College aantekeningen
Hoorcollege aantekening Neuropsychologie voor pedagogen
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
In dit document vind je zeer uitgebreide hoorcollege aantekening van alle weken. Behaalde tentamencijfer: 7,8
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 85 pagina's
Voorbeeld 4 van de 85 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Neuropsychologie – periode 4 – jaar 3Week 1 Hersenen
Hoorcollege 1A Functioneel-anatomische organisatie van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel:
▪ Organisatie zenuwstelsel
▪ Structuur zenuwstelsel
▪ Functioneren van de hersenen (neurofysiologie, neurochemie)
Schematische indeling zenuwstelsel
1. Centrale zenuwstelsel: omgeven door bot, zoals het brein en het ruggenmerg.
2. Perifere zenuwstelsel: deel van het zenuwstelsel dat buiten de botten ligt.
▪ Autonome zenuwstelsel = onwillekeurig, niet onder invloed van de wil (bestuurt
klieren en gladde spieren). Allerlei vitale levensfuncties worden aangestuurd:
ademhaling, bloeddruk, energie, temperatuurregeling, speekselvorming, maag-
darmfuncties, enz.
o Sympatisch deel = fight/flight
o Parasympatisch deel = herstel, rust en energiebehoud
▪ Somatische zenuwstelsel
o Motorische neuronen van de hersenen naar de rest van het lichaam, spieren en
klieren die worden aangestuurd.
o Sensorische informatie vanuit het lichaam naar hersenen. Spirale zenuwen, gaan
het ruggenmerg in.
o Centrale zenuwen (hersenzenuwen) gaan NIET via het ruggenmerg.
Dit zijn autonome processen in het autonome zenuwstelsel:
Spijsvertering: verteren van voedsel tot bruikbare, door het lichaam opneembare,
bouwstenen (zoals koolhydraten en eiwitten).
Stofwisseling (metabolisme): het bewerken en omvormen van deze bruikbare
voedingsstoffen (bv koolhydraten in glucose).
Verbranding: met behulp van zuurstof voedingsstoffen omzetten in energie, nodig voor
fysieke actie/inspanningen (spieractiviteit), mentale inspanning (!), vitale
functies als hartslag en ademhaling, lichaamstemperatuur, biochemische
, Neuropsychologie – periode 4 – jaar 3
celprocessen zoals synthese en transport van stoffen, etc.
Glucose kan worden verbrand of opgeslagen, afhankelijk van je energiebehoefte (veel >
sympathisch deel autonome ZS, weinig -> parasympatisch deel autonome ZS).
Wat doe je vervolgens met die glucose?
1. Met behulp van zuurstof glucose omzetten in energie (bijvoorbeeld nodig om lichaam in
paraatheid/actie te brengen). Glucose is de snelste energieleverancier. Via het
hypothalamus-hypofyse-bijniet-systeem (HPA-as).
Activiteit/fight/flight. Het sympathische deel wordt actief in een stresssituatie, als je
bijvoorbeeld snel moet reageren. Veel glucose wordt, met behulp van zuurstof, omgezet in
energie. Bloeddruk en ademhaling gaat omhoog, je gaat zweten om warmte af te voeren. Er
is sprake van een vernauwing van de bloedvaten. Spijsvertering gaat op zo’n moment
omlaag, dit is nu niet belangrijk. Een belangrijk hormoon hierbij is adrenaline, de bijnier
produceert adrenaline, aangestuurd door de hypofyse.
2. Opslag van glucose als er meer glucose beschikbaar is dan nodig voor energie.
Bv als glycogeen in lever- en spiercellen, als eiwitten in spierweefsel, of als vet(zuren) in
vetcellen. Onder invloed van insuline; bloedsuikerspiegel laag houden.
Herstel/rust/energiebehoud. Het parasympatische deel zorgt voor de opslag van glucose,
wanneer er meer glucose beschikbaar is dan op dat moment moet worden gebruikt.
Bijvoorbeeld als glycogeen in lever- en spiercellen, als eiwitten in spierweefsel of als vet in
vetcellen (insuline). Spijsvertering en reparatiewerkzaamheden gaan omhoog.
Structuur: bouwstenen van de hersenen
Neuronen:
▪ Hersencellen.
▪ ± 100 - 120 miljard
▪ De informatieverwerkers.
▪ Gliacellen zijn de ondersteuners, ongeveer 5 biljoen hiervan.
▪ Functie: signalen ontvangen, verwerken/integreren doorgeven.
Opbouw neuron:
▪ Cellichaam.
▪ Uitlopers aan beide kanten van het cellichaam
= dendrieten.
