Samenvatting KERN A-C Leerjaar 1 – Periode 2
Persoonsgerichte zorg
Persoonsgerichte zorg
Persoonsgerichte zorg is zorg waarbij de persoon centraal staat en niet de
beperking of ziekte. Zorg gericht op de persoon draagt bij aan tevreden
cliënten, familieleden en zorgverleners. Het biedt ruimte voor zorg en
ondersteuning op maat, die aansluit bij de persoonlijke behoeften en
wensen van cliënten. De kwaliteit van zorg neemt hierdoor toe.
Presentie theorie Gericht op het scheppen van rechtvaardige en
liefdevolle menselijke verhoudingen, met name waar mensen
onaanzienlijk, arm, sociaal overbodig, doodziek of hopeloos zijn.
In de presentiebeoefening wordt er gestreefd naar ‘er zijn met’ en ‘er zijn
voor’ de behoeftige ander die is aangewezen op (professionele) hulp en
steun.
De inzet van de presentie-beoefening is de mens, zijn waardigheid, zijn
kostbaarheid en zijn verlangen naar geborgenheid.
Presentie theorie gaat meer om de houding die je naar de patiënt toe
hebt. Dit is een onderdeel van menslievende zorg.
Menslievende zorg Een menslievende beroepshouding wordt
omschreven als het kunnen maken van verbinding met en het kunnen
afstemmen op de cliënt vanuit persoonlijke betrokkenheid en oprechte
aandacht. Het zijn met name kwaliteiten op het gebied van (professionele)
attitude die hierop van invloed zijn: flexibiliteit, eerlijkheid, respect,
betrouwbaarheid, interesse, alertheid en vriendelijkheid. Een
betekenisvolle relatie tussen cliënt en zorgverlener blijkt van invloed op
zowel de effectiviteit van ondersteuning en zorgverlening als op de
,cliënttevredenheid met de ontvangen zorg. Verbinding kunnen maken met
en af kunnen stemmen op de cliënt wordt steeds vaker gezien als
voorwaarde voor professionaliteit en vakbekwaamheid.
Belevingsgerichte zorg Bij belevingsgerichte zorg staan de wensen en
mogelijkheden van degene die zorg krijgt centraal, niet de beperkingen
die iemand heeft.
Belevingsgerichte zorg betekent aansluiten bij de belevingswereld en
gevoelens die iemand van zorg krijgt. de zorgverlener gaat daarom samen
met degene die zorg ontvangt na wat hij of zij belangrijk en plezierig vindt.
Visie, dat bepaal ik zelf wel
Aanbodgerichte zorg Zorg is zo ingericht dat zorgverleners en
instellingen bepalen welke zorg verleend gaat worden.
Vraag gestuurde zorg Zorg die zo is ingericht dat de wensen van de
patiënt bepalend zijn voor de zorg die daadwerkelijk geleverd wordt.
Alle drie de theorieën zijn vooral gericht op vraag gestuurde zorg.
Roy lijkt te verwachten dat de patiënt zich aanpast dit neigt naar
aanbodgerichte zorg.
Vraaggestuurde facetten die cultureel bepaald zijn, zijn bijvoorbeeld dat
men geen bloedtransfusie wil i.v.m. geloof.
Aanbodgerichte facetten zijn bijvoorbeeld als je in een buitenlands
ziekenhuis ligt (Marokko) dat je geen varkensvlees krijgt aangeboden.
Voor verpleging van Roy, Leininger en Orem zie onderstaand schema.
, Zelfzorgtheorie Orem Adaptatiemodel Roy Sunrisemodel Leininger
Ordenings- Drie soorten Fysiologisch functioneren -
principes zelfzorgbehoeften: Behoefte aan fysiologische
Universele, integriteit:
gezondheidsgebonden, - Oxygenatie
ontwikkelingsgebonden - Voeding
- Uitscheiding
- Activiteit en rust
- Bescherming dmv
regulatoren
Zelfconceptie
Rolgedrag
Interdependant functioneren
- Onderlinge afhankelijkheid
tov bijv. significante
anderen, sociale steun.
