Samenvatting

Samenvatting embryologie van blok gastro-intestinaal en endocrien stelsel, stofwisseling

8 keer verkocht

Vak
Gastro intestinaal en endocrien stelsel stofwisseling

Instelling
Universiteit Gent (UGent)

Dit is een volledige samenvatting van partim embryologie. Zowel de cursus als mijn notities van de les zijn in deze samenvatting opgenomen. Veel succes :))

[Meer zien]

Voorbeeld 10 van de 44 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 6 mei 2024
Aantal pagina's 44
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

gastro
embryologie
embryo
willaert
gastro intestinaal stelsel

Instelling
Universiteit Gent (UGent)
Studie
Geneeskunde
Vak
Gastro intestinaal en endocrien stelsel stofwisseling

Volgen

mgrtgeneeskunde

Lid sinds 2 jaar 87 documenten verkocht

€9,36

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

2023-2024 Ontwikkeling van het
spijsverteringsstelsel
en endocriene klieren
Gastro-intes+naal en endocrien stelsel,
stofwisseling

Emma Degroote
2DE BACH GENEESKUNDE

,Inhoudsopgave

De pharynxbogen, pharynxgroeven en pharynxzakjes ..................................................................................... 4
De pharynxbogen ............................................................................................................................................... 4
Eerste pharynxboog ....................................................................................................................................... 4
Tweede pharynxboog .................................................................................................................................... 4
Derivaten van de pharynxbogen + zie aDeelding 4 !!! .................................................................................. 5
De pharynxgroeven............................................................................................................................................. 6
De eerste pharynxgroeve ............................................................................................................................... 6
De tweede, derde en vierde pharynxgroeve ................................................................................................. 6
De pharynxzakjes ................................................................................................................................................ 6
Het eerste pharynxzakje ................................................................................................................................ 6
Ontwikkeling van het oor .......................................................................................................................... 7
Middenoor ........................................................................................................................................... 7
Binnenoor............................................................................................................................................. 7
Het tweede pharynxzakje .............................................................................................................................. 8
Het derde pharynxzakje ................................................................................................................................. 8
Thymus ................................................................................................................................................. 8
Parathyroïdklieren ................................................................................................................................ 8
Het vierde (en vijfde) pharynxzakje ............................................................................................................... 8
Pathologie: ......................................................................................................................................................... 9

De tong ......................................................................................................................................................... 10
Ontwikkeling mucosa van de tong .................................................................................................................... 10
Het voorste 2/3de van de tong..................................................................................................................... 10
Bezenuwing: ............................................................................................................................................ 10
Het achterste 1/3de van de tong................................................................................................................... 10
Bezenuwing: ............................................................................................................................................ 11
EpigloEs ........................................................................................................................................................... 11
De tongspieren ................................................................................................................................................. 11
Bezenuwing: ............................................................................................................................................ 11
Pathologie: ....................................................................................................................................................... 11
Overzicht:.......................................................................................................................................................... 12

De schildklier ................................................................................................................................................ 12
Ontwikkeling van de schildklier ........................................................................................................................ 12
Pathologie: ....................................................................................................................................................... 13

De tanden ..................................................................................................................................................... 13
Ontwikkeling van de tanden ............................................................................................................................. 13
De complexe vorming van de tand .............................................................................................................. 13
De bouw van de tand ................................................................................................................................... 15
Glazuur .................................................................................................................................................... 15
Den]ne ................................................................................................................................................... 15
Postnataal......................................................................................................................................................... 15
Melktanden.................................................................................................................................................. 15
Permanente tanden ..................................................................................................................................... 15
Pathologie: ....................................................................................................................................................... 16

1

,Speekselklieren ............................................................................................................................................. 16
3 paar speekselklieren ...................................................................................................................................... 16

