Signaleren en morele oordeelsvorming
Kenmerkend voor sociale professionals in de uitvoering is dat ze directe contacten met
burgers of cliënten onderhouden, en dat die contacten complex zijn, onvoorspelbaar en vaak
ook moreel geladen en potentieel conflictueus.
Contacten van burgers met formele organisaties en met de lokale overheid komen
doorgaans via uitvoerende professionals tot stand. Zij zijn degenen die de ander ‘in de ogen
kunnen kijken’, waardoor de relatie niet abstract blijft, maar concreet wordt. Eropaf gaan en
hulp- of dienstverlening bieden aan cliënten die niet zelf om hulp vragen of die niet de juiste
zorg ontvangen, is de laatste jaren in opkomst.
Opvattingen over wat verwaarlozing is
Hoe maken professionals hun inschattingen als het gaat over die opvoeding? Wat is goed
opvoeden? In de Wet op de Jeugdzorg is de definitie van kindermishandeling verruimd.
Kindermishandeling blijft niet meer beperkt tot fysiek geweld – dat kun je nog bewijzen via
forensisch onderzoek of een doktersattest – maar het strekt zich ook uit over de vage
categorie van ‘verwaarlozing’. Wanneer is er sprake van verwaarlozing?
De wettekst is daarover niet expliciet. De meningen verschillen.
Bovendien kunnen professionals ook nog in een ander dilemma belanden als er sprake lijkt
van verwaarlozing. Namelijk over hoe ze omgaan met tegenstrijdige belangen in het
cliëntsysteem. Moeten zij mogelijke verwaarlozing van een kind melden bij de Raad voor de
Kinderbescherming? Ook als ze daar mee het moeizaam opgebouwde vertrouwen van de
ouders kwijt raken? Dan beschermen ze het kind, maar ze verliezen de ouder.
Normatieve kaders in de multiculturele samenleving
Het werk van sociale professionals in de frontlinie is sterk normatief geladen, beladen met
waardenconflicten. Ze betreden onontgonnen terrein, ze snijden de heikele onderwerpen
aan. Ze begeven zich in de gebieden waar de strijd woedt tussen mensen die verschillen wat
betreft geslacht, wijk, generatie, etniciteit en klasse. Ze zoeken naar antwoorden op ethische
vragen waar de samenleving mee worstelt, zonder dat die samenleving hen concrete
handreikingen biedt voor hoe te handelen en vanuit welk moreel kader. Ze begeven zich op
de precaire gebieden waar veel beleidsmakers en andere professionals vaak gemakshalve –
of uit handelingsverlegenheid – slechts een paar reactiewijzen vertonen: wegkijken en niets
doen of meteen met harde oordelen komen en dreigen met drang en dwang en wettelijke
sancties (Tonkens e.a. 2006). Maar vaak is het inzetten van enforcement niet direct nodig.
Frontliniewerkers gaan er op af en zoeken naar de tussenoplossingen, naar de
mogelijkheden in het grijze gebied tussen vrijwilligheid en drang en dwang. Dat is een
rijkgeschakeerd en complex terrein, waarin ze voor uiteenlopende dilemma’s worden
gesteld. Tenzij het mis gaat, als er doden vallen. Dan worden professionals die zich in
wespennesten hebben gewaagd aan de schandpaal genageld. Voor de rechter gedaagd en
persoonlijk aansprakelijk gesteld.
Dit kan bij frontliniewerkers gemakkelijk leiden tot handelingsverlegenheid. Het risico bestaat
dat ze uit zelfbehoud, uit vrees om uit te glijden en op het schavot te belanden, eerder zullen
wegkijken van problemen, in plaats van er op af gaan.
En het kan er toe leiden dat frontliniewerkers minder tijd krijgen voor zorg omdat ze steeds
meer in beslag genomen worden door procedures die hen en hun directie vrijwaren van
aansprakelijkheid voor wat hun cliënten overkomt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ajgeersing. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.