Samenvatting praktijk
Week 1 & 2 - Diabetes type 1
Kent producten die passen in het mediterrane voedingspatroon:
Kenmerken mediterrane voeding Ruim gebruik van
verse groenten en fruit noten en zaden
volkoren pasta, zilvervlies rijst, polenta en olijfolie als een belangrijke bron van
aardappelen enkelvoudig onverzadigd vet
peulvruchten vis en gevogelte en eieren
Matig gebruik van Dranken
zuivelproducten thee, koffie en water
rood vlees
alcohol (≤ 2 glazen per dag)
Kent producten die passen in het laagkoolhydraat voedingspatroon
Een laagkoolhydraat voedingspatroon = maximaal 40 energieprocent koolhydraten. Er zijn duidelijke
aanwijzingen dat een laagkoolhydraat voedingspatroon een verlaging laat zien van het HbA1c-
gehalte.
Kenmerken laagkoolhydraat voedingspatroon
-Ruim gebruik van :
eiwitrijke producten (vlees, gevogelte, vis, eieren, noten en zaden)
vetrijke producten (olie, boter, margarine, avocado)
groenten
Matig/geen gebruik van koolhydraatbronnen in de voeding die beperkt of vermeden worden:
Zetmeel: in brood, aardappelen, rijst, deegwaren en peulvruchten
Lactose: in melk, karnemelk, yoghurt en kwark
Fructose: in fruit en vruchtensap (ook ongezoet of light)
Suiker: in snoep, frisdrank, ijs, gebak, koek, zoet beleg en suiker uit de suikerpot.
In eerste instantie zal worden gekeken of de mono- en disachariden uit het voedingspatroon beperkt
kunnen worden. Dit houdt in een beperking van frisdrank, vruchtensappen, gezoete zuivelproducten
en suikerrijke producten zoals koek (ook ontbijtkoek, eierkoek of granenkoeken) en snoep. Daarnaast
is het belangrijk dat de koolhydraatrijke producten die gebruikt worden zoveel mogelijk
voedingsvezels bevatten zoals volkorenbrood, volkorenpasta, zilvervliesrijst, peulvruchten, groenten
en fruit.
-Kent producten die specifiek geschikt zijn om te gebruiken bij een hypo
Als je bloedsuikerspiegel onder de 4 mmol/l komt, heb je een hypo. Dat merk je aan: zweten, trillen,
duizelig zijn, plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn,
hoofdpijn, moe zijn, hongerig zijn.
Wat moet je doen bij een hypo? Een hypo gaat over als je snel iets zoets eet of drinkt (niet light).
hypo: bloedglucose <3,5 mmol/l.
,producten die geschikt zijn: glucose (zeer snel word opgenomen in het bloed, GI = 100). Fructose
heeft een lage GI (deze is niet erg geschikt).
Sacharose (kristalsuiker) bestaat uit glucose en fructose, en heeft daardoor een lagere GI dan
glucose. Producten die tevens vet en/of eiwit bevatten, hebben niet alleen een minder snel effect op
de stijging van de bloedglucose dan producten die alleen koolhydraten bevatten, maar resulteren
tevens in een (meestal ongewenste) hogere energie-inname. Als uitgangsadvies kan 0,3-0,5 gram
glucose per kg lichaamsgewicht, met een maximum van 20 gram, gehanteerd worden. Voor
volwassenen kan uitgegaan worden van 20 gram.
In de acute fase kunnen de volgende producten gebruikt worden, in volgorde van afnemende
voorkeur:
1. Glucose (gel of tabletten) (In verband met verslikkingsgevaar kunnen tabletten de voorkeur
hebben boven dranken)
2. High energy sportdrank
3. Limonadesiroop met hoog glucosegehalte
4. Kristalsuiker (suikerklontjes) opgelost in water
5. Frisdrank of limonadesiroop die veel fructose bevat
6. Vruchtensap 7. Producten die ook eiwit/vet/vezels/fructose bevatten: fruit, melk, koek, rozijnen.
De hoeveelheid koolhydraten die nodig is om de juiste stijging van de bloedglucose te verkrijgen, is
per persoon verschillend. Als uitgangsadvies kan 0,3-0,5 gram glucose per kg lichaamsgewicht, met
een maximum van 20 gram, gehanteerd worden. Voor volwassenen kan uitgegaan worden van 20
gram. Op basis van ervaring in de praktijk kan deze hoeveelheid bijgesteld worden naar een
persoonlijk advies.
Sulfonylureumderivaten hebben een lange werkingsduur, waardoor de daling van de bloedglucose
lang kan aanhouden.
Merk / product Hoeveelheid
Dextro Energy 7 tabletten van 3 gram (21 gram)
Dextro minitabs 13 tabletten van 1,5 gram (19,5)
Gluco tabs 5 tabletten van 4 gram (20 gram)
Hypo (i) ofit gel 1,5 verpakking (let op: 1 verpakking van 18 gram
bevat 13,3 gram koolhydraten)
Frisdrank (geen light) 200 ml (1 glas)
Limonade siroop (aangelegd met water) Afhankelijk van aandeel glucose en fructose,
gem. 2 eetlepels = 30 l of 1/5 glas
Sportdrank high energy 125 ml
Suiker opgelost in water 20 gram = 4 klontjes (medium)
Vruchtensap 200 ml (1 glas)
- Het snelste effect hebben tabletten druivensuiker (=dextrose=glucose). Daar zijn verschillende
soorten van, variërend van 1,5 tot 4 gram glucose per tablet. Kijk dus goed welke tabletten u hebt, en
hoeveel daarvan overeenkomen met 20 gram
-Andere suikerbronnen (zoals kristalsuiker en vruchtensap) hebben een trager effect dan
druivensuiker, omdat ze ook fructose (vruchtensuiker) bevatten, dat veel trager dan glucose in het
bloed wordt opgenomen. Ze zijn nuttig als u geen druivensuikertabletten bij de hand hebt.
, -Kent van de basisvoedingsmiddelen de hoeveelheid koolhydraten per verstrekkingseenheid
Product VSE Koolhydraten
Aardappelen 50g 8g
Rijst 55g 18g
Couscous 30g 8g
Pasta 50g 14g
Knackebrod (cracker) 10g 6g
Bolletje hard 50g 27g
Ontbijkkoek 25g 18g
Ontbijtgranen (meusli zonder suiker) 10g 7g
Ontbijtgranen (cornflakes) 4g 3g
Brood 35g Wit 15g, volkoren 13g
Groente (gekookt) 50g 2g
Broodbeleg zoet (chocoladehagel) 15g 11g
Bonen 60g 11g
Fruit (gemiddeld) 125g 16g
Banaan 130g 27g
1 mandarijntje 55g 5g
Noten (gemengd) 20g 3g
Suikerklontje/theelepel 5g 5g
Zuivel (melk) 150g 7g
Vla 150g 22g
Saus (wit) 20g 2g
Saus (rood) 15g 3g
Frisdrank 150g 15g
Vruchtensap 150g 15g
Vruchtendrank 150g 19g
Bier 250g 8g
Wijn 100g wit 1g, rood 3g
Koekje (biscuitje, speculaasje) 10g 7g
Grote koek (sprits, jodenkoek) 25g 15g
Grote koek (gevulde koek, roze koek) 55g 33g
Snoepje 5g 5g
Producten zonder koolhydraten
Vis 100g 0g
Vlees 75g 0g
Boter 5g 0g
Olie 10g 0g
Broodbeleg vleeswaren 15g 0g
Kaas 20g 0g
