Theorieën Theoretische Criminologie
Stroming Theorie Bladzijde
Klassieke School 1 Conservatieve Criminologie 2 t/m 3
2 Gelegenheidstheorieën:
- Routine activiteiten
- Crime pattern
- Rationele keuze
Positivistische/ - Lombroso = uiterlijke kenmerken 4 t/m 7
Italiaanse School - Sheldon = somato type
- Darwin = evolutie
1 Biosociale psychologisch evolutionaire
theorieën:
- Cheater
- r/K
- Alternative Adaption
- Conditional Adaption
- (Alternatieve onteigening)
- (Male competitiveness)
2 Neurologische theorieën
- Brain Hemispheric
- Supoptimal Arousal (fearlessness)
3 Biochemische theorie
- ENA (Evolutionary Neuro- Androgenic)
(4 Biologische theorieën)
Chicagoschool Sociale desorganisatie 8 t/m 9
Collective efficacy
Broken Windows
Leertheorieën Differentiële associatie 10 t/m 11
Sociale leertheorie
Differential Reinforcement
Klassiek conditioneren
Operant conditioneren
Code of the streets
Subcultuur theorie Subcultuur 12
Labelingtheorie Labeling 13 t/m 14
Reintegrative/ disintegrative shaming
Controletheorieën Zelf-controle / general theory of crime 15 t/m 16
Sociale controle/bindingen
Strain/anomie Strain/anomie temporeel (Durkheim) 17 t/m 18
theorieën Strain/anomie structureel (Merton)
General strain (Agnew)
Levenslooptheorieën Dual taxonomy 19 t/m 20
Leeftijdsgebonden informele sociale controle
Zelf-controle / general theory of crime
Agency theorieën Cognitieve transformatie 21 t/m 22
Identity
Redemption
Overige Begrippen en overige theorieën: 23 t/m 36
Neutralisatie technieken, sociaal construct, …,
geïntegreerde theorieën, ..., Kritische
Criminologie, …, etc.
Klassieke School – Beccaria & Bentham
De mens is een rationeel wezen en in principe slecht! Criminaliteit is een vrije keuze.
1
,Niveau Micro.
Definitie De Klassieke School benadrukt het concept van rationeel
handelen en stelt dat criminaliteit voortkomt uit bewuste
keuzes die individuen maken op basis van de verwachte
voordelen en nadelen van hun acties. Het richt zich op
straf als een middel om criminaliteit te ontmoedigen en
pleit voor proportionele, zekere en snel toegepaste straffen
om een afschrikkend effect te bereiken. Zwaarte van de
straf alleen belangrijk wanneer snelheid en zekerheid niet
konden worden gewaarborgd. Dus straf niet bedoeld als
leedtoevoeging, maar moet proportioneel zijn.
Kernwoorden Keuze, individuele perceptie, rationaliteit, keuze,
afschrikking (deterrence), snelheid (celerety), zekerheid
(certainty), zwaarte (severity), proportioneel.
Object Iedereen (uitgezonderd: kinderen, geesteszieken).
Explanans Rationele kosten/baten afweging (wel bounded rationality)
-> mensen kiezen voor het gedrag dat hen het meeste
voordeel oplevert.
Explanandum Wetsovertredingen.
1 Conservatieve Criminologie – n.v.t.
Niveau Micro.
Definitie Waarom begaan sommige (groepen) mensen vaker
delicten dan anderen? Criminaliteit is een keuze. Het gaat
vooral om de zwaarte van de straf die voor afschrikking
moet zorgen.
Kernwoorden Keuze, strafzwaarte (severity), afschrikking.
Object De samenleving als geheel.
Explanans Traditionele normen, waarden en de nadruk op individuele
verantwoordelijkheid als mechanismen om sociale orde en
stabiliteit te handhaven, evenals het gebruik van straf als
afschrikkingsmiddel tegen crimineel gedrag.
Explanandum Het behoud of herstel van sociale stabiliteit en orde door
middel van de handhaving van traditionele normen,
waarden en de toepassing van straf om criminele
activiteiten te verminderen en de samenleving te
beschermen tegen afwijkingen.
Als er een theorie wordt gevraagd zal de Conservatieve Criminologie vaak
niet het eerste antwoord zijn!
2 Gelegenheidstheorieën
- Routine activiteiten theorie – Cohen & Felson
Niveau Macro.
Definitie Criminaliteit treedt op wanneer drie elementen samen
komen in tijd en plaats: gemotiveerde dader, geschrikt
doelwit/target en geen capable guardian/afwezigheid van
een bewaker (crime triangle). Veranderingen in routine
(meer uithuizing zoals winkelen, uitgaan, sporten, etc.,
meer auto’s en kleine luxegoederen, vrouwen vaker alleen
op straat, jeugd vaker zonder ouderlijk toezicht) leiden tot
gelegenheden om criminaliteit te plegen.
2
, Kernwoorden Keuze, routine activiteiten, gelegenheidsbenadering,
potentiële daders, geschrikte doelwitten, afwezigheid van
bewakers, crime triangle.
Object Iedereen.
Explanans De aanwezigheid of afwezigheid van potentiële daders,
geschikte doelwitten (Value, Inertia, Visibility, Access) en
bewakers in omgeving.
Explanandum Wetsovertredingen -> criminaliteit.
- Crime pattern theorie – Brantingham
Niveau Macro of micro!
Definitie Combineert inzichten uit routine activiteiten theorie en
rationele keuze theorie en doet uitspraken op verschillende
niveaus. De theorie stelt dat criminele activiteiten niet
willekeurig plaatsvinden, maar in plaats daarvan patronen
vertoont die kunnen worden voorspeld en geanalyseerd.
Geografische spreiding van gelegenheid op basis van
beschikbaarheid en pakkans als gevolg van
gedragspatronen.
Kernwoorden Keuze, crime generators, crime attractor, activity nodes,
pathway, awareness space, gelegenheid.
Object Iedereen.
Explanans Als er gelegenheid is (dader en slachtoffer komen samen).
In de awareness space van de dader is de betreffende
dader zich goed bewust van de criminele gelegenheden in
dit gebied (én het is niet te dicht bij zijn/haar huis vanwege
risico op herkenning). Dit criminaliteit zal hier naar
verwachting hoog zijn.
Explanandum Wetsovertreding.
- Rationele keuze theorie – Clarke Cornisch
Niveau Micro.
Definitie De theorie stelt dat individuen rationele beslissingen
nemen over het plegen van criminaliteit, waarbij ze de
kosten en voordelen van verschillende acties afwegen.
Deze beslissingen worden beïnvloed door factoren zoals de
perceptie van de pakkans, de ernst van de straf en de
verwachte opbrengsten van de criminaliteit (let op:
bounded rationality = beperkte tijd, middelen en info).
Kernwoorden Keuze, bounded rationality, rationaliteit, kosten-
batenanalyse, pakkans, strafmaat, opbrengsten.
Stickers/posters; wij rekenen af met winkeldieven.
Object Iedereen.
Explanans Kosten-baten afweging.
Explanandum Criminaliteit.
Italiaanse School + Positivistisme/ Positivistische School
De Italiaanse/positivistische school van criminologie gaat over het algemeen uit van
een goed mensbeeld, althans in vergelijking met de klassieke, rationele
keuzebenadering die vaak als tegengesteld wordt beschouwd.
3
