Samenvatting

Samenvatting functieleer, deel 1 (1e BA): volledige samenvatting met afbeeldingen van notities, slides en cursus

2 keer verkocht

Vak
Functieleer (P0M01A)

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Dit is een samenvatting van functieleer, deel 1 (voor 1e BA psychologie) gedoceerd door Johan Wagemans. De samenvatting is volledig en bevat alle info van de slides, de cursus en extra notities uit de les. Ook staan alle belangrijke afbeeldingen bij in de samenvatting. Deze samenvatting zou dus vol...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 107 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 15 april 2024
Aantal pagina's 107
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

functieleer
deel 1
geheugen
aandacht
waarneming
psychologie

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Studie
Psychologie
Vak
Functieleer (P0M01A)

€11,36

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Functieleer
Hoorcollege 1: 27/09/2023

Functies vb. waarneming, geheugen, aandacht…

 Cursustekst ‘functieleer deel 1’ via cursusdienst (niet acco)!!! (in hoorcolleges illustraties en
vb)

Hoofdstuk 1: situering van psychologie als
wetenschap en functieleer als basisdomein
1.1 Oorspronkelijke definitie van psychologie vanuit traditionele
opvattingen over het geest-lichaam probleem

Oorsprong psychologie: samenvoeging Griekse begrippen ‘psyche’ (= ziel / geest) en ‘logos’ (=
woord / verhandeling  kennis / kunde)

 Psychologie = zielkunde / wetenschap van de geest
 Opm ziel / geest: = vaag  Engels: mind
 Plato: vrije wil is onderhevig aan de geest / ziel, er is samenhang tussen geest en lichaam 
“mind-body problem”

Descartes (1596-1650): dualisme (= geest en lichaam zijn gescheiden)

 “res cogitans” vs “res extensa” (= denkvermogen vs lichaam)
 Interactie tussen geest en lichaam gebeurd in pijnappelklier (=epifyse) (centraal in brein
tussen de 2 hersenhelften)
 Eigenlijk melatonineproductie door epifyse  theorie fout
 Afb 1 dia 41  pijn is een gevoel veroorzaakt door stimulatie huid die naar de hersenen
gevoerd wordt (= samenwerking lichaam – geest)
 Afb 2 dia 41  Waarneming: prikkel wordt door hersenen omgezet in een waarneming 
dan pas kan een respons gebeuren

Pupilgrootte slide 42:

- Reflexmatige controle hoeveelheid lichtinval = puur lichamelijk verschijnsel, volgt fysische
wetten (vb voor spiegel in donker, dan licht aan  eerst klein, dan groot)
- Of afhankelijk van interesse = mentaal fenomeen, heeft psychologische aspecten (interactie
tussen beeld en persoon)  wordt ook gebruikt in reclame (vrouwen in vb auto reclame:
grote pupillen zodat man zich begeerd voelt) (Vb Mondriaan schilderij)

Monisme: geest en lichaam zijn 2 aspecten van 1 entiteit

 2 versies:
- Materialisme:
- * ontologisch = materialisme: alleen het fysische bestaat echt
- * epistemologisch = reductionisme: alleen het fysische kunnen we bestuderen, kennen en
begrijpen

, - Idealisme
- * ontologisch = panpsychisme: alles in de natuur heeft een ziel
- * epistemologisch (extreme variant: idealisme  solipsisme): we kennen de werkelijkheid
enkel via onze zintuigen en ons denken

Fechner (1801-1887) = grondlegger psychofysica

 Verwerpt cartisiaans dualisme van lichaam en geest
 Aanhanger panpsychisme
 Geest en lichaam 2 fasetten van hetzelfde = monistische visie op relatie van het fysische en
psychische (vb tegelijk hol (vanbinnen uit) en bol (vanbuiten uit) bij bal)
 Psychofysica = relatie tussen psychische en fysische, de exacte wetenschap van de functionele
relatie tussen lichaam en geest
 Boek “Elemente der Psychophysik” (1860) = start psychofysica en mijlpaal in de ontwikkeling
van de psychologie als wetenschap

1.2 Hedendaagse definitie van psychologie vanuit de visie op
complexiteit van de psychologie
Hedendaagse opvatting:

- Mentale processen gebonden aan fysische systemen, maar niet te reduceren tot fysische
processen
- Psychologie = de wetenschap van het gedrag en de factoren die het gedrag beïnvloeden (zgn.
gedragsdeterminanten)
 Zowel fysisch als mentaal
 Zowel zichtbaar als verborgen (“black box”)
 Vaak meerdere factoren
 Vaak complexe wisselwerking (interacties, dynamiek)

Dia 53: quote Ivan Pavlov: “Don’t become a mere of facts, but try to penetrate the mystery of their
origin”  alleen observeren van gedrag is niet genoeg om het te begrijpen

Voorbeelden van studies:

1. Roschach (1884-1922): inktvlekkentest  iets zien in een inktvlek waardoor je iets over een
persoon kan afleiden, persoon projecteert elementen van zijn persoonlijkheid in zijn
antwoorden
 Elke betekenisloze prikkel moet komen van de persoon zelf
Wat doet de inktvlekken werken?:
- Vlekken geen afbeelding van bestaande dingen, maar zijn niet totaal vormloos
- Grafische elementen vb. vorm, symmetrie, beweging, achtergrond, kleur, schaduw
Vorm:
 Moeten voldoende vaag zijn om meerdere interpretaties toe te laten, maar niet te
vaag anders gewoon inktvlek
 quote dia 62: we zoeken in onze hersenen een geheugenbeeld dat een overeenkomst
vertoont met de inktvlek ‘duurt enkele sec)  interpretatie komt tot stand)
 Bevat gehele afzonderlijke componenten en kleine details
 Pareidolia: gezichten of dieren herkennen in bv wolken vb duivel in rookwolk twin-
towers