Gastro-intesCnaal stelsel............................................................................................................................... 16
Krommingen van het embryo ........................................................................................................................... 16
Het peritoneum en het mesenterium................................................................................................................ 18
Ontwikkeling van het peritoneum en het mesenterium .............................................................................. 18
Embryonale begrippen............................................................................................................................ 18
De primiLeve darm ........................................................................................................................................... 19
De voordarm ................................................................................................................................................ 19
De oesophagus........................................................................................................................................ 19
De maag .................................................................................................................................................. 20
Bursa omentalis .................................................................................................................................. 20
Het duodenum ........................................................................................................................................ 21
De lever ................................................................................................................................................... 21
De pancreas ............................................................................................................................................ 22
De milt..................................................................................................................................................... 22
Pathologie: ....................................................................................................................................................... 23
De oesophagus ............................................................................................................................................ 23
De maag ....................................................................................................................................................... 23
De pancreas ................................................................................................................................................. 23
De primiLeve darm ........................................................................................................................................... 24
De middendarm ........................................................................................................................................... 24
Ontwikkeling van de darmen .................................................................................................................. 24
Intraperitoneaal of retroperitoneaal? ................................................................................................ 25
Cytodiﬀeren]a]e van het endodermale epitheel .............................................................................. 25
Vorming van het deﬁni]eve darmlumen............................................................................................ 26
Pathologie: ....................................................................................................................................................... 26
De middendarm ........................................................................................................................................... 26
3 types van rota]estoornissen ........................................................................................................... 27
De primiLeve darm ........................................................................................................................................... 28
De einddarm ................................................................................................................................................ 28
Ontwikkeling van anaal kanaal ................................................................................................................ 28
Pathologie: ....................................................................................................................................................... 29

Derivaten van crista neuralis ......................................................................................................................... 30
Ontwikkeling van de neurale lijst ...................................................................................................................... 30
Craniale derivaten van crista neuralis .......................................................................................................... 30
Derivaten van craniale crista neuralis ..................................................................................................... 30
Truncale derivaten van de neurale lijst ........................................................................................................ 31
Het sympatho-adrenerg traject............................................................................................................... 31
Het ventrolateraal traject ........................................................................................................................ 31
Dorsolateraal traject ............................................................................................................................... 31
Circumpharyngeale derivaten van de neurale lijst ...................................................................................... 32
Cardiale neurale lijst derivaten ............................................................................................................... 32
Vagale neurale lijst derivaten .................................................................................................................. 32
Pathologie: ....................................................................................................................................................... 32

De hypofyse .................................................................................................................................................. 33
Vorming ............................................................................................................................................................ 33
Controle op de hypofyse ................................................................................................................................... 33

2

, De adenohypofyse ....................................................................................................................................... 33
De neurohypofyse........................................................................................................................................ 33

De bijnier ...................................................................................................................................................... 34
Vorming ............................................................................................................................................................ 34
Pathologie: ....................................................................................................................................................... 34

AGeeldingen ................................................................................................................................................ 35

3

, De pharynxbogen, pharynxgroeven en
pharynxzakjes
De pharynxbogen
= bilaterale uitgroeisels van hoofd met mesenchymale kern omgeven door neurale lijstcellen
- 5 pharynxbogen ontstaan sequenAeel in 4-5de week: 1, 2, 3, 4, 6
ñ 1 = mandibulaire boog en 2 = hyoïdboog
ñ Bevat arterie en craniale zenuw
- Pharynxbogen gescheiden door pharynxgroeven
en pharynxzakjes1
ñ Pharynxgroeven ectodermaal afgelijnd
ñ Pharynxzakjes endodermaal afgelijnd
- Vormt eerste gedeelte gezicht, nek bovenste deel
thorax
ñ ProminenAa frontonasalis + pharynxbogen
= gezicht + nek2

Eerste pharynxboog
Ontstaat begin 4de week en bestaat uit 2 delen
- Caudaal: processus mandibularis
ñ Transiënt kraakbeen = car$lago van Meckel
˃ Kraakbeen --> bot: desmale ossiﬁcaAe (NC -->
osteoblasten)
ñ Derivaten: mandibula, ligamentum sphenomandibulare,
malleus + anterieur ligament
- Craniaal: processus maxillaris
ñ Derivaten: maxilla, incus, ala major ossis sphenoidalis3

Tweede pharynxboog
Ontstaat 2 dagen na mandibulaire boog
- Transiënt kraakbeen = Reichert car+lago
ñ OssiﬁcaAe dorsaal deel: stapes, CarAlago tussen processus styloideus
processus styloideus en os hyoideum verdwijnt
ñ OssiﬁcaAe ventrale deel: cornua minora + => ligamentum stylohyoideum
craniaal deel corpus os hyoideum

1
Zie aDeelding 1
2
Zie aDeelding 2
3
Zie aDeelding 3

4

, 5
Arterie Craniale zenuw Skelet Spieren
1 A. Maxillaris N. trigeminus (V) Processus mandibularis: - Kauwspieren:
- N. maxillaris - Lig. sphenomandibulare 1. M. temporalis
- N. mandibularis - Malleus + anterieur lig. 2. M. masseter
- Mandibula 3. M. pterygoideus lateralis
4. M. pterygoideus medialis
Processus maxillaris - M. tensor veli palaAni
- Incus - M. tensor tympani
Derivaten van de pharynxbogen + zie a8eelding 4 !!!

- Ala major ossis sphenoidalis - M. digastricus venter anterior
- Maxilla
2 A. stapedia N. facialis (VII) - Stapes - M. stapedius
- Processus styloideus - M. stylohyoideus
- Cornua minora os hyoideum - M. digastricus venter posterior
- Craniaal corpus os hyoideum - Mimische spieren
- Ligamentum stylohyoideum
3 - A. caroAs communis N. glossopharyngeus (IX) - Cornua majora M. stylopharyngeus
- Proximaal deel A. caroAs - Caudaal corpus os hyoideum
4+6 - A. subclavia dextra N. vagus (X) CarAlago van de larynx - M. constrictores pharyngis
- Bijdrage aorta (CC – SC) - M. cricothyroideus
- A. pulmonalis - M. levator veli palaAni
- Binnenste larynxspieren

,De pharynxgroeven
De eerste pharynxgroeve
Eerste pharynxgroeve => meatus acusAcus externus
- Diepte begrensd door membrana tympani: drie lagen!
ñ Buitenste laag: ectoderm eerste pharynxgroeve
ñ Middelste laag: neurale lijstcellen
ñ Binnenste laag: endoderm eerste pharynxzakje
- Auricula gevormd rond opening uit 6 mesenchymale kraakbeenknobbels
ñ 3 uit pharynxboog 1
ñ 3 uit pharynxboog 2

De tweede, derde en vierde pharynxgroeve
Van tweede, derde en vierde pharynxgroeve blija niets over
1) 2de pharynxboog groeit naar caudaal: mesenchymale groei
2) Caudale groei sluit 3 groeven af: sinus cervicalis = Ajdelijke laterale holte
ñ Later opgevuld ! pathologie !
3) 2 pharynxboog vergroeit met ectodermale zwelling van 4de boog: platysma
de

De pharynxzakjes
Het eerste pharynxzakje
Eerste pharynxzakje betrokken bij vorming oor
- Uitstulping = recessus tubotympanicus (RTT)
ñ Mediaal: nauw deel tuba audiAva = buis van Eustachius
ñ Distaal: cavum tympani = middenoorholte

6

,Ontwikkeling van het oor
Middenoor4
Ontstaat uit 1ste en 2de pharynxboog, 1ste pharynxgroeve, en 1ste pharynxzakje!!
1) Dorsaal van uiteinde van RTT: condensaAe mesenchym (week 6)
ñ 1ste pharynxboog: malleus, incus, m. tensor tympani
ñ 2de pharynxboog: stapes, m. stapedius
2) Dorsale endoderm van RTT ruptureert: gehoorbeentjes in cavum tympani
ñ Cavum tympani nog gevuld met losmazig mesenchym
de
3) 8-9 maand voor bevalling: apoptose losmazig mesenchym
ñ Gehoorbeentjes in lucht

GelijkAjdig expansie van endodermaal epitheel => volledig middenoor bedekt met endoderm
- Sensibele innervaAe slijmvlies middenoor: n. tympanicus (IX = 3de boog)
ñ PRETREMATISCHE TAK = tak die oorspronkelijke kieuwboog verlaat om gebied
in kieuwboog ervoor sensibel te innerveren
˃ N. ophtalmicus: V
˃ Chorda tympani: VII

