Samenvatting
Samenvatting Hersenen en Gedrag artikelen
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Een samenvatting van de tentamenstof van het vak hersenen en gedrag in blok 2 van semester 1. Week 1 t/m 7 artikelen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: jansenloretta • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hersenen en gedragArtikelen
Week 1
(Het leven van je brein)
Schadelijke stoffen kunnen ervoor zorgen dat hersencellen op de verkeerde plek
terechtkomen. Dat kan bijvoorbeeld leiden tot een verstandelijke beperking of epilepsie.
Omdat de kans op fouten groot is produceert ons lichaam 2 tot 3 keer zoveel hersencellen
dan nodig is. Hersencellen die niet nodig zijn worden dan weer afgebroken.
In de kindertijd vind een enorme toename plaats van het aantal synapsen (= de
contactpinten waar hersencellen boodschappen aan elkaar doorgeven). Ook bij deze
synapsen/verbindingen is er een overproductie: eerst worden er teveel verbindingen
gevormd en daarna wordt in de loop van de kindertijd een hoop afgebroken.
een foetus 22 weken kan al dingen onthouden zoals een geluid of een por (geheugen)
Het kinderbrein is super flexibel. Daarom is het in deze tijd het beste moment om een tweede
taal te leren.
Vlak voor aanvang van de puberteit vind er ook een grote groeispurt plaats. In het aantal
synapsen bijvoorbeeld (de verbindingen). De bekabeling in de frontaalkwab wordt ook beter
geïsoleerd met myeline (een vettig laagje). Daardoor kunnen boodschappen sneller worden
verstuurd. Dit gebeurt allemaal in de prefrontale cortex.
prefrontale cortex = verantwoordelijk voor vaardigheden als het onderdrukken van
impulsen, oordelen vellen en beslissingen nemen, het tijdelijk in gedachten houden van
informatie en het reguleren van emoties.
pubers reageren langzamer in geheugen en beslissingstaken. Er is in de groeispurt eerst
sprake van een prestatiedip. Echter maakt het toegenomen aantal verbindingen het
puberbrein bijna kinderlijk flexibel. Dus een geschikte periode voor het opdoen van nieuwe
ervaringen.
Na het 27e levensjaar gaan de hersenen achteruit. Tussen ons dertigste en negentigste
levensjaar verliezen we zo’n 15% van onze hersenschors en een kwart van witte massa
(=bekabeling tussen hersengebieden).
, mannen takelen sneller af dan vrouwen, ook op gebieden waar ze beter in zijn (ruimtelijk
inzicht).
een theorie is dat oestrogenen (vrouwelijke hormonen) het vrouwenbrein beschermen.
zwangerschap doet het vrouwenbrein 4% krimpen. Dit kan een verklaring zijn voor het
baby-breinsyndroom, waarbij vrouwen vergeetachtig en verstrooid zijn tijdens zwangerschap.
Moeders met een jongetje in de buik blijken een beter werkgeheugen en beter ruimtelijk
inzicht te hebben dan moeders met een meisje in de buik.
Vloeibare kennis neemt af, maar gekristalliseerde kennis neemt toe met de jaren. Het effect
van aftakeling is ook afhankelijk van de opleiding en de mate dat we actief blijven.
Ondernemende ouderen hadden bijvoorbeeld minder kans op Alzheimer. Het flink stimuleren
van je brein leidt tot een grotere reservevoorraad hersencellen.
Beweging is ook belangrijk. Beweging leidt tot de ontwikkeling van nieuwe haarvaatjes,
kleine bloedvaatjes die verantwoordelijk zijn voor de toevoer van voedingsstoffen.
Daarnaast stuwt beweging ook de productie van BDNF, een stofje dat zenuwcellen helpt
groeien en overleven.
Fitte 55-plussers hebben een grotere hersenvolume dan luiere leeftijdsgenoten. Beweging
levert ook een beter denkvermogen op. Dit effect is sterker bij vrouwen dan bij mannen.
Normaal gesproken regelt de amygdala via de hypocampus dat we negatieve
gebeurtenissen goed onthouden. Maar 60-plussers onthouden dit minder goed omdat de
amygdala op die leeftijd sterkere verbindingen heeft met de frontaalkwab en minder met de
hypocampus.
(Nerve Cells)
Het cellichaam of soma bestaat uit:
- de celkern
- ribosomen
- mitochondria
Maar ook andere structuren.
Net als dendrieten, zijn cellichamen ingewikkeld met synapsen.
De axon is de informatiezender van de neuron, voor het zenden van impulsen naar andere
neuronen of organen en spieren. Axonen zijn vaak ingewikkeld met geïsoleerd materiaal
genaamd myelineschede.
Een axon heeft vele vertakkingen die allen gaan zwellen bij de top, waar ze een
presynaptische terminaal vormen. Dit is een punt waar de axon chemicaliën vrijlaat die
door de junction heen zijn gekomen.
Een neuron heeft meerdere dendrieten, maar heeft maar één axon met meer vertakkingen.
, 1. Afferente axon brengt informatie ín een structuur
2. Efferente axon draagt informatie weg van een structuur
Als de dendrieten en axon van een cel geheel bestaan uit een single structuur, heet de cel
een interneuron of intrinsic neuron.
Belangrijk: Neuronen variëren in grootte, vorm en functie.
