jeugd- naar volwassenzorg voor jongeren met ADHD/ASS en hun context.............. 52
1. Jongvolwassenheid ........................................................................................................................... 52
1.1. Jongvolwassenheid als ontwikkelingsperiode ........................................................................... 52
2. Transitie ............................................................................................................................................ 53
2.1. Transitiezorg bij ADHD/ASS ....................................................................................................... 54
2.1.1. Waarom verloopt voornamelijk transitie bij ADHD én ASS moeizaam?............................. 54
2.1.2. Waarom voornamelijk ADHD moeizaam? .......................................................................... 54
2.2. Transitiezorgplan ....................................................................................................................... 56
3. Struikelblokken ................................................................................................................................. 57
3.1. Systeemniveau .......................................................................................................................... 57
3.2. Organisatieniveau...................................................................................................................... 58
3.3. Personeelniveau ........................................................................................................................ 59
3.4. Niveau van de persoon met ASS................................................................................................ 59
4. Kansen .............................................................................................................................................. 59
4.1. Keuzeproces bevorderen ........................................................................................................... 61
4.1.1. Inzetten op zelfdeterminatie .............................................................................................. 61
4.1.2. Person-centered planning .................................................................................................. 61
5. Good practices (KompASS) ............................................................................................................... 62
6. Conclusie .......................................................................................................................................... 66
Deel 2: Hechting en trauma ............................................................................ 67
Verstoorde hechting ........................................................................................................................ 67
1. Historische situering ......................................................................................................................... 67
1.1. Jaren 1950-1960 ........................................................................................................................ 67
, lOMoARcPSD|3900440
1.2. Jaren 1970 ................................................................................................................................. 68
1.3. Jaren 1980-1990 ........................................................................................................................ 68
1.4. Jaren 1990 tot heden ................................................................................................................ 68
2. Hechting ........................................................................................................................................... 69
2.1. Cirkel van Veilige Gehechtheid .................................................................................................. 69
2.1.1. Kant van het kind ................................................................................................................ 69
2.1.2. Kant van de volwassene ..................................................................................................... 70
2.1.3. Koppeling tussen beide ...................................................................................................... 70
3. Verstoorde hechting ......................................................................................................................... 72
3.1. Verstoord hechtingsgedrag ....................................................................................................... 72
3.2. Invloed op alle ontwikkelingsdomeinen: ................................................................................... 72
3.2.1. Relationeel functioneren .................................................................................................... 72
3.2.2. Emotioneel functioneren.................................................................................................... 73
3.2.3. Cognitief functioneren........................................................................................................ 73
3.2.4. Gedragsmatig functioneren................................................................................................ 73
3.2.5. Ik-sterkte en zelfbeeld ........................................................................................................ 73
3.3. Enkele misvattingen in het werken met deze kinderen ............................................................ 73
3.4. Centrale moeilijkheden in het werken met deze kinderen ....................................................... 74
4. Diagnostiek van verstoorde hechting ............................................................................................... 74
4.1. Stappenplan............................................................................................................................... 74
4.1.1. Bredere diagnostische blik op ouder-kind interactie: ........................................................ 74
4.1.2. Wees altijd alert voor hechting .......................................................................................... 75
4.1.3. Korte screening bij vermoeden .......................................................................................... 75
4.1.4. Uitgebreide diagnostiek bij aanwijzingen........................................................................... 76
5. Hechtingsbevorderend werken ........................................................................................................ 77
5.1. Centrale moeilijkheden bij therapeutisch handelen ................................................................. 77
5.2. Aanknopingspunten voor preventie en interventie .................................................................. 77
5.3. Kern van het handelen .............................................................................................................. 77
5.3.1. Gerichtheid ......................................................................................................................... 78
5.3.2. Voorbeelden oefeningen .................................................................................................... 78
5.3.3. Attitudes en interventies .................................................................................................... 79
5.3.4. Voorbeeld programma ....................................................................................................... 79
5.4. Signalen van positieve vooruitgang ........................................................................................... 80
Trauma ............................................................................................................................................ 81
1. Impact van stress en spanning ......................................................................................................... 81
1.1. Spanning en stress in gezinnen ................................................................................................. 81
