Medische Basiskennis
• A 7 De ademhaling
- Bij de ademhaling wordt het zuurstof opgenomen en koolzuurgas afgescheiden.
- In de neusschelpen wordt ingeademde lucht van alle kanten verwarmd en bevochtigd door
contact met het vochtige, warme slijmvlies. De neusharen filteren grove verontreinigen eruit.
- Neusgangen lopen recht naar achteren, naar de neus-keelholte. Niet schuin naar boven.
- Als door de mond wordt geademd, kunnen stofdeeltjes niet tegengehouden worden en wordt de
ingeademde lucht niet voorverwarmd. Ook kan mondslijmvlies bij langdurig ademhalen uitdrogen.
- De neusbijholten: beide voorhoofdsholten (vloeit aanwezig vocht naar de neus) en de beide
kaakholten (ophoping van vocht is hier mogelijk).
- Via de neusholten komt ingeademde lucht in de neus-keelholte en van daar via de mond-keelholte
in de luchtpijp, die bij het slikken wordt afgesloten door het strotklepje.
- De luchtpijp (treachea) vertakt zich in 2 bronchiën: één voor de linker- en rechterlong. Ze
bevatten kraakbeenstukjes en trilharen (trilhaarepitheel). De haren maken allemaal tegelijk een
beweging in de richting van de neusgaten ➔ verontreiniging worden naar buiten bewogen.
- In het bovenste gedeelte van de luchtpijp zijn de kraakbeenstukjes groter en hebben ze een
bepaalde vorm ➔ vormen het strottenhoofd met de stembanden.
- Door lippen, tong en het gehemelte ontstaan de tonen van spraak.
- De toonhoogte wordt bepaald door de lengte van de stembanden: hoe langer, hoe lager.
- Longblaasjes: allerkleinste vertakkingen van de bronchiën. De
trosvormig zorgt voor een groot oppervlak ➔ intensief contact tussen
ingeademde lucht en het longweefsel ➔ goede uitwisseling.
‣ Zeer dunne wand en worden omgeven door haarvaten, waardoor
bloed en lucht nauw in contact komen.
‣ Longweefsel staat uit longblaasjes (niet de bronchiën).
‣ Zuurstof wordt gebonden aan hemoglobine.
‣ Bij een longontsteking zijn de longblaasjes ontstoken, bij een
bronchitis de bronchiën.
- Beide longen zijn omgeven door 2 vliezen (pleurabladen). Hiertussen
zit een ruimte met een kleine hoeveelheid vocht (houdt het glad). Het
binnenste vlies (longvlies)➔ direct op de long en vergroeid. Het buitenste vlies ➔ tegen de
binnenkant van de borstkas. Functie: inademing generen. Het vocht van het binnenste plaurablad
drukt naar buiten, waardoor de druk daalt en inademen mogelijk wordt gemaakt.
- De linkerlong telt 2 kwabben en de rechterlong 3.
- De borstkas vergroot door spierwerking. De ribben worden van voren omhooggetrokken
(borstademhaling). Het middenrif kan zich ook samentrekken (afgeplat en drukt naar beneden). De
ruimte in de buikholte wordt dan ook vergroot (buikademhaling).
- Bij de spierverslapping zullen de omhooggetrokken ribben naar beneden gaan (zwaartekracht). Het
middenrif puilt dan naar boven uit door spierverslapping en de druk van de buikinhoud.
- Hikken vindt plaats als het middenrif plotseling krampachtig samentrekt ➔ geforceerde inademing.
- Het mechanisme van de ademhaling wordt bestuurd door het ademhalingscentrum in de
hersenstam, een verhoogde zuurgraad van het bloed en een zuurstoftekort.
‣ Het ademhalingscentrum is een zenuwcentrum dat op de grens van de hersenen en het
ruggenmerg ligt ➔ gevoelig voor CO2-gehalte van het bloed. Na uitademing stijgt dit gehalte. Als
de prikkel is bereikt, komt een impuls voor een nieuwe inademing.
‣ Bij een verhoogde zuurgraad kan bijvoorbeeld kussmaulademhaling voorkomen.
‣ Een zuurstoftekort kan optreden bij een uitgebreide longontsteking of bij verblijf hoog in de
bergen. Het zuurstof remt het ademhalingscentrum en kan dit ongevoelig maken voor de CO2-
prikkel.
1
, Samenvatting Medische Basiskennis
• B 7 Pathologie van de luchtwegen
- Ademhalingsstoornissen
• Kortademigheid (dyspneu): duidelijk ademnood door bemoeilijkte en geforceerde ademhaling.