Gliacellen zijn het andere onderdeel van het zenuwstelsel. Ze wisselen chemicaliën uit met
aangrenzende neuronen. Gliacellen zijn kleiner dan neuronen, maar wel talrijker dan
neuronen. Ze nemen dezelfde hoeveelheid volume in als neuronen.
Het brein heeft verschillende gliacellen met allen andere functies.
De astrocyten hebben de vorm van een ster en wikkelen zich om de presynaptische
terminals.
Bij het opvangen van chemicaliën door axonen en het vervolgens terugsturen naar axonen,
helpt de astrociet om de activiteiten van de axonen te synchroniseren. Zodat de axonen deze
activiteit in golven kan zenden.
Astrocyten halen ook onnodig materiaal weg, die gecreëerd zijn wanneer neuronen sterven
en controleren ook het aantal bloed. In sommige gebieden van het brein kunnen astrocyten
meer nutriënten naar dat gebied leiden.
Microgliacellen zijn hele kleine cellen die ook bedoeld zijn om onnodig materiaal te
verwijderen, zoals virussen en andere micro-organismen. Ze functioneren als een onderdeel
van het immuunsysteem.
Oligodendrocyten in het brein en ruggengraat, en Schwann cellen in zijn speciale vormen
van gliacellen die de myelinescheden opbouwen. Radial gliacellen sturen de migratie van
neuronen en hun bijhorende axon en dendrieten.
Het mechanisme dat chemicaliën weghoudt bij het brein heet de bloed brein barrière.
Wanneer het immuunsysteem een virus herkent, kan deze barrière de virus doden en de cel
die het vasthoudt. Om de schade van het brein te minimaliseren heeft het lichaam een muur
gebouwd om het brein heen. Deze muur houdt de meeste virussen, bacteriën en schadelijke
chemicaliën weg, maar ook nutriënten.
Wanneer een virus wel doorkomt blijft deze meestal zitten de rest van je leven.
Behalve schadelijke chemicaliën houdt de barrière ook vaak nuttige chemicaliën weg. Zoals
medicijnen.
Dit laat de barrière wel toe:
- kleine ongeladen moleculen (oxygen, cabon dioxide)
- water
- Vitamine A en D (bepaalde vetten)
, voor sommige chemicaliën is het nodig om actieve transport in gang te zetten. Kosten
meer energie.
‘gewervelde’ neuronen zijn afhankelijk van glucose = een suiker. Glucose is eigenlijk de
enige nutriënt die de bloed-brein barrière kan langskomen in de volwassene periode.
(uitzondering zijn ketonen, maar is zeldzaam).
Glucose tekort is vaak echter geen probleem. De lever maakt glucose aan. Thiamine wordt
gebruikt als middel om glucose te gebruiken.
(Nerve impulse)
Axonen controleren elektrische impulsen op elk punt die het langsgaat. Denk daarbij aan
een rij mensen die elkaars handen vasthouden en bij elk punt in elkaars hand knijpen in de rij
één voor één.
Axonen verspreiden informatie in een bepaalde snelheid. Dat betekent dat een aanraking op
je schouder sneller aankomt in je brein dat een aanraking op je teen. Je brein kan deze
kleine verschillen echter niet herkennen en daarom voel je dit verschil ook niet.
Om directe beweging zo precies mogelijk te detecteren kan je visuele systeem dit
compenseren omdat sommige delen van de retina dichterbij je brein liggen dan andere
delen. Dit heb je niet door doordat de onderdelen die verder weg liggen sneller impulsen
kunnen doorgeven dan onderdelen die dichterbij je brein zitten.
Het membraan van een neuron includeert een elektrisch ‘gradient’. Dit is een verschil in
elektrisch vermogen tussen de binnenkant en buitenkant van de cel. Deze twee lagen
(binnen laag en buiten laag) bestaan uit phospholid moleculen. Om deze moleculen zijn
cylindrical proteïne moleculen te vinden. De structuur van membranen zijn flexibel om zo
de flow van chemicaliën tussen de binnen- en buiten laag goed te laten verlopen.
Het membraan onderhoudt een elektrische polarisatie, wat betekent een verschil in
elektrisch vermogen tussen twee locaties. De neuron in de binnenlaag van de membraan is
enigszins negatief in elektrisch potentieel. Dit verschil in voltage in een resting neuron heet
rest potentiaal. Dit is voornamelijk het resultaat van negatief geladen proteïnen in de cel.
Het membraan is selectief permeable wat betekent dat sommige chemicaliën er wel door
kunnen, vrijer dan andere. (vergelijkbaar met bloed-brein barrière maar niet hetzelfde).
Een paar biologische, belangrijke, ionen zijn: natrium, potassium, calcium, chloride. Deze
kunnen er soms wel door en soms niet, wanneer het gesloten is. De natrium kanalen zijn
gesloten wanneer het membraan ‘rust’ heeft.
De sodium-potassium pomp is een proteïne complex die herhaaldelijk drie natrium ionen
transporteert uit de cel, terwijl er twee potassium ionen ín de cel komen. Deze pomp is actief
en heeft dus veel energie nodig.
natrium ionen zitten meer buiten de membraan dan erbinnen, terwijl potassium ionen zich
meer aan de binnenkant van het membraan plaats vinden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esmeesuierveldx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen