Sociale psychologie
Maaike Beckers
1 Inhoud
Inleiding.............................................................................................................................. 4
2 HC1, H1 en H2: Introduction............................................................................................ 4
2.1 Sociaal gedrag is doelgericht....................................................................................5
2.1.1 Doelen zijn hierarchisch geordend......................................................................5
2.1.2 Doelen sturen gedrag (zelfregulatie)..................................................................5
2.1.3 Soms falen we..................................................................................................... 5
2.2 Sociaal gedrag is een voortdurende interactie tussen persoon en situatie................6
2.2.1 Interpretatie van de situatie................................................................................6
2.2.2 Mensen onderschatten vaker de kracht van een situatie....................................6
2.3 Onderzoek en theorie................................................................................................7
3 HC2, H3: Sociale Cognitie................................................................................................ 7
3.1 3 doelen.................................................................................................................... 8
3.1.1 Efcientie/zuinigheid...........................................................................................8
3.1.2 Zelfbeeld beschermen........................................................................................8
3.1.3 Accuraat zijn....................................................................................................... 9
3.2 Cruciale rol van cognitieve resources......................................................................10
4 HC3, H4: Impressiemanagement...................................................................................10
4.1 Wat is goed overkomen........................................................................................... 11
4.1.1 Aardig overkomen............................................................................................. 11
4.1.2 Competent overkomen.....................................................................................11
4.1.3 Status en machtig overkomen..........................................................................12
4.1.4 Conclusie.......................................................................................................... 12
5 HC4, H5: Attitudes......................................................................................................... 12
5.1 Link attitudes en gedrag.......................................................................................... 13
5.2 Veranderen van attitudes........................................................................................13
5.2.1 Consistentie...................................................................................................... 13
5.2.2 Accuraatheid..................................................................................................... 14
5.2.3 Acceptatie......................................................................................................... 15
, 5.3 Conclusie................................................................................................................. 15
6 HC5, H6: Social infuence............................................................................................... 15
6.1 3 soorten sociale beinvloeding................................................................................15
6.1.1 Conformisme (conformity)................................................................................15
6.1.2 Instemming (compliance)..................................................................................16
6.1.3 Gehoorzaamheid (obedience)...........................................................................17
6.2 Waarom laten we ons beinvloeden?........................................................................17
6.2.1 Correcte keuzes maken (accuratesse)..............................................................18
6.2.2 Sociale goedkeuring (afliatie)..........................................................................18
6.2.3 Zelfbeeld hanteren (zelfwaarde).......................................................................18
7 HC6, H7: Afliation and friendship.................................................................................19
7.1 Hoe bestudeer je sociale relaties.............................................................................19
7.2 Waarom aflieren we ons met anderen?.................................................................20
7.2.1 Doelen.............................................................................................................. 20
7.3 Welke types van uitwisselingssituaties....................................................................21
8 HC7, H8: Love and romance.......................................................................................... 22
8.1.1 Waarom?........................................................................................................... 23
8.2 Wat maakt aantrekkelijk?........................................................................................23
8.2.1 Factoren die leiden tot schoonheid...................................................................23
8.3 Wat willen mannen, wat willen vrouwen?................................................................24
8.3.1 Sociocultureel perspectief.................................................................................24
8.3.2 Jaloezie.............................................................................................................. 25
9 HC8, H9: Helping (pro-sociaal gedrag)...........................................................................25
9.1 Waarom?................................................................................................................. 25
9.1.1 Worden we beter van........................................................................................26