▪ Informatie gaat verder en wordt geïntegreerd in
het cellichaam.
▪ Dit wordt een outputsignaal en wordt vervoerd
langs het outputkanaal = axon.
▪ Deze axon vertakt in collateralen.
▪ Synaps is de plek waar het uiteinde van een
vertakking van axon, contact maakt met een
dendritische spine = inputplaats van weer een
andere neuron.
▪ Tot wel 1011 signaaloverdrachten per seconde.
▪ Neuronen kunnen zo’n 2,6 gigabyte aan
informatie bevatten.
Netwerken:
▪ “Je bent je connecties”
▪ Functie: informatie ontvangen, verwerken/integreren, vervoeren en doorgeven.
▪ Structuur: dendrieten/spines, cellichaam/axonheuvel, axon/collateralen/terminale
eindvoet.
▪ Van boven naar beneden = flow of information.
, Neuropsychologie – periode 4 – jaar 3
Primaire functies van de hersenen:
1. Verwerken, filteren, integreren van, en betekenis geven aan, prikkels uit de
omgeving. Om gedrag te kunnen produceren.
2. Optelsom van ervaringen een interne representatie van omgevingsprikkels creëren.
Op basis van eerdere prikkels leert het brein voorspellingen te doen. Bijvoorbeeld
moeder = veiligheid, slang = gevaar, rode besjes = ziekte. Geheugenvorming/
leervermogen, verwachtingen/voorspellingen.
3. Produceren van gedrag / Interactie met omgeving. Bijvoorbeeld: jagen, eten,
bescherming zoeken, vinden partner.
Reflectie op hersenen/gedrag-relatie
Discussiepunten:
▪ Is de “mind” gemaakt van een andere substantie dan het brein?
▪ Is er een ‘geest in de breinmachine’? Is er een ‘homoculus’ binnen in ons die aan de
touwtjes trekt.
▪ Of zijn wij ons brein?
Is ons brein een machine die digitaal kan worden nagebouwd? Wat is de grootste uitdaging?
Mensen hebben inzicht in de ‘structuur’ van de werkelijkheid. We maken een intern model
van hoe de wereld om ons heen werkt. We zien verbanden en
oorzaak-gevolg relaties. Kunnen AI-systemen dat ook? Of zijn dat meer ‘reflexmachines’ die
input ontvangen, daar algoritmes op loslaten teneinde output te leveren, zonder de ‘structuur’
van de wereld om hen heen werkelijk te begrijpen...? En wat zegt het over het brein als
AIsystemen wél in staat zijn tot menselijke intelligentie?
Als je een machine een rode tafel laat zien, kan die in nullen en enen redeneren dat de tafel
rood is. Maar kan die machine de kleur rood ook daadwerkelijk ervaren…?
Ruggenmerg
Ruggenmerg = deel van centrale zenuwstelsel dat
zich niet in schedel maar in kanaal in wervelkolom
bevindt (ruggenmergkanaal). Ruggenmergzenuwen
vervoeren sensorische en motorische informatie naar
en van het ruggenmerg. Reflexmatig gedrag.
Sensorisch, een deel hiervan gaan vanuit ons brein,
via het ruggenmerg naar de spieren en klieren van
het lichaam. Een ander deel gaat van het lichaam,
via ruggenmerg naar het brein.
Tussen de wervels, op de verschillende niveaus,
steeds twee motorische zenuwen naar buiten treden.
Dat vindt plaats aan de buikzijde, aan de rechter en
linker kant. Naar de romp, zodra de motorische
zenuw naar buiten treedt, is er sprake van het
perifere zenuwstelsel.
, Neuropsychologie – periode 4 – jaar 3
Dwarsdoorsnede ruggenmerg (deel van het centrale zenuwstelsel)
Sensorische
neuronen komen
aan de achterzijde
van het ruggenmerg
binnen, op weg naar
het brein. Deze stof
kleurt wit.
Ruggenmergzenuw
is gemengde zenuw,
daar waar de
motorneuronen naar
buiten treden en
samenkomen met de
bundels sensorische
neuronen.
Zenuwen zijn bundels van
axonen die een “route”
afleggen. Bij een reflex
wordt pijninformatie meteen
doorgeschakeld naar
motorneuronen, daarna pas
naar de hersenen.
Witte stof: axonen die wit
kleuren, aan de buitenkant.
Grijze stof: cellichamen die
grijs kleuren, aan de
binnenkant.
Hersenen
Hoe ziet het brein eruit en hoe werkt het?
Terminologie m.b.t. locatie en oriëntatie:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper orthopedagogiekstudentleerkracht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71184 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen