Beknopte samenvatni Strafprocesrecht Rechtsmiddelen inclusief alle jurisprudente
College 1: Inleiding
Waarom hebben we rechtsmiddelen?
1. Vergroten van de kans op een juiste en beter aanvaardbare einduitspraak;
2. Behoefe aan rechtseenheid en controle op juist verloop van de procedure;
3. Behoefe aan herstel aperte onjuistheden.
Wat zijn de nadelen van rechtsmiddelen?
1. Uitstel van executee het duurt langer voordat de straf ten uitvoer kan worden gelegd (zie 557
Sv);
2. Doorlooptjden;
3. Het is niet altjd zo dat er in HB een betere beslissing wordt genomen.
Volgens artkel 6 EVRM heef iedere verdachte altjd recht op een rechterlijke toets. Artkel 2 lid 1
zevende protocol EVRM geef een recht op een rechtsmiddel tegen een veroordeling door de
rechter. Het tweede lid staat uitzonderingen toe. Wij hebben dit protocol niet geraticeerd,
aangezien iets volgens het EHRM pas een licht vergrijp is als het niet met een zware sancte is
bedreigd, terwijl Nederland de mogelijkheid wil hebben om hoger beroep te beperken tot een
geldbedrag, ook al gaat het om een delict die bedreigd is met hechtenis. Uit de jurisprudente volgen
echter wel belangrijke notes met betrekking tot rechtsmiddelen.
Krombach VS Francee De verdachte werd veroordeeld zonder te zijn verschenen. Omdat hij niet
verscheen, (zijn advocaat wel) mocht zijn advocaat het woord niet voeren. Omdat hij in afwezigheid
was veroordeeld, was geen cassate mogelijk. In beginsel is het onthouden van een rechtsmiddel bij
een hogere rechter na een verstekvonnis in eerste aanleg geen schending van artkel 2 zevende
protocol EVRM. In casu is echter het recht op een fair trial (artkel 6 lid 1 en 3 sub c EVRM)
geschondene omdat hij niet verscheen mocht zijn advocaat het woord niet voeren. Hierdoor heef de
verdachte geen verdedigingsrechten terwijl dit een wezenlijk onderdeel is van artkel 6 EVRM. Tevens
wordt m.b.t. het niet mogen aanwenden van een rechtsmiddel geoordeeld dat beperkingen op het
aanwenden van een rechtsmiddel mogen indien deze en legitem doel hebben. Een ‘review’ is
toegestaan (mag beperkt worden tot juridische geschilpunten zoals in cassate). Er mag echter geen
schending zijn van de essente van HB. Verdachte mocht in zijn geheel niet klagen over waarom hij
het woord niet mocht voeren. Zo’n beperking is niet toegestaan. Er werd dus een schending van
artkel 2 zevende protocol EVRM aangenomen.
Kremzow vs. Oostenrijke In dit arrest stond de vraag centraal of het aanwezigheidsrecht van
verdachte ex. 6 EVRM was geschonden. Het Hof maakt een onderscheide bij een feitelijke vraag is het
van belang dat de verdachte zijn verhaal kan doen, de beperking dat de verdachte het verzoek om
aanwezig te zijn te laat had ingediend was dus niet i.o.m. 6 EVRM. Bij juridische procedurele vragen is
het voldoende dat de advocaat aanwezig mag zijn. Kortome Feitelijke vragen betrefen ook de
persoon van de verdachte in tegenstelling tot juridische vragen en dus ten aanzien daarvan wél
schending art. 6 EVRM. Aanwezigheid op zichzelf in het kader van 6 EVRM hoef dus niet per sé, het
hangt af van de procedure, de belangen van de verdachte, de punten waarover wordt beslist, de
ingrijpendheid, etc.
Hermi vs. Italië: In deze zaak waren de verweren juridisch van aard waardoor aanwezigheid van de
advocaat voldoende was en het dus niet strijdig was met 6 EVRM dat de verdachte niet aanwezig
was. Tevens stond minder op het spel voor de verdachte omdat hij met een verkorte procedure had
ingestemd waardoor hij geen hogere straf kon krijgen.
1
,Beginselen achter rechtsmiddelen
1. Beginsel van het gesloten stelsel. Er kan een rechtsmiddel worden aangewend en als er geen
rechtsmiddel meer openstaat, geldt de beslissing zoals deze is opgelegd. In een uitspraak zei
de HR dat het onverenigbaar is om via een OD vordering de betrefende beslissing nogmaals
te laten toetsen. Echter, bij schending artkel 6 EVRM (vastgesteld door het EHRM) moet er
een ‘’efectve remedy’’ zijn om dat te voorkomen. Dit alles is hedendaags minder van belang
door de komst van artkel 57 lid 1 onder b Sv.
2. Er moet een nieuwe beslissing komen door de HB rechter (er moet dus bevestging,
vernietging plaatsvinden, etc.).
3. Concentratebeginsel. Tegen tussenbeslissingen kan in beginsel pas HB worden ingesteld
tegelijk met de einduitspraak ( 06 Sv), behoudens de uitzondering in lid 2.
College 2: Rechtsmiddelen algemeen I
Wanneer staat HB open? 0 Sve
Lid 1e Tegen vonnissen betrefende misdrijven staat HB open, echter kan de verdachte geen
HB instellen als deze voor de gehele tenlastelegging is vrijgesproken
Lid 2e Tegen vonnissen betrefende overtredingen, tenzij sprake is van een situate zoals
omschreven in a of b.
Lid 3e De uitzonderingen van a en b gelden niet indien sprake is van een verstekvonnis in
eerste aanleg en waarbij de dagvaarding niet in persoon is betekend of er geen
omstandigheid is waaruit blijkt dat hij hier toch bekend was met de dag van de terechtzitng.
De uitzondering hierop is weer dat indien sprake is van een strafeschikking waartegen de
verdachte verzet heef aangetekend, en het OM ervoor zorgt dat de dagvaarding alsnog
binnen zes weken wordt betekend, de verdachte zich er niet op kan beroepen dat hij deze
niet heef gekregen. Als bijv. aan een huisgenoot wordt betekend kan het zijn dat verdachte
de dagvaarding niet ziet, maar dat komt voor eigen risico (de verdachte weet immers dat er
iets strafrechtelijks tegen hem loopt want hij heef zelf verzet aangetekend).
Indien zowel een misdrijf als overtreding ten laste is gelegd, en vrijgesproken is voor het
misdrijf gedeelte, is alsnog 0 lid 1 Sv van toepassing. Je moet altjd kijken naar de gehele
tenlastelegging (want zie 07 Sve HB alleen mogelijk tegen hele uitspraak) om te bepalen of
er HB mogelijk is ex. 0 Sv.
Aanwenden rechtsmiddele 9 Sv
Hoofdregel in lid 1e Verklaring ter grife welk rechtsmiddel wordt ingesteld. Let ope dit artkel
geldt voor zowel uitspraken als beschikkingen. Artkel ziet ook zowel op HB als cassate (en de
jurisprudente dus ook, maar let op uitzondering in ‘Volgens de regelen der kunst 2’).
Wat nu als het verkeerde rechtsmiddel wordt aangewend? Welk rechtsmiddel staat open:
indien de verdachte (of advocaat) het verkeerde rechtsmiddel instelt (bijv. cassate i.p.v. HB)
verstaat de HR dit alsof er HB was ingesteld (conversieleer). Dit geldt overigens niet voor het
OM, voor hen geldt dat wordt gevergd dat zij het juiste rechtsmiddel instellen (gevolge n-o
OM).
Op het aanwenden van rechtsmiddelen ex 9 Sv, staan aanvullingen in artkel 50 lid 1 Sv.
Het rechtsmiddel kan ook worden aangewend ter grife door de advocaat (a). Dit kan echter
ook worden gedaan door een collega van hem die op dat moment op de grife aanwezig is,
aangezien geacht mag worden dat degene die appel instelt, ook degene is die gemachtgd is
door de verdachte.