Symmetrie:

,  Vernietigd indruk van toeval
 Makkelijk te interpreteren door geïnhibeerde personen = mensen die niet durven
zeggen wat ze zien, die bang zijn om hun ziel bloot te leggen (leiden tot sym fig zoals
vlinders, vleermuizen…)

Andere aspecten:

 Beweging (M response)
 Figuur-achtergrond, witruimte
 Kleur vb rood: bloed en geweld  “color shock”: meer emotionele responses

- Bespreking:
 De interpretatie van een onduidelijke prikkel wordt door meerdere processen beïnvloedt:
 Verwerking van “input” beeld
 Geheugen (oproepen beelden gekende voorwerpen)
 Emotionele reacties
 Interpretaties ifv persoonlijkheid, verlangens, onbewuste drijfveren…
 Psychologie is nomothetisch of ideografisch (klinisch vooral ideografisch)
Nomothetisch: algemene wetten (voor iedereen hetzelfde)
Ideografisch: specifieke factoren (individueel verschillend)

2. Hawthorne onderzoek (Plaats in VS, 1920) (arbeiderspsychologie)
 Hoe arbeiders meer doen produceren?
 Hypothese: verbeterde werkomstandigheden  verhoogde arbeidstevredenheid 
verhoogde productie
 Dia 69: werkomstandigheden (externe factor), arbeidstevredenheid (relatie, schakel),
productiviteit (factor in gedrag)
 Na verbeterde werkomstandigheden inderdaad verhoogde productie
 Na terug schrappen goede werkomstandigheden toch goede productiviteit
Door deelnemen aan onderzoek  arbeiders ondervonden waardering / erkenning 
verhoogde productiviteit
 Oorzaak verhoogde productiviteit was niet de verbeterde werkomstandigheden, maar de
erkenning / waardering

 WC-DiP = wetenschappelijk correct denken in de psychologie
 Plausibele (= waarschijnlijke / aannemelijke) verklaring niet altijd juist
 Altijd controle nodig
 Vaak meerdere verklaringen mogelijk
 “Popper’s falsification” = niet enkel zoeken naar bevestiging van hypothese, ook proberen om
hypothese te weerleggen

Hoorcollege 2: 28/09/2023

Inschrijven werkcolleges!

, S = structuur

3. Betula studie: Zweedse studie over achterhalen welke factoren bepalend zijn voor “succesvol
ouder worden” (vroegtijdig opsporen dimentie)
 Grootschalig populatie onderzoek
 Longitudinaal = zelfde mensen worden onderzocht op meerdere tijdstippen
 Cross-sectioneel = onderzoekers onderzoeken op 1 bepaald tijdstip 1 aspect
 Dia 9: T = tijdstip, S = steekproef
 Cognitieve variabelen  taken ivb met geheugen
 Niet-cognitieve variabelen  lichaamsfuncties (vb. stress, hormonen)
 Variabelen tussen cognitief en niet-cognitief (vb. opleidingsniveau, sociaal leven)

Resultaten:

 Stroke = hersenbloeding  bij succesvolle ouderen niemand hersenbloeding, hoe minder
succesvol hoe meer ouderen een hersenbloeding
 Vrouwen worden gemiddeld succesvoller ouder
 Hoe beter opgeleid, hoe succesvoller ouder worden
 Kans op succesvol ouder worden hangt af van eigen tanden hebben (MAAR: nog tanden
hebben kan samenhangen met financiële middelen  hangt samen met jaren gestudeerd)
Mensen die gestudeerd hebben leven gemiddeld gezonder  worden succesvoller ouder =
correlaties

WC-Dip:
 Complexe samenhang tussen onafhankelijke en afhankelijke variabelen = correlatie
 Correlatie is niet gelijk aan causatie (oorzakelijke verbanden)
 Vuistregel: “Ocam’s razer”  een eenvoudige verklaring met zo weinig mogelijk factoren is
meestal de beste

Dilthey (1833-1911):

- Onderscheid natuurwetenschappen en menswetenschappen
- Natuurwetenschappen: gericht op verklaren (= erklären) van wetmatigheden in de natuur
(krachten van buitenaf vb zwaartekracht)
 Natuurfenomenen te erklären doordat externe krachten die van buitenaf op levenloze
materie inwerken onveranderlijk zijn
 Laat herhaling in laboratoriumomstandigheden toe waardoor wetmatigheid achterhaald kan
worden
- Menswetenschappen / geesteswetenschappen: gericht op begrijpen van de mens en zijn
geschiedenis (geen vaste wetten  ondergaan evolutie)
 Geen product van krachten, maar voortbrengsel van langdurige samenwerking tussen
mensen
 Levende systemen met interacties tussen mensen onderling en de complexe systemen die ze
voortbrengen
- Besluit: natuurwetenschappelijke benadering ongeschikt voor bestuderen menselijke
werkelijkheid
- Implicaties psychologie:
 Totale ervaring moet tot onderwerp komen, niet ervaring beperkt tot aantal factoren in labo

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunavanhamel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,36. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis