Health and diet leerdoelen uitwerking
Leerdoelen overkoepelend:
- Je kent de pathologie van diabetes type 1, maag-darm-lever ziekten, nierinsufficiëntie, COPD,
CVA en ondervoeding bij kanker. (advisering en begeleiding, Onderzoek)
-
- Je kent de actuele naslagwerken gericht op dieetbehandeling en kan deze doelgericht
raadplegen. (Onderzoek)
- Je kan de diëtistische diagnose bij een combinatie van verschillende ziektebeelden stellen.
(Advisering en begeleiding, Onderzoek)
- Je kan het dieetbehandelplan voor een combinatie van verschillende diëten vaststellen,
motiveren en toepassen. (Advisering en begeleiding, Onderzoek)
- Je kan de dieetbehandeling voor een combinatie van verschillende diëten voorstellen,
rekening houdend met eventuele beperkingen en in overleg met andere disciplines.
(Advisering en begeleiding)
- Je kan de gemaakte keuzes / overwegingen onderbouwen en beargumenteren met
betrekking tot het voedingsbeleid zowel oraal als enteraal (sondevoeding) (Advisering en
begeleiding).
- Je hebt inzicht in de eisen van het kwaliteitsregister en nascholingen (Onderzoek)
- Je hebt inzicht in de Directe Toegankelijkheid Diëtetiek (DTD) (Advisering en begeleiding) en
kent haar plaats binnen de organisatie van de gezondheidszorg
Literatuur
- Gandy J. Manual of dietetic practice. 5th ed. West Sussex (UK): John Wiley & Sons, Ltd.; 2014,
diverse hoofdstukken.
- Meer, J van der. Interne geneeskunde, Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2007, digitaal via HVA
mediatheek beschikbaar (http://rps.hva.nl:2055/book/10.1007/978-90-313-6432-9). H20.3.1,
20.4, 20.5 en 20.7 tot 20.7.2, H17.12
- Vogel, Handboek Voeding bij kanker, 2e druk de Tijdstroom 2016, diverse hoofdstukken, ook
digitaal gedeeltelijk beschikbaar via www.oncoline.nl
- Insel P, Ross D, McMahon K, et al. Nutrition. 5th edition. Jones & Bartlett Learning Burlington;
2014, diverse hoofdstukken.
- Informatorium voor voeding en diëtetiek, BSL uitgeverij, diverse hoofdstukken, digitaal
- Dieetbehandelrichtlijnen van uitgeverij 2010, diverse richtlijnen, digitaal
- http://www.kwaliteitsregisterparamedici.nl
,Inhoudsopgave
,Week 1: Klinische Depletie, voeding bij kanker COPD en CVA. Behandeling van patiënten met
kanker (curatief en palliatief), COPD en CVA
Ondervoeding vaststellen:
Bij volwassenen (≥ 18 jaar)
- BMI < 18,5 (18-69 jaar) en BMI < 20 (≥70 jaar) en/ of
- Onbedoeld gewichtsverlies van >10% in 6 maanden en/of
- Onbedoeld gewichtsverlies van >5% in een maand
Ondervoeding bij kanker
1. Oorzaken en gevolgen van ondervoeding kunnen benoemen bij kanker
Oorzaken van kanker
Mutaties kunnen ontstaan door:
1. Carcinogene stoffen (vb. Asbest, koolderivaten sigarettenrook)
2. Fysische oorzaken (vb, UV, Rö ntgen)
3. Tumorvirussen/microorganismen (HPV, HIV)
4. Hormonale faktoren (oestrogenen)
5. Genetische faktoren (sommige vormen borstkanker, polyposis coli)
Oorzaken van ondervoeding bij kanker
1. Ondervoeding door onvoldoende voedingsinname:
Zoals bij obstruerende tumoren, onvoldoende inname bij verhoogde behoefte of grote
verliezen en onvoldoende inname door onvoldoende zelfzorg of tekortschietende hulp bij
eten. Hierbij kan sprake zijn van een tekort aan macro- en micronutriënten dan wel van een
partiële deficiëntie.
- Malaise klachten: smaak- en reukveranderingen, aversie, misselijkheid, extreme
oververmoeidheid. Ondanks hogere behoefte minder voedingsinname.
, 2. Ondervoeding op basis van inflammatie
(Ontstekingsprocessen als reactie op prikkels zoals trauma, micro-organismen, tumorgroei,
prikkels van chemische aard):
a. Met aanwezigheid van metabole afwijkingen (anorexie-cachexie syndroom) zoals bij
progressieve kankerprocessen.
b. Met aanwezigheid van acute heftige inflammatie zoals bij grote infecties, trauma
door operatie of belastende chemoradiatie.
Vaak combinatie van 1 en 2.
Gevolgen ondervoeding bij kanker
- Gewichtsverlies
- Zwakte
- Slechtere kwaliteit van leven
- Kortere levensverwachting
- Lagere response op de behandeling met radio- of chemotherapie
- Cachexie
o Extreme vermagering en spieratrofie
Het anorexie-cachexie syndroom kan leiden tot cachexie. Dit is een sterk verslechterde lichamelijke
gesteldheid die zich kenmerkt door extreme vermagering en spieratrofie.
Niet alle ondervoede patiënten zijn cachectisch, maar cachectische patiënten zijn wel altijd
ondervoed.
