Gerechtelijke geneeskunde en criminalistiek (C03A1B)
Alle documenten voor dit vak (12)
Verkoper
Volgen
nettebruyndonckx
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
GERECHTELIJKE GENEESKUNDE EN CRIMINALISTIEK
1. HOOFDSTUK I – Justitie en geneeskunde
• Justitie
• Forensische wetenschappen / criminalistiek
• Definiëring gerechtelijke / forensische geneeskunde
• Uitoefenen van de geneeskunde
1.1. Justitie
1.1.1. HET GERECEHT
• Staande magistratuur = openbare aanklager (procureur)
→ Spreekt al staande de aanklacht uit
o Opsporen van/Op zoek gaan naar misdrijven (opsporingsonderzoek)
▪ Onder toezicht van de Minister van Justitie, die kan voorrang geven aan bepaalde
o Vervolgen van misdrijven → verdachten voor de rechtbank brengen (requisitoir)
▪ Bewijzen voorbrengen om de rechter te overtuigen van schuld
• Zetelende magistratuur = rechters
o Oordelen over schuldvraag
→ Op basis van innerlijke overtuiging van de schuldigheid van de verdacht
→ Bij twijfel = vrijspraak
▪ Beoordeling
▪ Veroordeling
→ Procureur legt strafmaat voor en de rechter beslist erover
o Onafhankelijk gerechtelijk onderzoek
▪ Vooronderzoek door onderzoeksrechter
→ Volledig neutraal en onpartijdig
→ Zowel de elementen die pleiten voor de verdachte als tegen de verdachte naar boven
halen = (a charge en à décharge)
▪ Terechtzitting
1
, • Burgerlijke zaken = alles wat met schade te maken heeft
• Strafzaken = alles wat in het strafwetboek staat
• Cassatie = ENKEL MOGELIJK als er een inbreuk is op de rechtspleging
1.1.2. NEDERLANDSTALIGE ARRONDISSEMENTEN
HOF v BEROEP GENT HOF v BEROEP BRUSSEL HOF v BEROEP ANTWERPEN
• REA O-VL • REA BRUSSEL • REA Antwerpen
o Gent o Brussel o Antwerpen
o Dendermonde Nederlands o Mechelen
o Oudenaarde o Halle- o Turnhout
• REA W-VL Vilvoorde • REA Limburg
o Brugge • REA LEUVEN o Hasselt
o Kortrijk o Tongeren
o Veurne
o Ieper
1.1.3. STRAFRECHT
• Procureur des Konings
OPSPORINGSONDERZOEK – niveau parket – vooronderzoek
→ Beperkte onderzoeksmogelijkheden
→ Kan de politie aanstellen om ondervragingen te doen
o Iemand bestuurlijk 24u aanhouden
o Iemand betrappen op heterdaad
o Seponeren of vervolgen
• Onderzoeksrechter
GERECHTELIJK VOORONDERZOEK – niveau rechtbank – onderzoeksgerecht
o Voorlopige hechtenis
o Autopsie
o Huiszoekingsbevel
o …
• Raadkamer = rechtbank in eerste aanleg - vonnisgerecht
o Voldoende aanwijzingen = rechtbank
o Onvoldoende aanwijzingen = buiten vervolging
• Kamer Van Inbeschuldigingstelling = hetzelfde als de Raadkamer maar op niveau van beroep – vonnisgerecht
• Rechtbank – vonnisgerecht
o 1e aanleg
o Beroep
1.1.4. VERLOOP STRAFRECHTELIJK ONDERZOEK
• Opsporingsonderzoek door procureur
o Seponering
o Opsporing
o Voorlopige aanhouding (48 uur)
o Vordering onderzoeksrechter
o Vervolging
• Gerechtelijk vooronderzoek door onderzoeksrechter
o Maatregelen inbreuk op de privacy (telefoontap, huiszoeking…)
o Voorlopige hechtenis
• Raadkamer (1ste aanleg) → Kamer Inbeschuldigingstelling (beroep)
o Beslissingen over voorlopige hechtenis
2
, o Doorverwijzing naar rechtbank
o Buiten vervolgingstelling
• Wetboek van strafvordering
• Politie (gerechtelijke opdrachten) → PV = proces verbaal
• Procureur des Konings
o ARTIKEL 43 SV
→ Deskundige kan niet in zijn onafhankelijke taak aangesteld worden, deskundige wordt aangesteld
als raadgever, als neutrale expert
“De Procureur des Konings doet zich zo nodig vergezellen van één of twee personen die
wegens hun kunde of beroep bekwaam geacht worden om de aard en de omstandigheden
van de misdaad of het wanbedrijf te beoordelen”
o ARTIKEL 44 SV
→ ‘Verdacht’ overlijden
→ Artsen kunnen aangesteld worden als deskundigen bij een verdacht overlijden
→ Onderzoeksrechter
• Geheim van onderzoek
• Niet-tegensprekelijk (maar wet Franchimont)
o Partijen hebben recht op het inzage van het ganse dossier
o Bv. Verkrachter → alle gebeurtenissen van alle andere slachtoffers lezen
• Eed van deskundige
“Ik zweer dat ik mijn taak naar eer en geweten nauwgezet en eerlijk zal vervullen.”