2. Werking van het brein ...................................................................................................................... 82
, lOMoARcPSD|3900440
2.1. Spanning en stress in gezinnen ................................................................................................. 82
2.2. Window of tolerance ................................................................................................................. 83
2.3. Toepassingen praktijk ................................................................................................................ 84
2.3.1. Toepassing in de klas .......................................................................................................... 84
3. Belang van kalm brein ...................................................................................................................... 85
3.1. Inspelen op werking hersenen .................................................................................................. 85
3.2. Belang van co-regulatie ............................................................................................................. 85
4. Het begrip trauma ............................................................................................................................ 86
4.1. Types traumatische gebeurtenissen.......................................................................................... 88
5. Traumasymptomen .......................................................................................................................... 88
5.1. Kernsymptomen van trauma (PTSS) .......................................................................................... 88
5.2. Mogelijke reacties bij baby’s/peuters/kleuters ......................................................................... 89
5.3. Mogelijke reacties bij lagere schoolkinderen ............................................................................ 89
5.4. Mogelijke reacties bij pubers/adolescenten ............................................................................. 89
6. Aandachtspunten bij diagnostiek ..................................................................................................... 89
6.1. Diagnostische instrumenten...................................................................................................... 90
6.2. Complexiteit van diagnostiek .................................................................................................... 90
7. Traumaverwerking ........................................................................................................................... 91
1.1. Het “verwerken” van een trauma ............................................................................................. 91
1.2. Fundamenten voor goede traumatherapie ............................................................................... 91
1.3. Vier dimensies in dit therapeutisch werk .................................................................................. 92
1.4. Therapeutische methoden ........................................................................................................ 92
8. Veerkracht ........................................................................................................................................ 92
8.1. Enkele componenten................................................................................................................. 93
8.2. Kinderen uit risicogroepen ........................................................................................................ 93
Complex trauma .............................................................................................................................. 94
1. Situering doelgroep .......................................................................................................................... 94
2. Gevolgen van chronisch trauma in de kindertijd.............................................................................. 95
2.1. Ontwikkeling van het brein ....................................................................................................... 95
2.2. Gevolgen op de ontwikkelingsdomeinen .................................................................................. 96
3. Behandeling van complex truama .................................................................................................... 98
3.1. Betekenis van/voorwaarden voor traumaverwerking .............................................................. 99
3.1.1. Motivatie & psycho-educatie ............................................................................................. 99
3.1.2. Veiligheid ............................................................................................................................ 99
3.1.3. Dagelijks leven .................................................................................................................. 100
3.1.4. Hechting ........................................................................................................................... 100
, lOMoARcPSD|3900440
3.1.5. Emotie-regulatie ............................................................................................................... 100
3.1.6. Zelfbeeld ........................................................................................................................... 100
3.2. Eerst stabiliseren, en dan …..................................................................................................... 100
3.3. Integratief werken met ouder en kind .................................................................................... 100
4. Traumasensitief opvoeden ............................................................................................................. 101
4.1.1. Illustratie: traumasensitief werken in de klas: ................................................................. 101
4.1.2. Illustratie: opvoeden met een traumabril ........................................................................ 102
Omgaan met agressie in (semi-)residentiële context ...................................................................... 103
1. Wat is agressief of grensoverschrijdend gedrag? ............................................................................. 103
2. Hoe omgaan met lastig gedrag en lastige situaties ........................................................................ 104
3. Beleid rond grensoverschrijdend/agressief gedrag........................................................................ 104
3.1. Voorkomen van agressie.......................................................................................................... 105
3.2. Ingrijpen bij agressie................................................................................................................ 108
3.3. Aanpakken van de gevolgen van agressie ............................................................................... 110
Deel 3: Specifieke thema’s ........................................................................... 111
Suïcidepreventie: omgaan met suïcidaliteit (gastcollege) ............................................................... 111
1. Definities en cijfers ......................................................................................................................... 111
2. Suïcidaal proces .............................................................................................................................. 112
2.1. Vernauwing ............................................................................................................................. 113
2.2. Tunnelvisie............................................................................................................................... 113
2.3. Ambivalentie ........................................................................................................................... 113
3. Verklarende modellen .................................................................................................................... 114
