Samenvatting tentamen
GEZINSBEGELEIDING
Inhoud
1
,Aantekeningen hoorcolleges.................................................................................. 3
T1........................................................................................................................ 3
T2........................................................................................................................ 6
T3........................................................................................................................ 8
T4...................................................................................................................... 11
T5...................................................................................................................... 13
T6...................................................................................................................... 18
T7...................................................................................................................... 24
Boek: Bolt, A. (2018). Het gezin centraal: Handboek voor ambulante
hulpverleners (10de druk). Amsterdam: SWP. Hieruit lees je: paragraaf 9.2 en 9.3
............................................................................................................................. 27
Boek: Nabuurs, M (2019) Basisboek systeemgericht werken, ThiemeMeulenhoff.
Hieruit lees je: Hoofdstuk 2 en 3..........................................................................30
Boek: Douma, L. en Hoes, M. (2020). Handelen bij kindermishandeling en huiselijk
geweld: van signalering tot besluit (3e druk). Amsterdam: Boom. Hieruit lees je:
hoofdstuk 2.......................................................................................................... 43
Artikel: “Werken aan de werkrelatie” Marianne Welmers-van de Poll (2022, maart)
Tijdschrift voor orthopedagogiek..........................................................................44
Artikel: “Doen we het samen? Werken aan gezinsgerichte werkrelaties in
ambulante gezinsbehandeling.”Marianne Welmers-van de Poll (2022, juni)
Tijdschrift PIP........................................................................................................ 47
Internetbron: Richtlijn Gezinnen met meervoudige en complexe problemen -
Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. Hieruit lees je Hoofdstuk 5 en 6.....48
Internetbron: Richtlijn gezinnen met meervoudige en complexe problemen-
werkkaarten”........................................................................................................ 50
Internetbron: Richtlijn Gezinnen met meervoudige en complexe problemen -
Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. Hieruit lees je hoofdstuk 2, 3 en 4..51
Richtlijn Samen met ouders en jeugdige beslissen over passende hulp -
Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. Hieruit lees je Hoofdstuk 1 en 2.....55
Opgroeien en opvoeden in armoede. Hilde Kalthoff (3e herziene versie, 2020) NJI
............................................................................................................................. 58
tkjp 2020-2 Herziene Richtlijn Scheiding.pdf........................................................62
Kijk achter de schermen! Ondersteuning bij opvoeden en opgroeien met een licht
verstandelijke beperking...................................................................................... 64
Verdonk, I (2011) Ze zeggen dat we het niet kunnen. Kinderwens en ouderschap
van mensen met een licht verstandelijke beperking. van Gorcum, Hieruit lees je:
hoofdstuk 7.......................................................................................................... 66
2
,Aantekeningen hoorcolleges
T1
Ouderschap= verwijst naar het proces van het opvoeden en verzorgen van kinderen door
hun ouders of verzorgers. Het omvat de emotionele, fysieke, sociale en intellectuele
ontwikkeling van kinderen, evenals de verantwoordelijkheden en taken die ouders
hebben om voor hun kinderen te zorgen en hen te begeleiden naar volwassenheid.
Ouderschap is hoe je de verantwoordelijkheid als ouders gestalte geeft en welke
belangen je voor je kind behartigt.
1. Goed ouderschap= er is niet aan de hand. Kinderen groeien veilig op.
2. Goed genoeg ouderschap= het gaat prima, er was een situatie waar het even
minder ging, maar nu weer beter gaat. Kinderen groeien veilig op doordat er hulp
is.
3. Problematisch ouderschap= zijn er ernstige tekorten/problemen in de
omstandigheden. Kans op onveilige situatie.
4. Tekortschietend ouderschap= ouders verwaarlozen, mishandelen kinderen of
onvoldoende zorg geboden. Zeer onveilige opgroeisituatie.
Goed genoeg ouderschap (diepere uitleg)= een concept dat benadrukt dat ouders niet
perfect hoeven te zijn om goede ouders te zijn. In plaats daarvan impliceert "goed
genoeg ouderschap" dat ouders in staat zijn om te voldoen aan de basisbehoeften van
hun kinderen en een stabiele en liefdevolle omgeving bieden voor hun groei en
ontwikkeling.
Het concept van "goed genoeg ouderschap" erkent dat ouders menselijk zijn en dat ze
fouten kunnen maken. Het benadrukt ook dat het belangrijk is dat ouders ruimte laten
voor de ontwikkeling van hun kinderen en dat ze niet hoeven te proberen perfectie na te
streven.
Ouderschap geeft de plicht tot het opvoeden van je kind.
Ouders met LVB hebben recht om een ouder te worden.
De vier elementen van ‘goed genoeg’ ouderschap:
1. Leefomgeving (materiele en immateriële verzorging)
Dagelijkse verzorging, veilig-fysiek leefklimaat, stabiliteit in de opvoedsituatie,
veilige wijdere omgeving, respectvolle bejegening.
2. Affectief klimaat (liefde en aandacht)
Fundament voor veilige hechting, affectief opvoedklimaat, wezenlijke
belangstelling, continuïteit.
3. Ondersteunende flexibele opvoedingsstructuur (structuur en begrenzing)
Veilige gehechtheid door: regelmaat, regels en routines & de wijze van reageren
en anticiperen op kinderen (sensitief/responsief – stimuleren, instrueren,
consequent). Nemen ouders ook hun gezag hierin? -> NIET OPGELEGD!
3
, 4. Oog voor ontwikkeling en toekomstperspectief
Overdracht van normen en waarden, bieden van kansen om te leren, aandacht
voor persoonlijke wensen.
Basisbehoefte = lichamelijke verzorging, voeding en beschermning
Emotionele behoefte= liefde, zorg en verbinding. Controle en het consistent stellen van
grenzen. Stimuleren van de ontwikkeling.
Bovenstaande behoeften gaan altijd samen: als er sprake is van maar een soort
bevredigde behoefte, zijn er vaak problemen.
Opvoeden = wederkerig proces van relaties en interacties, tussen twee of meer
generaties die met elkaar samenleven; ouders en kinderen zijn met elkaar verbonden.
Opvoeden vindt niet alleen thuis plaats, maar in een brede context (opa/oma, school,
opvang, tussen kinderen).
Opvoeden is een veelomvattende taak die plaatsvindt in ervaringen van ouders en
kinderen:
1. In het samenleven
2. In het verbinden (hechten)
3. In het communiceren
In de eerste 7 levensjaren leren mensen patronen binnen het gezin, waar de mens
op latere leeftijd nog steeds naar handelt (terwijl je als volwassenen wel in een
geheel andere context zit).
Daar waar interactie is, is ook sprake van opvoeding, dit kan dus ook buiten de
ouderlijke context (Watzlawick).
Vier functies van een gezin:
1. Leren van emotionele veerkracht
2. Bieden van basisbehoefte
3. Aanleren van sociale relaties binnen en buiten het gezin
4. Het leren zich aan te passen (maar ook leren dat er ruimte is voor eigen
behoefte!)
- Factoren die van invloed zijn op opvoeding:
- Balans draagkracht/draaglast
- Kind factoren
- Ouderfactoren & - problematiek (lvb, trauma, psychopathologie)
- Gezin functioneren
- Contextuele factoren (armoede, misbruik)
- Samenleving
Emmanuel Levinas
- Invloedrijke filosoof (1906-1995)
- Bekend om zijn ethische denken
4
