4.1 de puberteit
Primaire en secundaire geslachtskenmerken
o Geslacht (sekse): man of vrouw
Intersekse: de geslachtskenmerken verschillen van norm (man
of vrouw) het lichaam heeft zowel mannelijk als vrouwelijke
kenmerken
o Geslachtskenmerken: lichamelijke kenmerken waaraan je het
geslacht herkent
o Primaire geslachtskenmerken: zijn al bij de geboorte aanwezig
Bij jongens: balzak en penis
Bij meisjes: schaamlippen en vagina
o Secundaire geslachtskenmerken: ontstaan vanaf ongeveer 10 jaar
Bij jongens: borsthaar, baardgroei, zwaardere stem, gespierde
lichaamsbouw
Bij meisjes: borsten, brede heupen, ronde lichaamsvormen
o Puberteit: begint ongeveer vanaf 12 jaar, je verandert:
Lichamelijk, geestelijk en sociaal
Lichamelijke veranderingen
o Lichamelijke veranderingen in de puberteit:
Er vindt een snelle groei plaats (groeispurt)
De voortplantingsorganen gaan functioneren
De secundaire geslachtskenmerken ontstaan
Meisje/vrouw Jongetje/man
Geestelijke veranderingen
Meer belangstelling voor andere mensen
Soms verliefd worden op iemand
Seksualiteit begint een belangrijke rol te spelen in het leven
Je stelt je zelfstandiger op naar je ouders
Anders omgaan met vrienden/vriendinnen, vaker vriendschap in groep
Soms boos, onzeker, eenzaam of verdrietig voelen
, 4.2 een vrouw
Delen van het voorplantingsstelsel van een vrouw met functies en
kenmerken
o Eierstokken: hierin vindt de ontwikkeling van de eicellen plaats
Eicellen zijn de vrouwelijke geslachtscellen
De ontwikkeling hiervan begint in de puberteit onder invloed
van hormonen uit de hypofyse
o Baarmoeder: een bevruchte eicel ontwikkeld zich hierin tot een kind
o Clitoris: gevoelig voor prikkels die een fijn gevoel geven
Clitoriseikel: gevoelig ‘knopje’ dat zichtbaar is aan de
buitenkant
Clitorishoed: huidplooi om de clitoriseikel
Zwellichamen: vullen zich met bloed als de vrouw seksueel
opgewonden raakt
o Buitenste schaamlippen: de dikke, behaarde huidplooien
o Binnenste schaamlippen: de dunne, gladde huidplooien
In de wand liggen klieren die bij seksuele opwindingen slijm
produceren
Na de puberteit zijn de binnenste schaamlippen bij de meeste
vrouwen groter dan de buitenste
o Vagina: is aan de buitenkant bekleed met slijmvlies
de vagina verbindt de vulva met de baarmoeder
Rond de opening kan een randje weefsel zitten: maagdenvlies
Bij de menstruatie worden slijmvlies en bloed via de vagina
afgevoerd
Menstruatie
o Ovulatie (eisprong): het vrijkomen van een eicel uit een eierstok
Een eicel blijft na de ovulatie 12 – 24 uur in leven
Als de eicel wordt bevrucht, kan hij wel in leven blijven
o Menstruatie (ongesteld zijn): maandelijks afstoten van
baarmoederslijmvlies en bloed
o Menstruatiecyclus:
Dag 1: begin menstruatie, afbraak baarmoederslijmvlies
Dag 5 (ongeveer): begin opbouw baarmoederslijmvlies
Dag 14: ovulatie
Dag 28: laatste dag van cyclus, einde opbouw baarmoederslijmvlies
o Hormonen: stoffen die de werking van organen regelen
Belangrijke hormoonklier: hypofyse
o Overgang: wanneer een vrouw rond de 50 jaar is
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geresteinfenna. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.