De oorzaak is een zuurstoftekort in het bloed door bijvoorbeeld hartziekten, longziekten en
anemie. Dit verschijnsel is erger als het in rust optreedt. In een halfzittende houding kan maximaal
geprofiteerd worden van de ademhalingsspieren. Door overmatig toedienen van zuurstof, raakt
het koolzuurgehalte te laat, waardoor de prikkelt tot ademhalen verdwijnt.
• Kortademigheid bij inademing: inspiratoire dyspneu ➔ grotere luchtwegen (een gezwel).
• Kortademigheid bij uitademing: expiratoire dyspneu ➔ kleinere luchtwegen (astma).
• Blauwzucht (cyanose): gebrek aan zuurstof ➔ donkere, blauwachtige verkleuring op vooral de
lippen, neuspunt, oren en vingers. De blauwe kleur ontstaat door de bloedkleurstof zonder
binding. Bij binding van zuurstof en hemoglobine ontstaat immers een helderrode kleur.
• Hyperventilatie: koolzuurtekort door een te snelle en te oppervlakkige ademhaling.
• Cheyne-stokesademhaling: wisselende ademstilstand. Onvoldoende reactie op normale
prikkels (vaak bij stervenden, ernstige hartziekten en hersenaandoeningen).
• Kussmaulademhaling: diepe en snorkende ademhaling, vaak bij coma.
• Hoesten: reactie op prikkeling van de luchtwegen.
• Niet-productieve hoest: prikkeling van trilhaarepitheel door bijv. tebaksrook.
• Productieve hoest: door opeenhoping van slijm (sputum) in de luchtwegen.
• Heesheid: aandoening aan de stembanden of de zenuw die de stembanden van motorische
prikkels voorziet.
- Enkele ziekten van de luchtwegen
• Ontsteking neusbijholten (sinusitis): veroorzaakt door micro-organismen, complicatie
verkoudheid of veel zwemmen en duiken. De neus is verstopt en hoesten ontstaat door de afvoer
van slijmerig pus in de keelholte.
• Hooikoorts: ontsteking van het neusslijmvlies door inhalatieallergenen.
• Verkoudheid: ontsteking van de slijmvliezen van de luchtwegen door een virus (geen immuniteit).
• Griep (influenza): vaak flinke koorts en gevaarlijk voor bijvoorbeeld suikerpatiënten.
• Ontsteking van de keelamandelen (tonsillitis): gepaard met koorts, keelpijn en slikproblemen.
• Ontsteking van de bronchiën (bronchitis): bij een verkoudheid breidt de ontsteking van het
neusslijmvlies en het slijmvlies van de neus-keelholte zich uit naar de luchtpijn en zijn vertakkingen.
• Bronchiëctasieën zijn plaatselijke, spoelvormige verwijdingen in het verloop van de bronchiën.
• Longontsteking (pneumonie): ontsteking in het longweefsel (longblaasjes) en de allerfijnste
vertakkingen bronchiën.
• Bronchopneumonie: verscheidene ontstekingshaartjes in de onderste gedeelte van de longen.
• Lobaire pneumonie: ontsteking van de gehele longkwab of een groot gedeelte ervan (geen
bronchitis of slechte ventilatie vooraf).
• Ontsteking longvliezen/pleurabladen: het oppervlak van de longvliezen is ruw, waardoor pijn
bij het over elkaar glijden ontstaat (droge pleuritis).
• COPD (chronische bronchitis): chronische aandoening (ongeneeslijk) gekenmerkt door niet-
reversibele en progressieve luchtwegobstructie ten gevolge van ontsteking van en schade aan de
(wanden) longblaasjes en bronchiën.
• Asthma bronchiale (chronische aandoening luchtwegen): aanvallen van benauwdheid en hevige
ademnood door ontstekingsreactie in de longen op prikkels. De bovenste luchtwegen zijn
vernauwd en slijmvliezen zetten op en vormen taai slijm. Het uitademen wordt moeilijker.
• Samengeklapte long (klaplong, pneumothorax): lucht in de borstholte ➔ ruimte tussen het long-
en borstvlies ➔ de long valt samen. door trauma, longaandoening of zonder reden.
• Longkanker: gezwel in een van de longen (carcinomen), vaak bij diagnose al uitgezaaid naar de
lymfeklieren.
Slijmkleur (sputum):
- Geelgroen: bacteriële ontsteking.
- Roze en schuimend: longoedeem.
- Bloederig: ernstige ontsteking of gezwel.
- Wit: ontsteking door virussen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottesk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
