Inhoud
ADHD 8...................................................................................................................................................3
Prevalentie..........................................................................................................................................4
Comorbiditeit.....................................................................................................................................4
Etiologie..............................................................................................................................................5
Neurocognitieve problemen...............................................................................................................5
Behandeling........................................................................................................................................6
Gedragsstoornissen 5.............................................................................................................................8
Oppositionele-opstandige stoornis – ODD.........................................................................................8
Normoverschrijdend-gedragsstoornis – CD........................................................................................9
Gedragsstoornissen............................................................................................................................9
Agressief gedrag...............................................................................................................................10
Autismestoornissen 5...........................................................................................................................12
Prevalentie........................................................................................................................................12
Classificatie.......................................................................................................................................12
Etiologie............................................................................................................................................12
Hersenontwikkeling..........................................................................................................................13
Diagnostiek.......................................................................................................................................13
Stappenplan diagnostiek bij een ASS en lvb.................................................................................13
Behandeling......................................................................................................................................13
Angststoornissen en stemmingsstoornissen (depressie en bipolair) PTSS 6.........................................15
Etiologie en in stand houdende factoren..........................................................................................15
Angststoornissen..............................................................................................................................16
Stemmingsstoornissen.....................................................................................................................16
Screening en diagnostiek..................................................................................................................17
Behandeling......................................................................................................................................17
Conclusie..........................................................................................................................................19
Psychotische stoornissen 7...................................................................................................................21
Psychotische stoornissen volgens de DSM-5....................................................................................21
DSM-5 criteria schizofrenie..............................................................................................................21
Prevalentie........................................................................................................................................22
Diagnostiek.......................................................................................................................................22
Kenmerken.......................................................................................................................................22
Atypische kenmerken.......................................................................................................................22
Oorzaken en risicofactoren...............................................................................................................23
, Gevolgen...........................................................................................................................................24
Behandeling......................................................................................................................................24
Seksuele stoornissen 3.........................................................................................................................25
Omvang............................................................................................................................................25
Oververtegenwoordiging lichte verstandelijke beperking................................................................25
Risicofactoren...................................................................................................................................25
Parafiele stoornissen in de DSM-5....................................................................................................26
DSM-5 criteria parafiele stoornissen................................................................................................26
Behandeling en begeleiding.............................................................................................................28
Samenvatting....................................................................................................................................29
Persoonlijkheidsstoornissen 3..............................................................................................................30
Stoornis vs beperking.......................................................................................................................30
Persoonlijkheid, persoonlijkheidstrekken en persoonlijkheidsstoornis............................................30
Classificeren volgens DSM................................................................................................................30
Sociaal aanpassingsvermogen..........................................................................................................31
Risicofactoren...................................................................................................................................31
Persoonlijkheidstrekken bij verstandelijke beperking......................................................................32
Diagnostiek.......................................................................................................................................32
Begeleiding en behandeling.............................................................................................................34
Tot slot..............................................................................................................................................34
, ADHD 8
Aandacht deficiëntie-/hyperactiviteit stoornis verhoogde mate van onoplettendheid en
hyperactiviteit en/of impulsiviteit. voor het 12de jaar te zien op twee of meer terreinen. Er
moeten duidelijke aanwijzingen zijn dat de symptomen van invloed zijn op het sociale, schoolse of
beroepsmatige functioneren.
ADHD is ondergebracht in de hoofdgroep neurobiologische ontwikkelingsstoornissen. Mensen 17
jaar en ouder moeten minstens 5 symptomen hebben.
Ernst van de symptomen
Licht - niet of nauwelijks meer symptomen dan vereist zijn om de classificatie te kunnen
toekennen zijn aanwezig en de symptomen leiden slechts tot lichte beperkingen in het sociale of
beroepsmatige functioneren.
Matig - er zijn symptomen of functionele beperkingen tussen ‘licht’ en ‘ernstig’ aanwezig.
Ernstig - veel meer symptomen dan vereist zijn om de classificatie te kunnen toekennen
zijn aanwezig, of verschillende bijzonder ernstige symptomen zijn aanwezig of de symptomen
leiden tot duidelijke beperkingen in het sociale of beroepsmatige functioneren.
Vormen van ADHD
Overwegend onoplettende beeld: er is vooral sprake van ernstige en aanhoudende
aandachtsproblemen.
Overwegend hyperactieve/impulsieve beeld: er is vooral sprake van ernstige en
aanhoudende impulsiviteit en hyperactiviteit.
Gecombineerde beeld: beide soorten problemen komen samen voor.
DSM-5 criteria
A. Symptoom
1 Onoplettendheid
Zes (of meer) van de volgende symptomen zijn gedurende minstens zes maanden aanwezig
geweest in een mate die niet consistent is met het ontwikkelingsniveau en die een negatieve
invloed heeft op sociale en schoolse of beroepsmatige activiteiten.
a slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details of maakt achteloos fouten in
school, werk of bij andere activiteiten.
b heeft vaak moeite om aandacht bij taken of spel te houden.
c lijkt vaak niet te luisteren als hij/zij direct wordt aangesproken.
d volgt vaak aanwijzingen niet op en slaagt er dikwijls niet in om schoolwerk, karweitjes of taken
op het werk af te maken.
e heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
f vermijdt vaak om, heeft een afkeer van of is onwillig zich bezig te houden met taken die een
geestelijke aandacht vereisen.
g raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken of activitteiten.
h wordt gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels.
i is vaak vergeetachtig tijdens dagelijkse bezigheden.
2 Hyperactiviteit en impulsiviteit
Zes (of meer) van de volgende symptomen zijn gedurende minstens zes maanden aanwezig
geweest in een mate die niet consistent is met het ontwikkelingsniveau en die een negatieve
invloed heeft op sociale en schoolse of beroepsmatige activiteiten.
Hyperactiviteit
a beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in zijn of haar stoel.
b staat vaak op in situaties waarin verwacht wordt dat je op je plaats blijft zitten.
c rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is.
d kan moeilijk rustig spelen of zich bezighouden met ontspannende activiteiten.
e is vaak "in de weer" of "draaft maar door".
f praat vaak excessief veel.
Impulsiviteit
g gooit het antwoord er vaak al uit voordat een vraag afgemaakt is.
h heeft vaak moeite op zijn of haar beurt te wachten.
i stoort vaak anderen of dringt zich op.
, B. Leeftijd
Verscheidende symptomen van onoplettendheid of hyperactiviteit-impulsiviteit waren voor het 12e
jaar aanwezig.
C. Context
Verscheidende symptomen van onoplettendheid of hyperactiviteit-impulsiviteit zijn aanwezig op
twee of meer terreinen.
D. Beperking
Er zijn duidelijke aanwijzingen dat de symptomen interfereren met het sociale-, schoolse- of
beroepsmatig functioneren.
E. Andere diagnose
De symptomen treden niet uitsluitend op in het beloop van schizofrenie of een andere psychotische
stoornis en kunnen niet beter worden verklaard door een andere psychische stoornis.
In de LVB doelgroep worden symptomen ten onrechte toegeschreven aan de beperkte intellectuele
en adaptieve capaciteiten, ADHD wordt onder gediagnosticeerd/onvoldoende adequaat behandeld.
Alternatieve classificatiesystemen:
- Diagnostic manual-intellectual disability
- Diagnostic criteria for psychiatric disorders for use with adults with learning
disabilities/mental retardation.
De aandachts- en/of hyperactiviteit-/impulsiviteitsproblemen moeten ernstiger zijn dan die van
leeftijdsgenoten met een vergelijkbaar IQ (DSM-IV-TR). Volgens de DL-LD moet aan 6 criteria
worden voldaan om naar een licht verstandelijke beperking van ADHD te kunnen spreken. (1)
symptomen moeten voor het 7e levensjaar aanwezig zijn, (2) de symptomen worden niet
veroorzaakt door een andere psychiatrische of fysieke aandoening, (3) de symptomenzijn ernstiger
dan op basis van ontwikkelingsniveau verwacht mag worden, (4) een ongeduldig en impulsief
reactiepatroon, (5) over beweeglijkheid en (6) persistent en pervasief beeld.
Doorgaans blijkt de aanwezigheid van ADHD bij kinderen met lvb uit meer lichamelijke onrust,
aandachts- en concentratieproblemen en impulsiviteit dan verwacht op basis van de cognitieve
ontwikkelingsleeftijd van het kind.
Prevalentie
Bij 5-7% van de schoolgaande kinderen, meer bij jongens dan bij meisjes, 3:1 (onoplettende
type), 7:1 (hyperactief-impulsief type), 5:1 (gecombineerde type) meisjes depri en angstig en
jongens externaliseren gedrag. Neece: ADHD bij kinderen met lvb komt in de leeftijd 5-8 jaar zelf
drie keer vaker voorkomt. In onderzoeken bij kinderen met lvb en ADHD worden meestal geen
cijfers over geslachtsverhouding genoemd.
Comorbiditeit
ADHD-sypthomen worden vaak gezien bij kinderen met lvb. Er bestaat geen duidelijke basismaat
voor ADHD-symptomen bij deze doelgroep. Het blijft hierdoor onduidelijk in welke mate ADHD-
symptomen te verklaren zijn vanuit de ADHD en in welke mate vanuit de lvb.
Aandachtsproblemen en hyperactiviteit en/of impulsiviteit blijken ook in de normaalbegaafde
populatie van invloed op het IQ. Ook blijkt dat hoe lager het IQ, hoe hoger de kans op de
aanwezigheid van ADHD-symptomen.
Naast ADHD is de oppositionele-opstandige stoornis (ODD) de meest voorkomende comorbide
stoornis bij kinderen met lvb. Kinderen blijken met lvb en ADHD vaker emotionele problemen te
hebben dan kinderen met ADHD zonder lvb.
Bij circa 50% van de kinderen met lvb en ADHD wordt angst of depressie vastgesteld. Bij kinderen
met ADHD zonder lvb maar 25%. Vooral separatieangst komt veel voor binnen de lvb. Angst en
stemmingsstoornissen worden vaak niet herkend en behandeld bij kinderen met ADHD.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annebelvo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.