2
, Ook kan het rechtsmiddel worden aangewend door een schrifelijk gemachtgde (b) ter
grife. Deze moet dus echt schrifelijk gemachtgd zijn, deze wordt niet op zijn woord
geloofd. Arrest Verzuim irifer: Indien iemand namens de verdachte HB wil instellen, maar
deze geen bijzondere volmacht heef, moet de grifer deze persoon erop wijzen dat een
overlegging van een bijzondere volmacht nodig is. Indien dat niet is gedaan, is dat verzuim
niet aan de verdachte toe te rekenen. De verdachte moet op het moment dat wordt
vastgesteld dat er een ‘fout’ is in de machtging (of helemaal geen machtging is) uitdrukkelijk
ter zitng verklaren dat hij HB heef willen instellen. Dit kan ook blijken uit het feit dat de
verdachte is verschenen op het hoger beroep (RO .2).
Is er ook een herstelmogelijkheid als een schrifelijk gevolmachtgde hoger beroep naar de
grife stuurt? Nee, deze mogelijkheid biedt de wet überhaupt niet.
Kan ook de grifer door de verdachte (dus per brief) gemachtgd worden om HB in te stellen
( 50 lid 1 onder b Sv)? Dit kan. Dit levert het probleem op dat aan de verdachte niet meteen
de dagvaarding kan worden uitgereikt aangezien deze niet ter grife verschijnt. Artkel 50
lid 3 Sv biedt hier de oplossing toe.
Kan de grifer ook gemachtgd worden door de advocaat (dus brief van advocaat aan
grifer)? De wet biedt deze mogelijkheid niet. Gelet op de bedoeling van de wetgever in de
MvT moet dit volgens de HR wel de bedoeling zijn. Wel gelden er een aantal eisen aangezien
de dagvaarding in persoon uitgereikt moet kunnen worden. Voliens de reielen der kunst 1:
(i) De raadsman moet verklaren dat hij gevolmachtgd is tot het instellen van HB
(ii) De raadsman moet in zijn geschrif verklaren dat de verdachte instemt met het door
de grifemedewerker aanstonds in ontvangst nemen van de oproeping
(iii) Er moet een adres opgegeven zijn door de verdachte (mag ook die van raadsman
zijn)
Dit alles geldt ook voor cassate.
Wat nu als advocaat niet aan de drie vereisten voldoet? Kunnen deze hersteld worden?
Voliens de reielen der kunst 2: Ja, indiene
1. Verdachte of gemachtgde raadsman is verschenen en
2. Deze aldaar heef verklaard dat aan onvolkomen volmacht de wens tot het instellen van
appel ten grondslag lag
Eis 2 geldt echter alleen voor problemen met eis (i)! Bij (ii) en (iii) geldt dus enkel eis 1.
Dit alles geldt echt alleen voor een advocaat, niet voor een andere schrifelijke
gemachtgde.
Deze herstelmogelijkheden gelden alleen voor HB, niet voor cassate want daar is geen
zitng waardoor er niet hersteld kan worden.
Kan de advocaat ook via de mail een schrifelijke volmacht verstrekken aan de grifer om
appel in te stellen namens de verdachte? Dit kan indien er bij die e-mail een brief (de
volmacht) wordt toegevoegd, mitse
Het e-mailbericht, met bijlage, is verzonden naar een e-mailadres dat door het gerecht is
aangewezen voor communicate met de grifemedewerkers inzake de aanwending van
rechtsmiddelen in strafzaken en
De schrifelijke volmacht voldoet aan de eisen zoals gesteld in ‘volgens de regelen der
kunst 1’.
Het verdient overigens aanbeveling dat de grife een uitdraai maakt van het e-
mailbericht inclusief bijlage en met vermelding dag en uur van ontvangst (en deze hecht
aan de akte), zodat bepaald kan worden wanneer een rechtsmiddel is ingesteld.
3