Binnenoor
Binnenoor ontstaat uit ectoderm!!
1) Ectodermale verdikking = oorplacode (week 3)5
2) Oorplacode gaat invagineren => afgesloten structuur = otocyst of oorblaasje
ñ Labyrinthus membranaceus
ñ Ganglia N. vesAbulocochlearis
3) Dorsomediaal deel otocyst gaat verlengen => appendix endolymfaAcus
ñ Appendix endolymfaAcus --> saccus endolymfaAcus
ñ Saccus verbonden met pars superior via ductus endolymfaAcus
4) DiﬀerenAaAe otocyst in 2 delen (week 5)
ñ Pars inferior: ductus cochlearis + sacculus
˃ Sacculus verbonden met ductus cochlearis via ductus reuniens
ñ Pars superior: 3 ducA semicirculares + utriculus

4
Zie aDeelding 5
5
Zie aDeelding 6

7

,Het tweede pharynxzakje
Tweede pharynxzakje => fossa tonsillaris => tonsilla palaAna
1) Begin derde maand: epitheel proliferaAe in
onderliggend mesenchym
ñ Endodermale crypten
2) 3 – 5de maand inﬁltraAe lymfocyten uit beenmerg
de

=> epitheel uitpuilen
3) DeﬁniAeve lymfefollikels: 7-9de maand zwangerschap

Sensibele innervaAe door n. glossopharyngeus (3de boog)

Het derde pharynxzakje6
Derde pharynxzakje geea oorsprong aan thymus- en parathyroïdweefsel
- Distaal uitstulpingen: dorsaal --> parathyroïdweefsel, ventraal --> thymusweefsel
- Verdwijnt uiteindelijk volledig

Thymus
1) 4de week: pars ventralis = endodermale proliferaAes => epitheliale weefsel
ñ Niet thymocyten!
2) ConnecAe endodermale proliferaAes met derde pharynxzakje verdwijnen: apoptose
3) 4-7de week: afdaling op middellijn endodermaal weefsel --> thorax
ñ Thymus nu nog volledig epitheliaal
ñ Langs migraAetraject kan ectopische restanten gevonden worden ≠ pathologie
4) InﬁltraAe neurale lijstcellen => septa en kapsel vormen
5) 3de maand: inﬁltraAe lymfocyten => cortex en medulla

Parathyroïdklieren
1) 5de week: pars dorsalis => glandula parathyroideae inferiores
2) Afdaling met thymusweefsel, ﬁnaal naar middellijn migreren
3) 7de week: dorsaal onderpool schildklierlobben
ñ Onvoldoende/te veel afzakken = aberrante glandula parathyroidea
˃ Bij kanker moet je rekening houden met ≠ locaAes
˃ Nooit alle bijschildklieren verwijderen: veel klachten door [Ca2+]↓

Het vierde (en vijfde) pharynxzakje
Vierde pharynxzakje geea oorsprong aan glandulae parathyroideae superiores
- Glandulae parathyroideae superiores ontstaat caudaler dan inferiores
- Minder variaAe in ligging dan glandulae parathyroideae inferiores

Vierde of vijfde pharynxzakje => ulAmobranchiale lichaam (endodermaal + omgeven NLC)
1) Meteen los --> mediaal en caudaal
2) Opgenomen in lateraal groeiende schildklier
3) Vorming parafolliculaire of C-cellen
- ProducAe calcitonine: hoeveelheid calcium in bloed verlagen

6
Zie aDeelding 7

8

, Pathologie:
1. Branchiale of branchiogene cyste
= met vocht gevulde blaas door niet volledig opgevulde sinus cervicalis
- Waar: ventraal m. sternocleidomastoideus, onder angulus mandibulae, lateraal
- Opmerken pas bij puberteit: secreAe door epitheel
- Soorten branchiale cysten: met/zonder ﬁstula of
kanaal
ñ Externe cervicale ﬁstula: communicaAe met
huid
ñ Interne cervicale ﬁstula: communicaAe met
fossa tonsillaris
ñ Externe en interne cervicale ﬁstula: beide =
zeer zeldzaam

9

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mgrtgeneeskunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,36. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Samenvatting

Samenvatting embryologie van blok gastro-intestinaal en endocrien stelsel, stofwisseling

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud