Marleen Blonk, 4VB
Geronimo [Door Leon de Winter]
“’Ze stonk en was smerig?’ ‘Ja. Dat was ze.
Ze kon zichzelf niet schoonhouden zonder
handen. Wij werden haar handen.’”
– Jabbar, Geronimo
IV
[Door Arjen Lubach]
“α, Aan mijn vinder, 06 457353715:
Zoek de dagen die ik met mijn grijze haren
en andere ouderdomskwalen liefhad als een
dochter van een uur. Ze noemden me robin.
Ze keken op me neer. Ze zeiden: het blijft
altijd februari. Soms, bij de fonteinen op het
plein, vertrouw ik niemand meer echt.
Alleenhaar”
- Marcus Ruys, IV
,Inhoudsopgave
Inleiding
Boekbespreking 1: Geronimo door Leon de Winter………………………….2 - 11
De schrijver: Leon de Winter………………………………………………………..2
Samenvatting…………………………………………………………………………3
Titelverklaring + motto……………………………………………………………….5
Thematiek…………………………………………………………………….……….7
Open plekken……………………………………………………………………. …10
Fabel en sujet……………………………………………………………… …… …11
Boekbespreking 2: IV door Arjen Lubach………………………………..……12 -18
De schrijver: Arjen Lubach……………………………………………...…………12
Samenvatting…………………………………………………………………..……13
Titelverklaring + motto…………………………………………………………...…15
Thematiek……………………………………………………………………………15
Open plekken……………………………………………………………………..…17
Fabel en sujet…………………………………………………………….……….…17
Boekvergelijking: thematiek, open plekken en fabel en sujet…….……….……19
Slot: mening en evaluatie………………………………………….………….……….20
Bronnenlijst………………………………………………………………………………21
Inleiding
De boeken die ik heb gekozen voor de boekvergelijking zijn: Geronimo van Leon de
Winter en IV van Arjen Lubach.
Ik heb gekozen voor deze boeken, omdat ik Geronimo afgelopen zomer al gelezen
had en het een heel leuk boek vond, zo kwam er veel spanning in voor en las ik hem
snel uit, omdat er een complottheorie in voor kwam. Voor deze vergelijking ging ik op
zoek naar een boek die ook een complottheorie had en zo kwam ik op IV, die mij ook
een heel interessant en spannend boek leek om te lezen.
Ook dacht ik dat de boeken goed te vergelijken waren, omdat ze allebei over een
complottheorie gaan, maar totaal anders zijn uitgewerkt.
Ik ga de technieken thematiek, fabel en sujet en open plekken bespreken en
vergelijken. Ik heb gekozen voor deze technieken, omdat na het lezen van de
boeken ik zag dat er in beide boeken open plekken voorkwamen, die bijdroegen aan
de spanning van het boek. Ook wist ik voordat ik aan het lezen was dat beide boeken
hetzelfde thema hadden, maar dat deze wel anders waren uitgewerkt. Dit kon ik dus
goed vergelijken. De fabel en sujet waren in de boeken heel anders, dit vond ik ook
interessant om te vergelijken.
2
,Boekbespreking boek 1: Geronimo van Leon de Winter
De schrijver: Leon de Winter
Leon de Winter werd op 24 februari 1954 in 's-Hertogenbosch geboren in een
orthodox-joods gezin dat een behoorlijke welstand kende. In Noord-Brabant groeide
hij op in een niet-joodse omgeving. Zijn vader overleed toen hij elf jaar oud was. Het
jodendom speelt een grote rol in veel van zijn romans, zo ook in Geronimo.
Het uitgangspunt van zijn roman Geronimo gaat erover
dat er geen foto’s zijn genomen van de gedode Usama
Bin Laden. Er bestond twijfel onder de mensen of hij
wel echt gedood was. Met Geronimo wilde Leon de
winter zijn versie vertellen over de moord op Usama
Bin Laden. Hij vond het namelijk opmerkelijk dat
Usama, die een meester is in het bouwen in tunnels,
het niet opviel dat in zijn ‘schuilhuis’ geen tunnels
waren.
Ook gaat het boek volgens Leon de Winter over de
ideologie van de Islam die geen antwoorden hebben
op de dynamiek van de moderne wereld, globalisering,
individualisme en feminisme.
Daarnaast komen in zijn boeken maatschappelijke problemen voor, zoals in
Geronimo terrorisme en vluchtelingen terugkomen. De Volkskrant noemde Leon de
Winter naar aanleiding van deze roman daarom ook 'de lefste schrijver van
Nederland'.
Leon de Winter is naast het schrijven van boeken ook een actief columnist, waar hij
niet bang is te praten over actuele maatschappelijke problemen, hiervoor is hij dan
ook beloont in 2016 met de Pim Fortuyn Prijs. Het juryrapport over De Winter zei:
"Aan politieke correctheid heeft De Winter een broertje dood, unverfroren gaat hij de
discussie aan over een veelheid aan onderwerpen. Hij durft over precaire
onderwerpen als het antisemitisme onder moslims te schrijven,"
3
,Samenvatting
De samenvatting is voor het gemak in de chronologische volgorde verteld, in het
boek wordt dit echter anders verteld.
2004: Er is een Al Quaida-aanslag op enkele treinen in Madrid. Tom Johnsons partner
Eva is erbij betrokken. Ze zit in één van de treinen. Haar dochtertje Sarah heeft ernstige
complicaties door die aanslag.
2005: Sarah sterft aan allerlei infecties. Tom is niet bij haar dood aanwezig: hij zit in Irak.
2006: Vera en Tom scheiden van elkaar: ze kunnen hun verdriet niet verwerken.
2008: Tom is op missie in Afghanistan. Hij ontmoet er een meisje Apana, wiens vader
omkomt door toedoen van de Taliban. Hij neemt de zorg voor haar op zich. Ze houdt van
de muziek van Bach: de beroemde Goldbergvariaties. Ze komt steeds vragen of ze die
mag beluisteren.
2009: Tom raakt gewond bij een missie: hij wil zijn vriend Muhammed helpen, maar is
zelf de dupe: hij moet lang revalideren. Daarna is Apana van de basis verdwenen. Hij
hoort dat de Taliban haar heeft verminkt, omdat ze van muziek hield, iets in hun ogen
ongoddelijk.
2010: 1 september Osama bin Laden (UBL) gaat op zijn brommertje ‘s nachts ijs kopen
voor één van zijn vrouwen. Hij is gunstig gestemd, want hij beschikt over een USB-stick
met informatie die hem weer aan de macht zal krijgen. Hij ontmoet het verminkte meisje
Apana (die geen handen en oren meer heeft) en neemt haar mee naar zijn huis, waar hij
haar goed opvangt.
februari 2011: op een feestje hoort Tom van zijn oude dienstmakkers dat ze UBL op het
spoor zijn. Het commando van bovenaf is "kill", maar ze zijn iets anders van plan. Ze
hebben een dubbelganger op het oog en willen die laten sterven in plaats van UBL, die
ze willen ontvoeren. Tom vindt het een bizar plan en gelooft er niet in. Volgens hem zijn
het dronkenmanspraatjes
1 mei 2011: de speciale eenheid ST6 voert het plan uit. UBL wordt gevangengenomen;
zijn dubbelganger is gedood. De kleine Pakistaan Jabbar is getuige van de aanslag. Hij
gaat het huis binnen en steelt een krukje dat hij later wil verkopen.
2011 van mei tot oktober: Jabbar heeft de kruk van UBL en hij ziet de bedelares Apana
terug, die hij en zijn moeder gaan verzorgen. Ze zijn christen en vinden dat tot hun taak
behoort. Hij wordt verliefd op Apana en ze kussen elkaar. Ze vertelt hem dat ze bij UBL
heeft gewoond, dat ze weet dat er een stick is met informatie en dat UBL en aardige man
was.
Tom hoort dat het plan om UBL niet te doden uitgevoerd en gelukt is. Zijn vriend Vito
heeft extra geld nodig voor de terroristen die de leider gevangenhouden. Hij heeft een
ton nodig.
Zijn andere vriend Muhammed (M-U) gelooft er niets van. Muhammed besluit in
Pakistan te gaan kijken of UBL werkelijk gevangen zit. Hij krijgt toegang tot de man en
ziet het bewijs, maar hij wordt vlak daarop door overvallers van de Saoedische kant
onthoofd. (Einde deel I)
Vito komt vrijwel direct daarna bij een helikoptercrash om het leven, net als enkele
anderen die betrokken waren bij de aanslag op UBL. Is er sprake van een complot. Maar
dan door wie?
Tom krijgt contact met de Joodse Geheime Dienst en vertelt het bizarre verhaal over de
ontvoering van UBL. Dat wil men eerst niet geloven, maar de Dienst gaat het toch
uitzoeken. Het enige wat Tom als tegenprestatie wil, is dat ze voor hem naar het meisje
Apana gaan zoeken. Hij heeft er namelijk een schuldgevoel aan over gehouden. Door
hem en zijn voorliefde voor Bach is ze verminkt geraakt en wat moet er van haar zonder
4
,handen en oren terechtkomen? Hij wil haar het liefst meenemen naar Amerika.
Hij krijgt die informatie die hij wil, hij gaat terug naar Pakistan en ontmoet Jabbar en
Apana. Hij hoort dat Jabbar een USB-stick heeft met informatie. Jabbar weet wat er op
de stick staat, maar hij wil niets zeggen. Het is informatie over Obama, die de informatie
ten koste van alles geheim wil houden.
