Afvalsto en uit bloed verwijderen, juiste samenstelling van bloed te controleren en zo nodig
aanpassen.
Vier componenten:
- water. Meer of minder wateruitscheiding beïnvloed bloedvolume en daardoor bloedruk
- Zouten. meer of minder zoutenuitscheiding heeft invloed op de waterhuishouding en daardoor
ook op het bloedvolume en de bloeddruk
- Zure basische sto en. Uitscheiding ervan heeft invloed op zuurgraad bloed
- Afvalsto en en overtollige sto en afkomstig van stofwisseling
1.1.1 Ligging renes
Boonvormig - grote van een vuist - hoog in buikholte tegen achterste buikwand achter buikvlies -
ter weerszijden wervelkolom - holle kant naar elkaar toegekeerd. Buikorganen maar worden door
hoge ligging grotendeels beschermd door borstkas. Linkernier tegen middenrif, rechternier ligt
iets lager.
Centrum van holle zijde is nierpoort (nierhilus) - plaats waar bloedvaten, zenuwtakken en
lymfevaten nier in en uitgaan en waar urineleider begint. Bijnier - hormoonklieren (glandula
suprarenalis) ligt op elke nier. Beiden omgeven door steunvet (perirenaal vet) ligt stevige
bindweefselmantel (fasciae relais) om - houdt nieren op plaats en beschermen tegen schokken/
stoten van buitenaf.
- nierkapsel: dun, stevig bindweefselkapsel
- nierschors (cortex renalis): gespikkeld weefsel direct onder nierkapsel
- niermerg: tussen en binnen de nierschors (medulla renalis)
- nierbekken: (pyelum of pelvis) grote centrale holte in nier waar nierkelken uitmonden.
Nierbekken vernauwt naar mediaal en gaat ter hoogte van nierpoort over in de urineleider
(ureter).
- Nierkelken, nierbekken en urineleider maken deel uit van de urinewegen.
Merggebieden - vorm van stompe kegels - mergpiramiden (per nier 6 - 18) - gestreept
(mergstralen). Ligt min of meer evenwijdig aan nierkapsel. Top van merkpiramide = nierpapil (naar
centrum van nier gericht). 3 - 6 mergpiramiden monden uit in holte bij nierpapil = nierkelk (calix)
1.2 Functionele niereenheden
Filtering bloed begint in nierschors, microscopisch kleine structuren die functionele niereenheden
heten (elke nier ruim 1 mil).
- kapsel van Bouwman: dubbelwandig zakje van eenlagig plaveiselepitheel. ong 0,2 mm.
Tussen binnenblad en buitenblad vh zakje zit een holte. Kapsel van Bowman omsluit een
haarvaatje dat als kluwentje opgerold is = glomerulus
- Glomerulus: Binnenblad van het kapsel van Bowman ligt dicht tegen glomerulus aan. Tussen
epitheelcellen vh binnenblad zitten spleten, waardoor er allerlei sto en doorheen kunnen. De
functie van dit epitheel is te vergelijken met een zeef. De toevoerende arteriole naar glomerulus
heet aanvoerend bloedvaatje (vas a erens). De arteriole die bloed uit glomerulus afvoert heet
afvoerend bloedvaatje (vas e erens). Functie van glomerulus = ltratie bloed. Er vindt geen
ff ff ffff ff fi ff
, uitwisseling plaats van zuurstof en koolstofdioxide, zoals bij gewoon haarvatennetwerk.
Daarom zijn zowel aanvoerende als afvoerende bloedvaatje arteriolen (ze bevatten zuurstof).
Kapsel van Bowman, met daarin glomerulus = malpighilichaampje. Malpighilichaampje
( ltereenheid vd nier). Malpighilichaampjes liggen in nierschors.
- Gekronkeld buisje vd 1e orde: Kapsel van Bowman loopt aan de basis uit in kronkelig buisje.
Wordt gekronkelde buisje van eerste orde genoemd. Ligt nog helemaal in nierschors. Buisje
loopt in richting van niermerg.
- Lis van Henle: Eenmaal in niermerg aangekomen = lis van Henle. Daar is het eerst recht, om
daarna terug te buigen in richting van schors.
- Gekronkeld buisje vd 2e orde: In nierschors teruggekomen, is het buisje weer gekronkeld =
gekronkelde buisje van tweede orde (distale tubulus contortus).
- Verzamelbuis
De wand van het kanaaltje bestaat, net als het kapsel, uit eenlagig epitheel.
Voordat het aanvoerend bloedvaatje het kapsel van Bowman binnentreedt, maakt het contact met
het gekronkeld buisje van de tweede orde. Op deze contactplaats zitten de zogenoemde
juxtaglomerulaire cellen. Deze cellen produceren bepaalde hormonen die de nierwerking
beïnvloeden.
Gekronkelde buisje vd 2e orde mondt uit in verzamelbuis. Hierop sluiten meerdere functionele
niereenheden aan. Verzamelbuizen (lopen parallel aan lissen van Henle) lopen door niermerg en
monden bij nierpapil uit in nierkelk. Gestreepte uiterlijk van niermerg wordt veroorzaakt door alle
parallel lopende lissen van Henle en verzamelbuisjes.
Afvoerende bloedvaatje van glomerulus vertakt in 2e haarvatennetwerk. Rond gekronkelde buisjes
en lis van Henle gewikkeld. In dit ‘gewone’ haarvatennetwerk wordt zuurstof met koolstofdioxide
uitgewisseld. Afvoerende veulen komen uit in interlobaire aders.
Figuur 1.2 Inwendige bouw van de nier Figuur 1.3 De functionele niereenheid
fi
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naomirietveld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