9.1.2 Komen we beter over........................................................................................26
9.1.3 Het bevestigd ons zelfbeeld..............................................................................27
9.1.4 Het voelt goed.................................................................................................. 27
9.2 Puur altruisme (bestaat dit?)...................................................................................28
9.2.1 Pro-sociaal gedrag: recap 4 doelen...................................................................28
10 HC9, H10: Agressie..................................................................................................... 28
, 10.1 Waarom................................................................................................................. 29
10.1.1 Irritatie............................................................................................................ 29
10.1.2 Krijgen wat je hebben wilt..............................................................................30
10.1.3 Een hogere status verkrijgen.........................................................................30
10.1.4 Om jezelf en anderen te beschermen.............................................................30
10.2 Oplossing............................................................................................................... 31
11 HC10, H11: Vooroordelen, stereotypen, en discriminatie............................................31
11.1 Doelen................................................................................................................... 32
11.1.1 Ondersteunen en beschermen van eigen groep............................................32
11.1.2 Sociale acceptatie.......................................................................................... 33
11.1.3 Zelfbeeld beschermen...................................................................................33
11.1.4 Mentale efciëntie nastreven.........................................................................34
11.2 Wat kunnen we eraan doen?................................................................................34
12 HC11, H12: Groepen................................................................................................... 34
12.1 Hoe beinvloeden mensen in groepen elkaar?........................................................34
12.2 Groepen helpen doelen te bereiken.....................................................................35
12.2.1 Social loafng vs social facilitation..................................................................36
12.3 Helpt om goede beslissingen te nemen................................................................36
12.3.1 Groepsbeslissingen........................................................................................36
12.4 Hebben leiders nodig............................................................................................ 37
12.5 Conclusie............................................................................................................... 38
13 HC12, H13: Sociale dilemma´s...................................................................................38
13.1 Types..................................................................................................................... 38
13.1.1 Interpersoonlijke sociale dilemma´s................................................................38
13.2 Oplossingen........................................................................................................... 39
13.2.1 Structureel..................................................................................................... 39
13.2.2 Strategisch..................................................................................................... 39
13.2.3 Motivationeel................................................................................................. 39
13.3 Individu vs groep................................................................................................... 40
13.4 Conclusie............................................................................................................... 40
14 HC13, H14: Samenvatting........................................................................................... 40
,Inleiding
Sociale psychologie omvat abnormale psychologie en psychologie van mensen die
niet afwijken. Om te weten wat abnormaal is moet je ook weten wat als normaal
gezien wordt.
Het is bekend dat je geest lenig is. Daardoor kan je op verschilende manieren
nadenken en informatie terug ophalen.
Als mensen zijn we geneigd om verschillen te vergroten maar na onderzoek zie je
dat verschillen heel klein zijn.
Centrale vraag: Wie ben ik, wat doe ik, waarom doe ik de dingen die ik doe?
Ze richtten zich vooral op het individu en richten zich op de persoon zelf ipv een
eenheid. Een individu kan je alleen begrijpen als je kan realiseren dat het individu
een onderdeel is van een grotere groep. Maar ook onderdeel van een situatie.
Het eigen maken van identiteit wordt vaak alleen gedaan in positieve zin. Als
voetbal wint dan zeg je ´wij hebben gewonnen´ (= basking in refeeced glory)
maar als ze verliezen dan hebben ´ZIJ verloren´ (= euccing of refeeced failure).
Als je een vergelijking maakt binnen een groep wil je wel de beste zijn maar niet
teveel opvallen.
De sociale psychologie heeft 3 aspecten: denken, voelen en gedragingen. Hiermee
rekening houdend met dat mensen groepsdieren zijn.
100 kleine experimenten minder goed dan 1 experiment
2 HC1, H1 en H2: Introduction
Sociale psychologie gaat om een individu in een groep in een situatie. Het is dan ook zo
dat deze 3 aspecten elkaar kunnen beinvloeden en je ze met elkaar kunt vergelijken. Je
kan vergelijken binnen en tussen personen of binnen en tussen groepen. Wij gaan deze
vergelijkingen doen i.v.m. 3 aspecten besproken in de inleiding namelijk eognicie,
affeecie en gedrag.
Soeiale psyehologie “Bestudeert de manier waarop de gevoelens, cognities en het
gedrag van mensen beinvloed worden door de impliciete dan wel expliciete aanwezigheid
van andere mensen.”
Binnen de sociale psychologie bekijken we dingen via 4 perspectieven verschillende
perspectieven namelijk evolutionair, biologisch, sociaal-cultureel en sociaal-leren;
- Evolucionair: geboren als resultaat van evolutionaire druk (kosten-baten)
- Biologiseh: mannen maken soms andere afwegnigen dan vrouwen
- Soeiaal-eulcureel: cultuureel bepaald
- Soeiaal-leren: kijken hoe anderen het doen
, 2.1 Sociaal gedrag is doelgericht
2.1.1 Doelen zijn hierarchisch geordend
De meeste dingen in je leven doe je dus ook om een bepaalde reden. Maslov heeft in zijn
pyramide een trap gemaakt welke doelen je eerst wilt/dient te bereiken voordat je naar
de volgende kan gaan. Het is natuurlijk ook mogelijk om verschillende doelen tegelijk te
voltooien maar dat is lastig. Volgens Maslov kan je bijvoorbeeld niet aan erkenning
werken als je je nog niet veilig voelt. Voor iedereen zijn die doelen ook anders. Maar vaak
heb je binnen 1 groep wel dezelfde doelen. Mensen die studeren hebben bijvvoorbeeld
als doel om status te bereiken. Dit kan d.m.v. college bijwonen hoge cijfers halen
goed betaalde baan krijgen status krijgen. Volgens Maslov is het wel zo dat iedereen
ongeveer dzezelfde doelen stelt.
2.1.2 Doelen sturen gedrag (zelfregulatie)
Uit onderzoek van Baumeister et al blijkt dat deelnemers die wilskracht hebben moeten
uitoefenen om koekjes te weerstaan minder wilskracht over hadden voor een moeilijke
puzzel. Hieruit blijkt dus dat het gebruiken van wilskracht voor een taak latere
beschikbaarheid doet afnemen. Dus het nastreven van een doel kost moeite en het wordt
moeilijk om erna nog een doel te bereiken.
2.1.3 Soms falen we
Als voorbeeld hiervoor kan je zeggen dat het moeilijk is ergens niet aan te mogen
denken. Als iemand zegt denk niet aan een ijsbeer dan denk je er juist extra aan. Dit is
omdat deze impulsen moeilijk te onderdrukken zijn.
Maaike Beckers
1 Inhoud
Inleiding.............................................................................................................................. 4
2 HC1, H1 en H2: Introduction............................................................................................ 4
2.1 Sociaal gedrag is doelgericht....................................................................................5
2.1.1 Doelen zijn hierarchisch geordend......................................................................5
2.1.2 Doelen sturen gedrag (zelfregulatie)..................................................................5
2.1.3 Soms falen we..................................................................................................... 5
2.2 Sociaal gedrag is een voortdurende interactie tussen persoon en situatie................6
2.2.1 Interpretatie van de situatie................................................................................6
2.2.2 Mensen onderschatten vaker de kracht van een situatie....................................6
2.3 Onderzoek en theorie................................................................................................7
3 HC2, H3: Sociale Cognitie................................................................................................ 7
3.1 3 doelen.................................................................................................................... 8
3.1.1 Efcientie/zuinigheid...........................................................................................8
3.1.2 Zelfbeeld beschermen........................................................................................8
3.1.3 Accuraat zijn....................................................................................................... 9
3.2 Cruciale rol van cognitieve resources......................................................................10
4 HC3, H4: Impressiemanagement...................................................................................10
4.1 Wat is goed overkomen........................................................................................... 11
4.1.1 Aardig overkomen............................................................................................. 11
4.1.2 Competent overkomen.....................................................................................11
4.1.3 Status en machtig overkomen..........................................................................12
4.1.4 Conclusie.......................................................................................................... 12
5 HC4, H5: Attitudes......................................................................................................... 12
5.1 Link attitudes en gedrag.......................................................................................... 13
5.2 Veranderen van attitudes........................................................................................13
5.2.1 Consistentie...................................................................................................... 13
5.2.2 Accuraatheid..................................................................................................... 14
5.2.3 Acceptatie......................................................................................................... 15
, 5.3 Conclusie................................................................................................................. 15
6 HC5, H6: Social infuence............................................................................................... 15
6.1 3 soorten sociale beinvloeding................................................................................15
6.1.1 Conformisme (conformity)................................................................................15
6.1.2 Instemming (compliance)..................................................................................16
6.1.3 Gehoorzaamheid (obedience)...........................................................................17
6.2 Waarom laten we ons beinvloeden?........................................................................17
6.2.1 Correcte keuzes maken (accuratesse)..............................................................18
6.2.2 Sociale goedkeuring (afliatie)..........................................................................18
6.2.3 Zelfbeeld hanteren (zelfwaarde).......................................................................18
7 HC6, H7: Afliation and friendship.................................................................................19
7.1 Hoe bestudeer je sociale relaties.............................................................................19
7.2 Waarom aflieren we ons met anderen?.................................................................20
7.2.1 Doelen.............................................................................................................. 20
7.3 Welke types van uitwisselingssituaties....................................................................21
8 HC7, H8: Love and romance.......................................................................................... 22
8.1.1 Waarom?........................................................................................................... 23
8.2 Wat maakt aantrekkelijk?........................................................................................23
8.2.1 Factoren die leiden tot schoonheid...................................................................23
8.3 Wat willen mannen, wat willen vrouwen?................................................................24
8.3.1 Sociocultureel perspectief.................................................................................24
8.3.2 Jaloezie.............................................................................................................. 25
9 HC8, H9: Helping (pro-sociaal gedrag)...........................................................................25
9.1 Waarom?................................................................................................................. 25
9.1.1 Worden we beter van........................................................................................26
9.1.2 Komen we beter over........................................................................................26
9.1.3 Het bevestigd ons zelfbeeld..............................................................................27
9.1.4 Het voelt goed.................................................................................................. 27
9.2 Puur altruisme (bestaat dit?)...................................................................................28
9.2.1 Pro-sociaal gedrag: recap 4 doelen...................................................................28
10 HC9, H10: Agressie..................................................................................................... 28
, 10.1 Waarom................................................................................................................. 29
10.1.1 Irritatie............................................................................................................ 29
10.1.2 Krijgen wat je hebben wilt..............................................................................30
10.1.3 Een hogere status verkrijgen.........................................................................30
10.1.4 Om jezelf en anderen te beschermen.............................................................30
10.2 Oplossing............................................................................................................... 31
11 HC10, H11: Vooroordelen, stereotypen, en discriminatie............................................31
11.1 Doelen................................................................................................................... 32
11.1.1 Ondersteunen en beschermen van eigen groep............................................32
11.1.2 Sociale acceptatie.......................................................................................... 33
11.1.3 Zelfbeeld beschermen...................................................................................33
11.1.4 Mentale efciëntie nastreven.........................................................................34
11.2 Wat kunnen we eraan doen?................................................................................34
12 HC11, H12: Groepen................................................................................................... 34
12.1 Hoe beinvloeden mensen in groepen elkaar?........................................................34
12.2 Groepen helpen doelen te bereiken.....................................................................35
12.2.1 Social loafng vs social facilitation..................................................................36
12.3 Helpt om goede beslissingen te nemen................................................................36
12.3.1 Groepsbeslissingen........................................................................................36
12.4 Hebben leiders nodig............................................................................................ 37
12.5 Conclusie............................................................................................................... 38
13 HC12, H13: Sociale dilemma´s...................................................................................38
13.1 Types..................................................................................................................... 38
13.1.1 Interpersoonlijke sociale dilemma´s................................................................38
13.2 Oplossingen........................................................................................................... 39
13.2.1 Structureel..................................................................................................... 39
13.2.2 Strategisch..................................................................................................... 39
13.2.3 Motivationeel................................................................................................. 39
13.3 Individu vs groep................................................................................................... 40
13.4 Conclusie............................................................................................................... 40
14 HC13, H14: Samenvatting........................................................................................... 40
,Inleiding
Sociale psychologie omvat abnormale psychologie en psychologie van mensen die
niet afwijken. Om te weten wat abnormaal is moet je ook weten wat als normaal
gezien wordt.
Het is bekend dat je geest lenig is. Daardoor kan je op verschilende manieren
nadenken en informatie terug ophalen.