Visie op de - Beschouwt de mens Een bio-psycho-sociaal -
mens als een onafhankelijk wezen in wisselwerking met
zelfverantwoordelijk de omgeving door middel
en voor zichzelf van vier aanpassingswijzen:
zorgend wezen. - Fysiologisch functioneren;
- Psychofysiologisch Zelfconceptie
organisme met - Rolgedrag
rationele vermogens, - Interdependant
in staat tot rationeel functioneren
doelbewust handelen.
- Functionele,
geïntegreerde
eenheid met als
algemene drijfveer:
zelfzorg te
verwezenlijken.
- Streeft naar een
evenwicht tussen het
individuele vermogen
te handelen om tot
zelfzorg te komen en
de diverse eisen die
aan het individu
worden gesteld.
Visie op Gezond zijn betekent Gezondheid is toestand en Gezondheid en ziekte zijn
gezondheid structureel en functioneel een proces van geïntegreerd dynamische en functionele
heel zijn, de afwezigheid van een heel persoon zijn en componenten van een
genetische defecten en de worden; cultuur. Afhankelijk van de
ontwikkeling naar een hoger - Heel persoon is opvattingen binnen de cultuur
niveau van integratie. iemand met hoogst - Emic kennis dit zijn de
- Aan gezond zijn mogelijke realisatie cognities, percepties
fysieke, psychische van menselijke van patiënten over
en sociale aspecten te potentie hun eigen gezondheid
herkennen; - Gebrek aan en gedrag, en
- Gezondheid is integratie is gebrek verpleging en
tijdgebonden, aan gezondheid verzorging;
cultuurgebonden en - Etic kennis dit is de
afhankelijk van mens intersubjectieve of
opvatting; outside of universele
- Over ziekte doet ze in kennis m.b.t.
dit kader niet echt gezondheid.
een uitspraak;
- Wel kan ziekte
invloed hebben op het
zelfzorg vermogen en
, zo de oorzaak zijn
voor het
zelfzorgtekort
Visie op - - Alle condities en De human condition, de
omgeving omstandigheden die van leefomstandigheden
invloed zijn op de beïnvloeden de leefwijze. Dit
ontwikkeling en het gedrag zijn sociale, economische,
van personen en groepen; culturele en fysieke
- Input vindt plaats via milieufactoren. Het
stimuli of prikkels uit het gezondheidssysteem van de
interne of externe milieu mens bestaat uit
- Een FOLK systeem
- Het professioneel
systeem
Wat is Doel verpleegkundig Bevorderen van adaptatie Dit is Transcultureel;
verpleegkun handelen: van een patiënt door middel Dus het verplegen in een
de - Het bevorderen van van systematisch persoonlijke relatie met als
zijn vermogens om verpleegkundig handelen: doel bevordering of
zichzelf noodzakelijke - Beoordelen gedrag; handhaving van gezonde
verzorging te geven - Beoordelen praktijken en opvattingen
ten dienste van de beïnvloedende door middel van
doelstellingen van zijn factoren en stimuli; -cultuur zorgbehoud
gezondheidstoestand; - Stellen van VPK, - culturele zorgaanpassing
- Het verwezenlijken diagnose; - culturele zorgreconstructie
van de - Doelbepaling Bij hulpverlening is men dus
zelfzorgbehoefte van - Selectie van altijd bewust van twee
de patiënt interventiestrategieë personen en twee culturen.
- De patiënt bewegen n
tot een - Evaluatie
verantwoordelijke Adaptatie draagt bij
opstelling ten aanzien tot gezondheid,
van zijn zelfzorg: hij kwaliteit van leven
wordt ofwel, steeds en waardig sterven.
onafhankelijker, of
past zich aan aan
afnemende
zelfzorgvermogens;
- Bij de behandeling
betrekken van een
verantwoordelijkheid,
overdragen aan
gezinsleden of andere
belangrijke personen
uit de omgeving van
de patiënt.
Persoonsgerichte zorg van McCormack en McCance
Zie raamwerk van PCC McCormack en McCance.
Zie onderstaande tekst voor uitwerking van het raamwerk.