3.1. Biopsychosociaal model van Heeringen (2007) ....................................................................... 114
4. Motieven ........................................................................................................................................ 115
4.1. Cry of pain ............................................................................................................................... 115
4.2. Cry for connection ................................................................................................................... 116
5. Signalen herkennen ........................................................................................................................ 116
5.1. Verbale signalen ...................................................................................................................... 117
5.2. Gedragsmatige signalen .......................................................................................................... 117
5.3. Specifieke signalen .................................................................................................................. 117
6. Bespreekbaar maken ...................................................................................................................... 118
6.1. Moeilijk om over zelfmoordgedrachten te praten .................................................................. 118
6.1.1. Waarom dan toch bespreekbaar maken? ......................................................................... 118
6.1.2. Richtvragen ....................................................................................................................... 119
7. Risico exploreren ............................................................................................................................ 120
8. Interventies .................................................................................................................................... 121
, lOMoARcPSD|3900440
8.1. Contact maken ......................................................................................................................... 121
8.2. Zorgen voor veiligheid ............................................................................................................. 122
8.3. Naasten betrekken .................................................................................................................. 123
8.4. Continuïteit van zorg ............................................................................................................... 125
8.5. Online tools ............................................................................................................................. 125
Gastcollege jeugddelinquentie: een blik op (forensische) jeugdcriminologie .................................. 126
1. Over de schreef? ............................................................................................................................ 126
2. Cijfers.............................................................................................................................................. 126
2.1. Dark number............................................................................................................................ 126
3. Mythes (Kozinski, 2015) ................................................................................................................. 127
4. Soorten criminaliteit ....................................................................................................................... 127
5. Verklaringen voor jeugddelinquentie ............................................................................................. 127
6. Het klassieke etiologische onderzoek ............................................................................................ 128
6.1. Ontwikkelings- en levensloopcriminologie.............................................................................. 128
6.1.1. Risicofactoren? ................................................................................................................. 128
6.1.2. Antisociaal potentieel ....................................................................................................... 129
6.2. Leeftijdsgenoten ...................................................................................................................... 129
6.2.1. Hirschi’s sociale controle theorie ..................................................................................... 129
6.2.2. Sociale controle theorie en ortho’s? ................................................................................ 130
6.3. De bredere sociale context...................................................................................................... 130
6.3.1. Bio? Gewetensontwikkeling ............................................................................................. 130
7. Kritische kijk op positivisme ........................................................................................................... 131
6.3.2. Vroeg-interventie? ........................................................................................................... 131
6.3.3. Van kattenkwaad tot erger ............................................................................................... 132
8. Risicomanagement? ....................................................................................................................... 133
9. De kruising ...................................................................................................................................... 133
10. Conclusie?................................................................................................................................ 133
, Deel 1: executieve functies en ADHD
De rol van executieve functies in gedragsproblemen
Wat kan omgeving doen om bepaald ontwikkelingsdomein (toegepast op EF) te stimuleren en om kind te
promoten en alle ontwikkelingskansen geven?
Is het effectief zo dat llk / ouder iets kan doen om die executieve functie ontwikkeling te faciliteren? Is er
effectief een causaal verband? Causaliteitsvraag in ontwikkeling is niet zo simpel als het lijkt!
1. Conceptualisatie EF
EF = zijn cognitieve functies die doelgerichte gedragingen, gedachten en/of gevoelens mogelijk maken.
Je gebruikt ze vooral in nieuwe en complexe situaties.
= “EF is an umbrella term for various cognitive processes that subserve goal-directed behavior.
EF is especially important in novel or demanding situations, which require a rapid and flexible
adjustment of behavior to the changing demands of the environment.” (Huizingaer al., 2006)
= Oude wijn in nieuwe zakken? Zelfsturing (ef+aandachtsregulatie, uit schoolpsychologie),
zelfregulatie, zelfcontrole ® in onderwijs kent men deze oude termen wel, terwijl EF daar pas
heel recent is ingevoerd
Kern executieve functies
- Werkgeheugen ® brandinstructies ® gaat over het verwerken van
non-verbale en verbale gegevens
o 1. Vasthouden van informatie (KTG) 2. Manipulatie
van gegevens in KTG
o 4 aspecten waarvan eerste 3 werkgeheugen
vormen:
▪ Fonologische loop: mentaal iets kunnen
zeggen om het te onthouden (passief)
▪ Visuo-spatiële schetsboek: iets visueel kunnen opslaan (passief)
▪ Central executive: verwerking van die gegevens ® hier komt werkgeheugen
effectief tot uiting
▪ Later toegevoegd: episodische buffer, de verbinding tussen LTG en KTG
o Bekijken bij kind of primaire strategie visueel ruimtelijk (figuren, foto’s, verbeelden,…)
of verbaal (woorden, herhalen,…) in werkgeheugen
▪ Manier om te helpen is om duidelijk te maken dat er ook een andere manier is
bv. een kind met eerder verbaal als primaire strategie als instructie geven
“probeer je dat eens voor te stellen” ® dual coding wat kan helpen om dingen
beter op te slaan in LTG
Tips voor werkgeheugen:
VISUALISEER! Visualisatie helpt om gerichte feedback te geven! Bv. bij ADHD is er vaak uitstelgedrag
omdat ze enkel geheel zien wat te groot is, zien geen einde en begin want zien direct alle
tussenstappen en WG geraakt overspoelt.
® Bespreek het doel (verwachtingen concreet maken en model het gewenste doel), bevestig wat al
lukt en geef tips om verder te groeien.
Daarom nadenken over hoe iets uitvoeren ® werkgeheugen ontlasten en versterken
- Kijken naar wat men kan alvorens men vastliep
1
, - Deelstappen heel duidelijk gaan afleiden op voorhand of on the spot met kinderen en
overlopen
- Iets heel groot opbreken in kleine delen zorgt ervoor dat het minder zwaar is
- Geeft ook veel kansen om kinderen aan te moedigen
- Inhibitie/impulscontrole = kunnen onderdrukken van een
dominante respons ® je hebt gewoontegedrag dat je moet
onderdrukken bv. in 1e kleuterklas dominante gedrag van praten
en rondlopen plots onderdrukken
- Hoe je EF gaat meten bepaalt hoe er naar wordt
gekeken, hoe predictief het is, wat het voorspelt en
hoe het zich ontwikkelt.
o Is een onstabiele structuur MAAR wel
belangrijk ® veel gedragsproblemen verwant!
▪ Latente maat (hoe je inhibitie uit ≠ taken samenstelt) kan je later niet meer
repliceren ® elke taak meet heel specifieke stukjes
▪ Komt doordat het in ontwikkeling gekke sprongen maakt en indeling verandert
doorheen ontwikkeling
è Voorbeelden: Stroop-test (psychometrie hiervan wel niet goed), Go/No-go, D2 (enkel d met
2 streepjes omcirkelen), AX-CPT (enkel drukken wanneer je combi AX ziet ® verschillende
fouten nl. AY (echt inhibitiefout) en BX (eerder commissiefout, met aandacht te maken) ),…
è Tips:
o Vertraging inbouwen:
▪ als … dan … (duidelijke regels opstellen) bv. als licht op groen staat mag je
doorrijden
▪ eerst … dan … bv. time-timer om activiteiten aan te duiden en activiteiten
stretchen (want iets om naar uit te kijken achteraf)
▪ vertragingselement er in steken door over antwoord te laten nadenken door
middel van bewuste sturing
▪ steekkaarten stop-denk-doe
o Afleiding weghalen bv. volledig geïsoleerd van omgeving visueel en deels auditief in
school want reageren op omgeving is ook een te onderdrukken respons
- Cognitieve flexibiliteit
- Bestaat uit 2 functies:
o Vloeiendheid/generativiteit: je kan maar
presteren als je vlot info uit LTG kan oproepen ®
vloeiendheid nodig om flexibel en creatief te
kunnen zijn, een vaak gebruikte taak hiervoor is
“noem zoveel mogelijk dieren met een f”
o Kunnen shiften tussen 2 mentale sets, van het één
naar het ander
▪ Attention shifting: focus van ene stimulus
naar andere
▪ Respons shifting: puur in gedrag afremmen
è Voorbeelden: Trailmaking task (reactietijd & accuraatheid bij verbinden van cijferters (A-
variant) en ook bij cijfertjes en letters verbinden (B-variant, generativiteit want je moet ook je
alfabet actief oproepen) ® subsitutie methode door score B – score A waarbij je alles buiten
cognitief proces eruit filtert, Wisconsin Card Sorting Test (feedback krijgen – hoe lang duurt het
voor je juiste regel kan toepassen ® psychometrie niet goed)
è Tips: als … dan …, eerst … dan …, ® vertragen ook hier oplossing, daglijnen om flexibeler
naar volgende set taken over te schakelen
2
, Werkgeheugen, inhibitie en cognitieve flexibiliteit werken samen en vormen basis voor hogere orde EF
waar die bouwstenen allemaal terugkomen(bv. plannen, organiseren, problemen oplossen)
è Indien er problemen zullen in bouwsteentjes zullen hogere EF eronder lijden
è Voorbeelden: Tower of London (hier komen alle taken terug)
Voorbeelden van EF en gerelateerde gedragingen:
Werkgeheugen (Myriam):
Myriam vergeet soms wat ze wou zeggen of waar ze mee bezig was. Ze heeft ook vaak herhaling nodig want
anders beklijft het niet. Na een korte onderbreking (bv. bijkomende instructie van de leerkracht) vergeet ze
ook vaak waar ze net ervoor mee bezig was.
