Samenvatting kennistoets 2.1 VZ/C&G
Geneeskunde
LES 2.1
De bloedvaten worden onderverdeeld in een kleine bloedsomloop (pulmonaire circulatie)
en de grote bloedsomloop (systeemcirculatie). Arteriën (slagaders) of efferente bloedvaten
voeren bloed van het hart weg. Venen (aders) of afferente vaten voeren bloed naar het hart
terug. Capillairen (haarvaten) zijn kleine, dunwandige bloedvaten tussen de kleinste arteriën
en de kleinste venen. Hier vindt uitwisseling plaats van voedingsstoffen, opgeloste gassen en
afvalstoffen. Het hart is omgeven door de pericardiale holte. De bekleding van de
pericardiale holte is een membraan, het zogenoemde hartzakje of pericardium. Het
viscerale pericardium of epicardium bedekt het buitenste oppervlak van het hart, terwijl het
pariëntale pericardium de buitenste laag van deze sereuze membraan is.
De wand van het hart bevat drie duidelijke herkenbare lagen:
1. De buitenste, het epicardium (viscerale pericardium)
2. De middelste, het myocardium of myocard
3. De binnenste, het endocardium of endocard
Hartspiercellen zijn onderling verbonden door intercalaire schijven die de contractiekracht
van de ene naar de andere cel overbrengen en die actiepotentialen geleiden.
Het hart bestaat uit vier compartimenten. De twee atria zijn gescheiden door het septum
interatriale en de twee ventrikels door het septum interventriculare. De beide septa
bestaan uit hartspierweefsel. Het rechteratrium ontvangt bloed vanuit de grote
bloedsomloop via twee grote venen, de bovenste holle ader (v. cava superior) en de
onderste holle ader (v. cava inferior) en de kleinere venen, de sinus coronarius. De bovenste
holle ader voert bloed aan vanuit het hoofd, de hals, de armen en de borst. De onderste
holle ader voert bloed aan vanuit de rest van de romp, de ingewanden en de benen. De
coronaire venen (kransslagaders) van het hart voeren veneus bloed terug naar de sinus
coronarius.
Bij een myocardinfarct of hartaanval sterven hartspieren af door een verstopping in de
kransslagaders waardoor een deel geen zuurstof meer krijgt.
,
,
,De hartcyclus bestaat uit een contractiefase en een ontspanningsfase. Tijdens de contractie
of systole stuwt de hartafdeling bloed in een aangrenzende hartafdeling of in een arterie. Bij
de ontspanning of diastole vult de afdeling zich met bloed en bereidt zich voor op de
volgende hartcyclus.
Bloed verplaatst zich door middel van drukverschil.
Hartminuutvolume
HMV = SV x f
HMV: hoeveelheid bloed dat per minuut door linkerventrikel wordt weggepompt.
SV: slagvolume = hoeveelheid bloed dat per slag/contractie uit het hart wordt gepompt.
F = hartfrequentie (aantal slagen per minuut)
,Er zijn vier harttonen. De eerste ontstaat als de AV-kleppen sluiten en de halvemaanvormige
kleppen opengaan. De tweede is te horen aan het begin van de ventriculaire diastole als de
halvemaanvormige kleppen zich sluiten. De derde en vierde harttonen worden veroorzaakt
door samentrekking van de atria en door bloed dat de ventrikels instroomt en niet door de
werking van de kleppen.
De belangrijkste functies van het cardiovasculaire stelsel vinden plaats op het niveau van de
capillairen: de uitwisseling van stoffen en gassen tussen het bloed en de interstitiële
vloeistof vindt plaats tussen de capillairwanden.
, De wanden van arteriën en venen bestaan uit drie lagen:
1. De tunica intima of tunica interna, is de binnenste laag van een bloedvat. Deze laag
bestaat uit het endotheel van de bloedvatwand en een onderliggende laag van
bindweefsel waarin vooral elastische vezels aanwezig zijn.
2. De tunica media, de middelste laag, bevat glad spierweefsel in een raamwerk van
collagene en elastische vezels. Als deze samenspannen, neemt de diameter van het
bloedvat af en als ze ontspannen neemt de diameter weer toe.
3. De buitenste tunica externa, of tunica adventitia, vormt een koker van bindweefsel
rond het bloedvat. Soms zijn de collagene vezels met die van aangrenzende weefsels
vervlochten, waardoor het bloedvat wordt gestabiliseerd en verstevigd.
