Samenvatting klinische vraagstukken Gastro-enterologie B
Inleiding
Normale ontlasting verschilt per persoon en is meestal tussen de 100-350 gram (afhankelijk van dieet/
vezelinname). Daarnaast wordt er 0.2-1.2L gas (80% via
adem, 20% flatus; bestaande uit: CO2, H2, N2, CH4). Je
kunt de ontlasting beoordelen op:
- Kleur
- Consistentie/vorm
- Frequentie
- Hoeveelheid
Normaal gesproken is er een balans tussen:
- De epitheelcellen van de villi zijn
verantwoordelijk voor de absorptie/opname van
water, onder invloed van Na+
- De epitheelcellen in de crypten zijn verantwoordelijk voor de secretie/uitscheiding van water
onder invloed van Cl-
Waterhuishouding in het spijsverteringskanaal
- Opname:
o 8000-8400 ml in de dunne darm
o 400 ml in de dikke darm
- Productie:
o 2000 ml via voedsel
o 1500 ml via speeksel
o 1500 ml via maagsappen
o 500-1000 ml via gal
o 1500 ml via pancreassappen
o 1500 ml via darmsappen
- Secretie:
o 100 ml via de feces
Fysiologie van de normale defaecatie
- Vulling van het rectum zorgt voor rek op de rectumwand gastrocolische reflex
- Aandrang tot defeceren contractie rectumwand + ontspanning interne sfincter ani (oiv
autonome zenuwstelsel)
- Willekeurig ophouden kan met de externe sfincter anus (oiv willekeurig zenuwstelsel)
- Evacuatie van het rectum wordt ondersteund door de bekkenbodem
Obstipatie
- Ontlastingsfrequentie van < 3x per week, waarbij de consistentie hard is
- Kan zich ook uiten in overloopdiarree/fausse diarree
o Je darm heeft slijmvlies bij contact met het slijmvlies krijg je slijmproductie. Bij
obstipatie kan de buitenwand van de ontlasting contact maken met de slijmlaag
waardoor je overdreven slijmproductie krijgt de buitenlaag van de ontlasting
verweekt en komt als diarree naar buiten
- Incontinentia alvi/encopresis
- Soiling (natte winden)
- Bij externe sfincter functie stoornissen en aambeien
1
,Samenvatting GE B
Diarree
- Ontlasting met een frequentie van > 3/dag, waarbij de consistentie brijig-waterdun is
- Diarree die langer dan 2 weken aanhoudt wordt chronische diarree genoemd, diarree korter
dan 2 weken is acute diarree
- 2 soorten:
o Osmotische diarree
Voedingsstof kan niet worden afgebroken, opgenomen of getransporteerd
over de darmwand en creëert een osmotische lading in het lumen van de darm
o Secretoire diarree
Uitscheiden van excessieve hoeveelheden elektrolyten in het lumen van de
darm door chloorkanalen (voorbeelden van stimuli: bepaalde vormen van
congenitale diarree en infectieuze oorzaken [enterotoxines]) (secundaire
‘messengers’ zoals cAMP, cGMP en intracellulair Ca2+)
Samenstelling van de diarree (bij volwassenen niet vaak getest, bij kinderen wel)
Osmotische diarree Secretoire diarree
Na+ 39 ± 20 71 ± 26 (hoog)
K+ 44 ± 24 58 ± 22 (hoog)
-
Cl 20 > 20 (hoog)
pH <5 ≥6
Osmolariteit 472 ± 180 (hoog) 308 ± 62 (laag)
Vasten Stopt Continueert
Kleurloze ontlasting/stopverfontlasting
- Anatomische afwijkingen in de lever, galwegen of de pancreas
- Epidemiologie
o Verstopping van de galwegen door galstenen: 4 x F
o Pancreascarcinoom: roken en alcohol
- Wat is waarschijnlijkste diagnose?
o Koliekpijnen (aanvalsgewijs), misselijk, braken galstenen
o Stille icterus pancreascarcinoom
- Diagnostiek
o Stenen: bloedonderzoek, ECHO, MRCP
o Pancreascarcinoom: CT, MRI
- Hoe behandel je de patiënt?
o Stenen: ERCP, cholecystectomie
o Pancreascarcinoom: Whipple resectie
- Preventieve maatregelen nodig? de 4 F's (grootste risico's voor galstenen)
o Female
o Fat (overgewicht hebben en afvallen)
o Fourty
o Fertile
Vettige ontlasting/steatorrhoe
- Anatomische afwijking in de pancreas chronische pancreatitis
o Bij acute pancreatitis krijg je geen steatorrhoe
- Epidemiologie
o Volwassene: bijna altijd afhankelijk van leefstijl factoren: alcohol en roken! Ook
metabool, etc.
o Kind: CF, andere metabole ziekten
- Wat is waarschijnlijkste diagnose?
o Pancreasinsufficiëntie: exocrien en endocrien
2
, Samenvatting GE B
o Chronische pancreatitis
- Diagnostiek
o Faecaal elastase
Elastase wordt niet verteerd door andere enzymen dus kun je meten in de
ontlasting. Een verlaagd elastase duidt op chronische pancreatitis
o Beeldvorming (CT/MRI):
Niet meer veel gebruikt, maar ook optioneel X-BOZ kalkplekken op de
pancreas
- Hoe behandel je de patiënt?
o Pancreasenzymsuppletie
o Pijnbestrijding
o Soms: operatie
- Preventieve maatregelen nodig?
o Stop roken en alcohol
o Herstelt niet, maar kan wel verergering tegen gaan
o Bij CF: adequate voeding, suppletie vitamine ADEK
Dunne ontlasting/diarree
- Anatomische oorzaak in de dunne darm of het colon
- Epidemiologie
o Vaak een infectieuze oorzaak, waarbij gesproken wordt van community aquired,
nosocomiale of reizigersdiarree
- Wat is waarschijnlijkste diagnose?
o Bacterieel (salmonella)
o Viraal (s aureus)
o Parasieten/wormen
o Chronische brijige diarree
- Diagnostiek
o Faeceskweken bij sommige patiënten
- Hoe behandel je de patiënt?
o ORS/vocht
o Antibiotica
Preventieve maatregelen nodig?
- Hygiëne
Ziekteverwekkers en risicofactoren
Verwekker Risicofactor
Salmonella Rauwe eieren
S aureus Custardvla, roomtoetjes
Campylobacter Rauwe kip
Noro-virus Cruiseschip ?
Rota-virus Kinderdagverblijf
Cholera is een veelvoorkomende infectieuze oorzaken in 3e wereldlanden. Hierbij is er sprake van een
hoge mortaliteit door dehydratie. Je bent hierbij al uitgedroogd voor je het pathogeen hebt kunnen
klaren. Normaal gesproken zorgt het natrium-glucose kanaal voor opname van water. Bij cholera
zorgen toxines voor een hoge cAMP productie, terwijl alle kanalen in de villi geblokkeerd worden. In
de crypten ontstaan Cl- kanalen, waar het cAMP gebruikt kan worden voor de uitscheiding van water.
Behandeling bestaat uit het innemen van ORS.
Inflammatory bowel disease (IBS)
IBD = chronische ontsteking van de darm
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KimVandenput. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.