Samenvatting
zeer duidelijke samenvatting EXAMEN bvj 5 HAVO thema 6 afweer
uittreksel, duidelijk
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
BVJ BIOLOGIE VOOR JOU HAVO 5BThema 6 Afweer
Basisstof 1 Bescherming
Wat is een infectie?
Het binnendringen van ziekteverwekkers (pathogenen) in je lichaam.
Kleine ziekteverwekkers: virussen, bacteriën
Grote ziekteverwekkers: schimmels, dieren (insecten)
Deze ziekteverwekkers kunnen het lichaam binnendringen maar worden bemoeilijkt door
de beschermde grens tussen inwendig milieu (binnen in je lichaam) en uitwendig milieu
(buiten je lichaam).
Welke beschermende grens die in- en uitwendig milieu scheidt bedoelen we?
-dekweefsel van de huid
-longen (longslijmvlies)
-darmen (darmslijmvlies)
Inwendig milieu: roze
Uitwendig milieu: wit
(dus ook maag-darm
kanaal is uitwendig!)
Bij
passeren
celmembranen van uit-
naar inwendig
Waardoor ontstaan ziekteverschijnselen bij een infectie?
Omdat de ziekteverwekkers giftige stoffen afgeven.
Schimmels infectie huid / luchtwegen
Virussen, Bacteriën e.a. eencelligen dringen lichaam binnen
Virussen infecteren cellen in je lichaam
Op welke manier vindt de vermenigvuldiging van een virus plaats?
Het virus dringt gastheercel binnen en het virus-DNA
vermenigvuldigt zich IN de (gastheer)cellen, deze cellen
gaan dood.
Verschil lichaamsvreemde stoffen en lichaamseigen stoffen:
Lichaamsvreemd: stoffen/cellen die niet in je lichaam horen
Lichaamseigen: stoffen/cellen door je eigen lichaam aangemaakt.
, Afweersysteem=immuunsysteem: deze beschermt je tegen lichaamsvreemde
stoffen/organismen
De vormen van afweer (bescherming tegen lichaamsvreemde stoffen/organismen):
1. Mechanische afweer: fysieke aanpassingen om indringers buiten te houden
Huid-stoffen/ziekteverwekkers kunnen moeilijk binnendringen
Slijmvliezen-bij openingen in de huid (zoals ogen, neus, mond) zijn slijmvliezen
waardoor stoffen/ziekteverwekkers kunnen moeilijk binnendringen
Ogen: traanvocht – spoelt indringers weg
Mond: speeksel - spoelt indringers weg
Neus: snot – vangt ziekteverwekkers op en houdt ze tegen
Verteringsstelsel/uitscheidingsstelsel/
voortplantingsstelsel: vangt ziekteverwekkers op en houdt ze tegen
LET OP: bij mechanische afweer horen ook GOEDE bacteriën op de huid en in
de darmen zorgen dat slechte bacteriën geen plek hebben
2. Chemische afweer: het gebruik van stoffen om indringers buiten te houden
Maag-maagsap, door zeer lage pH (pH 1-2= zuur) worden ziekteverwekkers in
voedsel gedood
Huid-zweet en olie (pH 3-5), bacteriën kunnen op huis niet leven
De huid heeft naast de functie beschermen tegen binnendringen van ziekteverwekkers nog
een functie, welke?
Het beschermen van andere invloeden van buitenaf.
Welke zijn dat?
-beschadiging
-waterverlies (verdamping)
-DNA beschadiging (UV straling)
Hoe beschermt de huid ons tegen schadelijk UV straling?
In de kiemlaag van de huis liggen melanocyten, pigmentvormende cellen. Zij produceren
“pigment” (melanine=donker). Dit pigment geven ze aan de opperhuidcellen en beschermt
tegen UV.
Hoe meer zonlicht hoe meer melanine wordt aangemaakt
Hoe werkt het afweermechanisme bij planten?
Deze is te verdelen in 3 groepen:
1. Mechanische afweer: uiterlijke aanpassingen, haren, stekels, doornen
2. Chemische afweer: stoffen aanmaken die niet lekker/dodelijk zijn (voor
herbivoren). Cafeïne verlamt insecten, nicotine is dodelijk voor insecten
3. Indirecte afweer: plant maakt stoffen aan die de natuurlijke vijand aantrekt
(lokstof)
Vb.: rups van koolwitje/sluipwesp, lokstof lokt sluipwesp, deze legt eitjes in de
rups en eten ze van binnenuit op.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolanda76. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82956 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen