Dit hoofdstuk behandelt de fundamentele eenheden van het menselijk lichaam: cellen en weefsels. Het begint met een introductie van celstructuur en -functie, inclusief organellen en celorganisatie. Vervolgens wordt het concept van weefsels geïntroduceerd, waarbij de vier hoofdtypen weefsels worden ...
De bouw, functie en eigenschappen van een cel te benoemen
- De bouw van een cel bestaat uit een celmembraan
(plasmamembraan) met een dubbele laag
fosfolipiden met daartussen cholesterolmoleculen.
Fosfolipide is een molecuul dat een kop en staart
gedeelte heeft. Het kopgedeelte bestaat uit een
fosfaatgroep en die is hydrofiel (wateraantrekkend).
Het staart gedeelte is een vet verbinding en is
hydrofoob (waterafstotend).
- De hydrofiele fosfaat koppen vormen de buiten laag die met het cytoplasma
contact maakt.
- De cholesterolmoleculen (eiwitmoleculen) in het celmembraan zijn vetten met
een hydrofiele en hydrofobe kant, ze liggen tussen de fosfolipide moleculen
en houden ze bij elkaar.
- In de dubbele fosfolipide laag zweven eiwitmoleculen (membraaneiwitten).
Membraan poriën dienen voor transport van stoffen naar het cytoplasma
- Functie van de cel: een levende cel wisselt continu stoffen uit met zijn directe
omgeving en de cel zorgt voor stofwisseling en bestaat uit actief en passief
transport
- Kenmerken cellen: ademhaling, voedselvertering, stofwisseling en reacties op
verandering in de omgeving
- De cel is de kleinste stofwisselingen eenheid van het lichaam
Uit te leggen wat het metabolisme van een cel is en welke onderverdeling daarbij
hoort;
- Metaboslime = celstofwisseling
- Twee typen biochemische reacties: anabole en katabole reacties
- Anabole: worden kleine moleculen samengevoegd tot grotere moleculen
(assimilatie) Dit is de opbouwstofwisseling, groei, onderhoud en reparatie van
de cel.
- Katabole: grote moleculen worden afgebroken tot kleinere (dissimilatie). De
afbraakstofwisseling. Dan komt er juist energie vrij. Dit is voor beweging of
warmteproductie.
, Uit te leggen hoe een celmembraan is opgebouwd en welk transportmogelijkheden
daar doorheen mogelijk zijn;
- Transportprocesses gaan door de celmembraan van buiten naar binnen en
van binnen naar buiten.
- Actief transport: kost wel
energie. Hier is ATP
(energierijke verbinding) voor
nodig. Dit wordt ADP en P.
Deze zorgt ervoor dat het eiwit
opengaat.
- Mitochondriën: deze maken
ADP en kunnen dit opladen tot
ATP.
- Blaasjestransport:
endocytose = buiten naar binnen. In de cel insluiten
Fagocytose: vaste deeltjes
Pinocytose: druppels insluiten
Exocytose = van binnen naar buiten
- Passief transport: kost geen energie. Het gaat vanzelf. Er hoeft geen energie in
om moleculen door te laten.
Diffusie: beweging van deeltjes. Van een hoge concentratie naar een lage
concentratie
Osmose: beweging van oplosmiddel. Beweging van een oplosmiddel van
een plek waar veel oplosmiddel is naar een plek waar weinig oplosmiddel is.
- COW = aanzuigende werking voor water door colloïden = eiwitten
- KOW= aanzuigende werking voor water door kristalloïden = zouten
, In hoofdlijnen uit te leggen hoe en waar eiwitten worden gesynthetiseerd;
- DNA zit in de kern van een cel. Om een kopie te maken van het DNA moet het
stukje DNA opengeritst worden. Dit zodat de code apart bekeken kan worden.
- DNA gaat open en er wordt een kopie gemaakt van de bouwstenen. Dit heet
RNA en heet ook wel mRNA (boodschapper RNA).
- Ribosoom: eiwitten met RNA.
- Een sliert van aminozuren = een eiwit
- Een eiwit wordt gemaakt van het patroon wat op het DNA zit. Via een kopie
(RNA) en die bepaald de volgorden van de aminozuren die het eiwit maken.
- Als er iets gedaan moet worden met weefseltransplantatie of bloeddonatie
dan kan dit niet want het DNA is anders.
In hoofdlijnen uit te leggen hoe gezonde groei- en celdeling plaatsvindt.
- Nieuwe cellen zien er net zo uit en functioneren net als oude cellen.
- Cel deelt alleen als de omgeving van de cel daar toestemming voor geeft, of
als andere signalen zeggen dat het nodig is.
- Nieuwe cellen blijven zitten in het weefsel waar ze horen.
- Een cel die ontspoort, wordt vernietig.
- Cel differentiatie: cellen krijgen allemaal een unieke vorm
- Cel specialisatie: cellen krijgen een specifieke functie. Spiercellen,
zenuwcellen, bloedcellen.
Delingsfase/ mitose:
DNA gaat zich verdubbelen en spiraliseren, spoeldraden ontstaan, DNA gaat in het midden
liggen, het verdubbelde DNA wordt uit elkaar getrokken, er vormen zich twee nieuwe kernen
en de DNA rolt zich weer uit.
Groeifase: Cel groeit uit tot een grote cel met
meer celorganellen
Functionele fase: Cel krijgt definitieve vorm en
functie
Gezonde celdeling: Nieuwe cellen zien er net zo
uit en functioneren hetzelfde als de oude cel.
De cel deelt zich alleen als de omgeving van de
cel daar toestemming voor geeft, of als de
andere signalen zeggen dat het nodig is.
Cellen leven ongeveer 120 dagen
Cel differentiatie: Het krijgen van eigen vorm en definitieve grootte
Cel specialisatie: Het krijgen van specifieke functie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nandideweerd1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