De Saoedi's zijn inmiddels ook op de hoogte van de stick en zitten achter Jabbar en zijn
moeder Maria aan: het huis waar ze verblijven wordt doorzocht en grondig vernield en
Tom brengt hen in veiligheid. Wanner hij weer voor even terugkeert naar Amerika om de
adoptie voor Apana te regelen, merkt hij hoe moeilijk dat wordt. Hij zal met de moeder
van Jabbar moeten trouwen, de islam aannemen en dan immigratie voor hen allen
moeten aanvragen. Hij vertelt dit aan Jabbar’s moeder en ze zijn erg blij in Pakistan. Ze
willen als dank gaan bidden tot Jezus, maar dat wordt hun ondergang. Ze worden beiden
door Saoedi's gedood. Jabbar heeft nog een kort sterfbed en vertelt aan Tom wat er op
de USB-stick staat. Het is gevoelige informatie over Obama.
In hoofdstuk 30 wordt verteld hoe de Israëlische Geheime Dienst de locatie waar UBL
gevangen zit, heeft gelokaliseerd. Ze sturen een drone met raket naar het huis en die
aanval heeft succes. Het huis explodeert en je kunt aannemen dat UBL nu werkelijk
dood is.
September 2012: Vera en Tom bellen met elkaar. Tom doet dat vanwege de sterfdag
van hun dochtertje Sarah. Vera heeft al een andere partner en leeft "gewoon" verder. Ze
heeft een kind gekregen: Eva. Tom kan zijn leven moeilijk op de rails krijgen. Hij wil een
boek over zijn leven gaan schrijven.
September 2013 Vera en Tom bellen weer: het gaat weer over de aanslag in Madrid en
de dood van Sarah. Vera bekent dat ze een relatie heeft gehad met Muhammed, de
vriend van Tom voor wie hij zijn leven heeft geriskeerd. Ze was eenzaam. Ze heeft een
schuldgevoel eraan overgehouden: ze zat in de trein op weg naar haar minnaar. Ze
adviseert Tom ook een relatie te nemen. Hij zit in Bangkok: op zoek naar Apana. Hij
gelooft er vast in dat ze nog in leven is.
5
, Titelverklaring
De titel ‘Geronimo’ is het codewoord dat het Seal Team 6 moest gebruiken, wanneer
ze Usama bin Laden hadden gevonden. Tijdens de eerste missie gebruikten ze het
codewoord, maar ook bij de drone-aanval, waarbij Usama Bin Laden uiteindelijk echt
vermoord werd. Het woord kwam ook terug in het boek wanneer Muhammed naar
Pakistan ging om te kijken of hun vriend Vito de waarheid sprak over het
gevangennemen van Bin Laden. Toen Tom in Amsterdam was, hoorde hij dat
Muhammed, vlak voor zijn dood, een sms met ‘Geronimo’ erin had gestuurd, dat was
het moment waarop Tom wist dat Usama bin Laden nog niet dood was.
“Zij fluisterde nu: ‘Het laatste bericht dat Hashimi naar Riyad stuurde, een uur
of twee, drie voordat hij werd gedood, was één woord.’ ‘Welk woord?’
‘Geronimo,’ zei ze.” Blz. 269
Als codenaam voor Bin Laden zelf zou Jackpot zijn gebruikt, en Geronimo als het
codewoord voor Bin Laden zijn overgave of dood. Ik denk dat de titel ‘Geronimo’ is
geworden, omdat er in het boek verteld werd dat het team de opdracht kreeg voor
een ‘capture or kill’. Maar dat er een ‘suit’ kwam die Vito vertelde dat er een kill
moest komen. De naam ‘Geronimo’ staat dus symbool voor de complottheorie die
beetje bij beetje in het boek wordt onthuld.
“’Vijf dagen geleden kwam er een suit uit DC,’ zei Vito. ‘Ik dacht iemand van
de Pentagon. Kende hem niet, nooit van gehoord. Hij werd rondgeleid alsof hij
de president was. Ik moest mee in het begeleidende groepje. Vlak voordat ie
weer vertrok, nam hij me apart. En hij zij toen: wij hebben een voorkeur voor
een kill. Ik zei: wie – we? Wij zei hij, het witte huis. Kill, no capture. Hij zei:
overleg het met je commandanten. Zo moet het gaan.” Blz. 61
Motto’s:
Het boek heeft in totaal 5 verschillende motto’s. Alle motto’s ondersteunen zijn
verhaal en/of zijn feiten waar hij zijn verhaal omheen heeft gebouwd. Dit maakt het
boek inhoudelijk betrouwbaarder en geeft je als lezer het gevoel dat de schrijver weet
waar hij het over heeft en dat deze theorie zou kunnen kloppen.
Het eerste motto is:
Eenmaal aan de macht vormden de taliban een autoritair regime met harde
opvattingen. Islamitische straffen werden ingevoerd, inclusief executie en het verlies
van handen voor misdaden. Televisie, film en muziek werden verboden vanwege hun
corrumperende invloed. – The History of War
Dit motto geeft ten eerste een beetje een kijk op in wat voor omstandigheden het
boek zich afspeelt, maar het belangrijkste is dat het om Apana gaat. Tom liet Apana
namelijk luisteren naar de Goldberg Variaties en hierdoor is Apana haar handen
verloren. Deze motto laat zien waar Tom zijn schuldgevoel vandaan komt en waarom
hij de plicht voelde Apana te vinden en te helpen.
6