- “vergeet ze ook vaak waar ze net ervoor mee bezig was”: bewerking loopt fout, waarschijnlijk
omdat er net ervoor nog extra info bij kwam en dan loopt het mis
Gerelateerde gedragingen:
o Vergeet wat hij/zij moet doen als er meerdere dingen worden gevraagd
o Vergeet wat hij/zij wilde zeggen
o Kan dingen maar kort onthouden
o Vergeet huiswerk in te leveren
o Vergeet spullen van school mee naar huis te nemen
Inhibitie/impulscontrole (Joran):
Joran doet meteen wat in zijn hoofd opkomt, staat constant op van zijn stoel wanneer de leerkracht aan
bord nieuwe leerstof geeft en praat op momenten dat het niet hoort. Op de speelplaats is Joran wild.
Gerelateerde gedragingen:
o Friemelt
o Vindt het lastig om op zijn/haar beurt te wachten
o Praat op verkeerde momenten
o Hij/zij blijft maar doorgaan
o Doet zonder te denken
Cognitieve flexibiliteit (Kobe):
Kobe past zich snel aan nieuwe situaties aan (bv. verandering van leerkracht of samenstelling van groepjes).
Ook gaat Kobe vlot mee van de ene lesinhoud naar de andere.
Gerelateerde gedragingen:
o Kan verschillende manieren vinden om een probleem op te lossen
o Blijft hangen bij een onderwerp of bezigheid
o Blijft hangen in dezelfde gedachte
o Vertoont weerstand bij een verandering van routine, eten, omgeving, etc
o Vindt het lastig als dingen veranderen
Koud en warm
- Koud: puur rationele, cognitieve aspecten, duidelijk beredeneren
o Voorbeelden:
▪ Cool cognitieve flexibiliteit: plotse werken in het verkeer
- Warm: affectief-motivationele aspecten / omstandigheden ® groot verschil tussen kennis over
koude EF en het kunnen toepassen voor uzelf in affectieve motivationele
omstandigheden
o Delayed discounting = iets wordt minder waard door het verder in het
vooruitzicht te stellen ® bij normale populatie zo, maar bij klinische
groepen zoals ADHD en ASS daalt dat nog veel sneller:
▪ Beloning meteen na gewenste gedrag
▪ Beloning variëren bv. materieel, sociaal, eten, activiteiten…
3
, ▪ Toekomst dichterbij brengen bv. visualiseren
▪ Voor jezelf: kleine, onmiddellijke beloning
▪ Voor testleider: grote, uitgestelde beloning
Warme EF = inhibitie ~emotieregulatie cf. Marshmellow test
- Afleiding zoeken (stereotiepe bewegingen, wegkijken)
- Kleine stukjes pakken
- Op de handen gaan zitten
- Kan niet weerstaan aan verleidingen
- Kan een beloning niet uitstellen
- Heeft een kort lontje
- Reageert heftiger dan andere kinderen
- Reageert heftig op kleine dingen
- Verandert snel van humeur
- Laat humeur gemakkelijk beïnvloeden door de situatie
- Huilt snel
- Maudsley Index of Childhood Delay Aversion = ufo-taak
• Kinderen: Ufo-spel -> 35 seconden van links naar richts, na 5sec komt 1 vijand, na 30sec
2 vijanden, 1 bom -> zo veel mogelijk vijanden vernietigen. Ze wachten in het begin tot
30 seconden. Nadien wordt de taak herhaald -> ‘als je de bom hebt afgevuurd stopt je
taak’ ® bommen snel droppen, want er niet mee om kunnen dat je heel de tijd niets
kan doen.
• Ook al is het niet de slimste keuze (impulsief), is het vaakst gekozen optie.
• Impulsiviteit komt dus niet uit EF, maar uit beloningsgevoeligheid (wachttijd
verkorten)
• Proberen om wachttijd in te vullen: prutsen, fidgeting, op de achterste poten
van de stoel bengelen ® aandachtsproblemen en drukte zijn er om de
perceptie van wachten te veranderen
- Volwassenen: Delay of gratification tasks (kleine onmiddellijke > grote uitgestelde beloning):je
kan €5 euro krijgen vandaag of €20 morgen ® wachten zorgt voor inflatie van de bekrachtiger
(de waarde daalt) ® dit verloopt zeer snel bij ADHD, ASS en gedragsproblemen
• Inhibitie: kunnen weerstaan van beloningen/voldoening ® warme inhibitie
2. Meten van EF
Vragenlijsten
- BRIEF-2
- CHEXI/TEXI/ADEXI ® GEEN Vlaamse normen, kwalitatief gebruiken
Performantietaken
- NEPSY-II-NL
- D-KEFS
ð Correlatie tussen EF-taken bij kind en EF-vragenlijst = klein!
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Postduifje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,66. Je zit daarna nergens aan vast.