Als mensen zijn we geneigd om verschillen te vergroten maar na onderzoek zie je
dat verschillen heel klein zijn.
Centrale vraag: Wie ben ik, wat doe ik, waarom doe ik de dingen die ik doe?
Ze richtten zich vooral op het individu en richten zich op de persoon zelf ipv een
eenheid. Een individu kan je alleen begrijpen als je kan realiseren dat het individu
een onderdeel is van een grotere groep. Maar ook onderdeel van een situatie.
Het eigen maken van identiteit wordt vaak alleen gedaan in positieve zin. Als
voetbal wint dan zeg je ´wij hebben gewonnen´ (= basking in refeeced glory)
maar als ze verliezen dan hebben ´ZIJ verloren´ (= euccing of refeeced failure).
Als je een vergelijking maakt binnen een groep wil je wel de beste zijn maar niet
teveel opvallen.
De sociale psychologie heeft 3 aspecten: denken, voelen en gedragingen. Hiermee
rekening houdend met dat mensen groepsdieren zijn.
100 kleine experimenten minder goed dan 1 experiment
2 HC1, H1 en H2: Introduction
Sociale psychologie gaat om een individu in een groep in een situatie. Het is dan ook zo
dat deze 3 aspecten elkaar kunnen beinvloeden en je ze met elkaar kunt vergelijken. Je
kan vergelijken binnen en tussen personen of binnen en tussen groepen. Wij gaan deze
vergelijkingen doen i.v.m. 3 aspecten besproken in de inleiding namelijk eognicie,
affeecie en gedrag.
Soeiale psyehologie “Bestudeert de manier waarop de gevoelens, cognities en het
gedrag van mensen beinvloed worden door de impliciete dan wel expliciete aanwezigheid
van andere mensen.”
Binnen de sociale psychologie bekijken we dingen via 4 perspectieven verschillende
perspectieven namelijk evolutionair, biologisch, sociaal-cultureel en sociaal-leren;
- Evolucionair: geboren als resultaat van evolutionaire druk (kosten-baten)
- Biologiseh: mannen maken soms andere afwegnigen dan vrouwen
- Soeiaal-eulcureel: cultuureel bepaald
- Soeiaal-leren: kijken hoe anderen het doen
, 2.1 Sociaal gedrag is doelgericht
2.1.1 Doelen zijn hierarchisch geordend
De meeste dingen in je leven doe je dus ook om een bepaalde reden. Maslov heeft in zijn
pyramide een trap gemaakt welke doelen je eerst wilt/dient te bereiken voordat je naar
de volgende kan gaan. Het is natuurlijk ook mogelijk om verschillende doelen tegelijk te
voltooien maar dat is lastig. Volgens Maslov kan je bijvoorbeeld niet aan erkenning
werken als je je nog niet veilig voelt. Voor iedereen zijn die doelen ook anders. Maar vaak
heb je binnen 1 groep wel dezelfde doelen. Mensen die studeren hebben bijvvoorbeeld
als doel om status te bereiken. Dit kan d.m.v. college bijwonen hoge cijfers halen
goed betaalde baan krijgen status krijgen. Volgens Maslov is het wel zo dat iedereen
ongeveer dzezelfde doelen stelt.
2.1.2 Doelen sturen gedrag (zelfregulatie)
Uit onderzoek van Baumeister et al blijkt dat deelnemers die wilskracht hebben moeten
uitoefenen om koekjes te weerstaan minder wilskracht over hadden voor een moeilijke
puzzel. Hieruit blijkt dus dat het gebruiken van wilskracht voor een taak latere
beschikbaarheid doet afnemen. Dus het nastreven van een doel kost moeite en het wordt
moeilijk om erna nog een doel te bereiken.
2.1.3 Soms falen we
Als voorbeeld hiervoor kan je zeggen dat het moeilijk is ergens niet aan te mogen
denken. Als iemand zegt denk niet aan een ijsbeer dan denk je er juist extra aan. Dit is
omdat deze impulsen moeilijk te onderdrukken zijn.
