Dit zijn alle NCOI colleges uit 2024 op basis van het boek Het Palet van de Psychologie. Het hele boek wordt behandeld met alleen de belangrijkste onderdelen voor het tentamen.
Sigmund Freud (Duits) (1856-1939) →‘uitvinder’ van de psychoanalyse en heeft zowel de
theorievorming als de hulpverleningspraktijk gestimuleerd. 1885
De uitgangspunten:
1. Gaat uit van de subjectieve ervaringen. Het gedrag wordt veroorzaakt door biologische
aanleg en levensgeschiedenis.
2. Gedrag wordt niet altijd bewust aangestuurd.
3. Mensen hebben een onbewuste d.w.z. dat het bestaat uit wensen waarvan we soms niet
wisten dat we ze hadden of dat je ze hebt weggestopt. Het onbewuste blijft gedrag
beïnvloeden.
4. Conflictmodel: De compromis tussen een wens (zelf opgelegd) en een verbod.
Bv. Ik wist dat het niet mocht, maar ik deed het toch.
5. Al het gedrag heeft een betekenis. Vergissingen of ongelukjes bestaan niet, het heeft
allemaal een verborgen betekenis. De taak van de psychoanalytische therapeut is om
verborgen betekenissen te verhelderen.
6. Ervaringen uit de eerste levensjaren zijn belangrijk om de persoonlijkheid van de
volwassene te bepalen.
Geschiedenis:
Freud determinisme = zoeken naar oorzaken van gedrag
Weerstand: psychisch mechanisme voorkomt pijnlijke herinneringen die boven willen komen.
Daarnaast is er binnen het onbewuste geen goed onderscheid tussen fantasie en echte
herinneringen.□
Droominhoud: de droominhoud die wordt herinnerd is de vermomming van onbewuste wensen.
Het mensbeeld:
- Mechanistisch en personalistisch mensbeeld (Dualistische benadering)
- Pessimistisch = geen eigenbaas en de driften (agressies) besturen de mens
- Optimistisch = bewust worden van onbewuste driften en wensen en daardoor de baas
worden
- Bio psychosociaal model: Nadruk op psyché maar wel te combineren
Inleiding van de Psychoanalyse:
Drie verschillende mensbeelden:
- Mechanische mensbeeld
- Organische mensbeeld
- Personalistische mensbeeld
Vroege psychoanalyse (mechanistisch) = bio psychische benadering aangeboren (biologische)
driften veroorzaken gedrag□Latere psychoanalyse (personalistisch) = bio psychische benadering,
psychisch niveau staat centraal (subjectieve ervaringen)
De klassieke Theorie:Onbewuste mentale processen
1. Bewuste: Alles wat zich onder mijn aandacht afspeelt.
2. Voorbewuste: De kennis die nu niet onder je aandacht is, maar die je wel op kan roepen.
3. Onbewuste: Daar weet je niks van, vaak zitten er kinderlijke wensen en herinneringen die
teveel angst opwekken om bewust te zijn.
, Dynamisch proces:
Dromen, versprekingen of neurotisch gedrag (bijv. overdreven angst) zijn een compromis
tussen de onbewuste wensen of herinneringen en de censuur van het (voor)bewuste.□
*primaire proces (onbewuste)□Het streeft naar verwerkelijking van wensen:
lustprincipe
Het is irrationeel = ongevoelig voor bewuste redenen (geen normen en waarden)
*secundaire proces ((voor)bewuste)□Het is gericht op de doelmatigheid (met
waarden en
normen)□Het kenmerkt zich door rationaliteit (overwegingen), oftewel het
realiteitsprincipe
- Levensdrift / seksuele drift: lust en zelfbehoud. Alles eruit halen wat er in zit. Eros
- Doodsdrift: agressie en vernietiging. Deze driften sturen ons gedrag Thanatos
- Libido Driftenenergie van Eros
Objectenenergie Energie op anderen
Psychische structuur
- ID (es) Bevrediging driften – 0 tot 1 jaar. (onbewuste)
Onbewuste wensen staan gelijk aan wat je nu ziet. BV. Een baby heeft honger en gaat huilen, want
die wil nu eten.
Conflict: ik wil eten, maar ik moet wachten op mijn moeder.
- EGO (ich) Rede, gezond verstand, rationele structuur– 1 tot 3 jaar. (bewuste)
De wensen uit het onbewuste kunnen afgewogen worden naar de realiteit. BV. Als ik honger heb en
ik hoor mijn moeder, dat weet ik dat mijn eten er zo aan komt.
-SUPEREGO (úberich) Geweten Ik-ideaal – 4 tot 5 jaar (voorbewuste)
Het ontstaan van het geweten. Wie mag ik zijn, wie kan ik zijn, wie wil ik zijn.
Er is altijd een conflict tussen Id en Superego, dat het Ego moet oplossen. Maar het conflict blijft
altijd en zal nooit worden opgelost.
Ontwikkelingsfasen
Psychoseksuele ontwikkeling
1. Fase 1: Orale fase (mond is erogene zone) 0-1 jaar. = ID, Onafhankelijkheidsconflict.
2. Fase 2: Anale fase (Anus is erogene zone) 1-3 jaar = EGO, autonomie/zelfcontrole
3. Fase 3: Fallische fase (Fallus, geslachtdeel is erogene zone) 3-6 jaar = SUPEREGO,
rivaliteit/identiteit
4. Fase 4: Oedipale fase (genitaliën) 3-6 jaar = Identiteitsontwikkeling door Oedipus
Oedipusconflict: Het conflict wat je moet doormaken om het superego te ontwikkelen. Het
houdt in dat je emoties voor de moeder en van vijandschap en jaloezie ten opzichte van de
vader, gaat verwerken waardoor je, je gaat identificeren.
5. Fase 5: Latentie fase (geen, rust) 6-12 jaar.
6. Fase 6: Genitale fase (genitaliën) 12+ jaar = De leeftijd waarop je relaties met andere aan
durft te gaan. Mits je de andere conflicten goed hebt doorlopen. Pubertijd
Freud heeft 2 mogelijkheden bij het niet harmonieus verlopende driftenontwikkeling:
Fixatie: dat het kind blijft steken in de fase hij weet het conflict niet voldoende op te lossen. Krijgt
hij later last van.
Regressie: Vervalt weer terug in een oudere fase die hij al doorlopen heeft.
Ontwikkelingen na Freud
Hechtingstheorie Bowlby
Volgens Bowlby is er maar 1 aangeboren iets en dat is hechting.
0-2 hechtingsfase
2-8 beginnende gehechtheid
8 feitelijk gehechtheid
Separatieangst: angst om gescheiden te worden.
Het hechtingsproces:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Scriptiebibliotheek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