1.1.5. BURGERLIJK RECHT
• Principe van schadevergoeding
→ Als je kan aantonen dat je schade geleden hebt, dan heb je recht op een schadevergoeding
• Aansprakelijkheid
o Contractueel
▪ Inspanningsverbintenis → goede huisvaderprincipe
→ Arts moet zich inspannen om naar zijn/haar best vermogen te helpen, je zo goed mogelijk
te helpen
▪ Resultaatsverbintenis
→ Bestaat niet in de geneeskunde, je kan een inspanning verwachten maar geen resultaat
→ In de cosmetische en plastische geneeskunde komt dit wel naar boven
o Buiten-contractueel (quasi-delictueel) → correctheid handelen
▪ Nalatigheid
▪ Onvoorzichtigheid
• Expertise (deskundige of college van deskundigen) → tegensprekelijk
o Causaal verband feit - schade
o Omvang schade
1.1.6. DESKUNDIGE
• NIET IEDERE ARTS = SPECIALIST
• PK – onderzoeksrechter – rechtbank
• Verplicht tenzij wrakingsgrond (partijdigheid)
→ Als PK een deskundige aanstelt mag je eigenlijk niet weigeren
→ Wel als er een wrakingsgrond geldt
→ Gaat wel over een persoonlijke band
• Onder eed (PK → enkel bij ‘verdacht’ overlijden en ‘betrapping op heterdaad’)
• NATIONAAL REGISTER GERECHTSDESKUNDIGEN
→ Mensen aanstellen die in het nationaal register staan
o Officiële titel (algemene eedaflegging)
o EXP nummer
o Aantal voorwaarden (algemeen-’vakkennis’-deontologie)
3
, o Aanvaardingscommissie
• Strafzaken = inbreuk tegen de strafwet
→ Belgische staat betaalt het onderzoek
o Bewijs van inbreuk en daderschap
o Niet-tegensprekelijk (UITZONDERING = burgerlijke belangen)
o Strafrechtelijke tarieven
→ Vaste bedragen voor bijv. autopsie (ongeacht de duur)
• Burgerlijke zaken = schadevergoeding
o Tegensprekelijke procedure (ARTIKEL 962 – 991 GER W)
o Kosten voor meest gerede partij
→ Eiser schiet het bedrag van het onderzoek voor
→ Partij die de zaak verliest betaalt het proces
o Bewijsvoering door eisende partij
▪ Causaal verband tussen feiten en schade
▪ Evaluatie omvang van de (menselijke) schade
1.2. Forensische wetenschappen en forensische geneeskunde
1.2.1. FORENSISCHE WETENSCHAPPEN
• Forensische wetenschappen = geheel van alle wetenschappen en technologische disciplines die kunnen
worden aangewend ter opheldering van gerezen rechtsvragen
• Waarheidsvinding → achterhalen van de ‘waarheid’
→ Op een zo objectief en wetenschappelijke manier de waarheid proberen te achterhalen
→ Dit a.h.v. medische kennis, gedragswetenschappen, …
o Opheldering feiten
o Materiële bewijsvoering
• Specifieke kennis en kunde
→ Medische kennis en kunde aanwerven, niet te diagnosticeren en beter te maken, maar om de oorzaak
van overlijden te achterhalen
→ Geen band met de patiënt zoals in de geneeskunde
→ Forensische artsen werken voor de maatschappij
o Vakkennis
o Forensische kennis (bewijsvoering)
→ Wel beroepsgeheim, maar alles wat belangrijk is in een strafzaak moet wel naar buiten gebracht
worden
o Criminalistiek (sporenonderzoek)
• Bijdragen tot ‘criminologie’: leer van misdadig gedrag
o Crime analysis
o Crime management
• Gedragswetenschappen
o Psychologie
o Sociologie
• Natuurwetenschappen
o Ingenieurswetenschappen
o (Bio)Medische wetenschappen
1.2.2. FORENSISCHE GENEESKUNDE
• Forensische geneeskunde = gerechtelijke geneeskunde is de studie van alle problemen die zich bij de
rechtspleging kunnen voordoen, en slechts met deskundige hulp van een arts kunnen opgelost worden
→ Te eng geformuleerd
• = truth or the nearest reasonable approach to it that is possible from what is observed, is the sole aim
→ Dit is de kern van de job als forensische arts
• Aanwenden van medische kennis en kunde ter opheldering van de waarheid
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nettebruyndonckx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.